Μία πρόσφατη μελέτη που διεξήγαγαν ερευνητές από το αυτόνομο πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης (UAB), έχει αποκαλύψει τη βαθιά συμβολική σημασία των εργαλείων αλέσματος που χρησιμοποίησαν οι πρώτες Νεολιθικές κοινωνίες της Ευρώπης.
Τα εργαλεία αυτά, θαμμένα σε τελετουργικά αποθέματα, ήταν στενά συνδεδεμένα με τους κύκλους του χρόνου και της ανθρώπινης ζωής, της φύσης και της εξέλιξης των οικισμών.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Journal of Archaeological Science: Reports, εστιάζει στην ανάλυση τριών αποθεμάτων που ανακαλύφθηκαν στη Γερμανία, όπου βρέθηκαν δεκατέσσερα σετ από πέτρινους μύλους που χρησιμοποιούνταν από ανθρώπους του πολιτισμού της Γραμμικής ταινιωτής κεραμικής.
Η κοινωνία του πολιτισμού αυτού έφτασε στο απόγειό της μεταξύ του 4900 και του 4650 π.Χ. στην Κεντρική Ευρώπη.
Τα αποθέματα, τα οποία βρίσκονται στο Goseck (στο Σάτσχεν-Άνχαλ) και την πόλη Sömmerda (στη Θουριγγία), μελετήθηκαν αναλυτικά με σκοπό την κατανόηση των τεχνικών, λειτουργικών και των συμβολικών τους χαρακτηριστικών.
Μία από τις πιο αποκαλυπτικές πτυχές της μελέτης, ήταν ο τρόπος απομάκρυνσης των χειρόμυλων από τα νοικοκυριά. Ενώ, ορισμένοι από τους μύλους ήταν ουσιαστικά καινούργιοι, άλλοι είχαν σημάδια ενδιάμεσης χρήσης και άλλοι, ήταν τελείως φθαρμένοι.
Η επιλογή αυτή, μαρτυρά τη συμβολική αναπαράσταση των διαφόρων σταδίων της ζωής: της γέννησης, της ανάπτυξης και του θανάτου.
Μοναδική η κοινωνική αξία των εργαλείων
Επιπλέον, τα τεχνουργήματα τοποθετούνται προσεκτικά στα αποθέματα, μαζί με τις επιφάνειες εργασίας σε επαφή και προσανατολισμένες προς την ανατολή και τη δύση.
Ανακαλύφθηκε επίσης ότι, τα υλικά που χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή των εργαλείων, προέρχονταν από μακρινές περιοχές, μαρτυρώντας μια σημαντική προσπάθεια, τόσο στην παραγωγή όσο και τη διατήρησή τους.
Το εύρημα, υπογραμμίζει την κοινωνική αξία που είχαν τα αντικείμενα αυτά για τις κοινότητές τους.
Σύμφωνα με τον Erik Zamzow, υποψήφιο διδάκτορα στο τμήμα προϊστορίας στο UAB και βασικό συγγραφέα της μελέτης, η βιογραφία των εργαλείων αυτών, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αντίληψη του χρόνου.
Κάθε μύλος, αντανακλά έναν κύκλο παραγωγής, χρήσης και ταφής και συνδέεται άμεσα με τις ζωές των γυναικών, οι οποίες ήταν οι κύριοι χρήστες τους, σημειώνει ο Zamzow.
Στο οικιακό περιβάλλον, η χρήση και η διατήρηση των μύλων, ήταν μέρος των καθημερινών δουλειών των γυναικών του πολιτισμού της Γραμμικής ταινιωτής κεραμικής.
Η σταδιακή τους φθορά, σηματοδοτεί την μετάδοση της γνώσης από την μια γενιά στην άλλη, εδραιώνοντας την αναλογία με τους κύκλους της ζωής των ανθρώπων και των οικισμών, οι οποίοι, κατά περιόδους εγκαταλείπονταν και επανακατοικούνταν.
Μέχρι σήμερα, τα τελετουργικά αποθέματα των εργαλείων άλεσης, έχουν ερμηνευτεί σε σχέση με τους ενιαύσιους αγροτικούς ρυθμούς. Ωστόσο, η ομάδα UAB προτείνει μια ευρύτερη και πιο πολυδιάστατη ερμηνεία στον χρόνο.
Η πρόθεση πίσω από τα αποθέματα, αντανακλά την πολυσχιδή αντίληψη του χρόνου, η οποία δεν σχετίζεται μόνο με τις σοδειές, αλλά και με τις ζωές των γυναικών που χρησιμοποιούσαν καθημερινά τους μύλους, εξηγεί ο Roberto Risch, συντονιστής της μελέτης.
Η συνέχεια μιας μακροχρόνιας τακτικής και η προσαρμογή της στο γυναικείο σώμα
Ο ερευνητής, τονίζει τη συνέχεια της πρακτικής αυτής στις σημερινές αυτάρκεις αγροτικές κοινωνίες, όπου οι χειρόμυλοι παραμένουν απαραίτητα εργαλεία. Καθένα από τα εργαλεία αυτά, είναι το αποτέλεσμα της αδιάλειπτης προσαρμογής του σώματος της γυναίκας και της πέτρας στο διάβα των χρόνων ή των δεκαετιών.
Τα αποθέματα που μελετήθηκαν στη Γερμανία, συγκρίνονται με άλλα που έχουν βρεθεί στη Γαλλία και το Βέλγιο, καθώς και με διάφορες παρόμοιες δομές σε περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης.
Μέχρι σήμερα, έχουν ταυτοποιηθεί τουλάχιστον 20 αποθέματα, τα οποία περιέχουν ένα σύνολο 89 εργαλείων, τα οποία ανάγονται σε 13 οικισμούς ή τελετουργικές περιφράξεις.
Μέχρι σήμερα, τα εργαλεία λείανσης ερμηνεύονταν από μια αμιγώς λειτουργική σκοπιά.
Η μελέτη μας εμπλουτίζει ένα επιπλέον επίπεδο συμβολικού νοήματος, το οποίο ελπίζουμε να συνεχίσουμε να εξερευνάμε, σημειώνει η Marina Eguíluz, μία από τους συγγραφείς της μελέτης και υποψήφια διδάκτορα στην προϊστορία.
