Οι περισσότεροι που έχουν επισκεφθεί την Χίο, γνωρίζουν τον Ανάβατο ως το χωριό “φάντασμα”. Κι όμως, υπάρχει άλλο ένα χωριό στη βορειοδυτική Χίο, που είναι εγκαταλελειμμένο εδώ και δεκαετίες.
Η Παλαιά Ποταμιά βρίσκεται μέσα σε ένα μαγευτικό τοπίο. Τα σπίτια έχουν γίνει ένα με την φύση, δημιουργώντας ένα μοναδικό αλλά ταυτόχρονα τρομακτικό σκηνικό. Είναι χτισμένη σε μία χαράδρα στους πρόποδες της ανατολικής πλευράς του όρους της Αμανής της Βόρειας Χίου, στη συμβολή δύο χειμάρρων του “Απέσω” και του “Καρυδάτου”. Λόγω των χειμάρρων πήρε και το συγκεκριμένο όνομα το χωριό.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Γ. Ζολώτα οι επιδρομές των πειρατών στην περιοχή Άγιος Γεώργιος” κοντά στην Πιραμά, οδήγησαν τους κατοίκους του να μεταφερθούν στη σημερινή τοποθεσία της Παλαιάς Ποταμιάς που παρείχε ασφάλεια και ήταν δύσκολα προσβάσιμη στους πειρατές. Οι πρώτοι κάτοικοι ξεκίνησαν να χτίζουν τα σπίτια τους τον 18ο αιώνα.
Τα σπίτια ήταν χτισμένα με πηλό ενώ στις οροφές τους είχαν κλαδιά και χώμα. Σύμφωνα με μαρτυρίες το χωριό στην ακμή του αριθμούσε περίπου 300 κατοίκους. Η τοποθεσία που χτίστηκε το χωριό ήταν προστατευμένη από τις επιδρομές των πειρατών, όμως ο ήλιος έβλεπε μόνο 2 ώρες το χωριό με αποτέλεσμα την εμφάνιση φυματίωσης. Αυτό σε συνδυασμό με τον σεισμό του 1949 και τη δύσκολη πρόσβαση στον καινούργιο δρόμο που συνέδεε τα χωριά της Αμανής στη βόρεια Χίο οδήγησε τους κατοίκους να το εγκαταλείψουν.
Έχτισαν τη “Νέα Ποταμιά” σε απόσταση περίπου 2 χλμ από το παλιό χωριό, σε τοποθεσία με μεγαλύτερο υψόμετρο και με πρόσβαση στον κεντρικό δρόμο. Τη μεταφορά του χωριού επιδίωξε ο διδάσκαλος του χωριού Ιωάννης. Μιχ. Πουλής ο οποίος στις 23/4/1956 συγκέντρωσε υπογραφές των κατοίκων και με έγγραφο του προς τη Νομαρχία ζητούσε τη μεταφορά του χωριού χαρακτηρίζοντας το απομονωμένο. Έτσι ξεκίνησε να χτίζεται το νέο χωριό το οποίο εγκαινιάστηκε την 25η Μαΐου 1964.
Δείτε βίντεο και φωτογραφίες από την ιστοσελίδα chiosphotos
