Σκάβοντας σε μια περιοχή που θα μπορούσε να έχει αρχαιολογικό ενδιαφέρον, οι αρχαιολόγοι βρήκαν ρωμαϊκή σαρκοφάγο, η οποία περιείχε τα λείψανα ενός ανθρώπου. Αλλά μόλις έβγαλαν την σαρκοφάγο από την γη τους περίμενε ένα πραγματικό μυστήριο.
Η σαρκοφάγος είχε επάνω της χαραγμένο έναν Σταυρό της Μάλτας. Τα πράγματα μπερδεύτηκαν. Τώρα οι αρχαιολόγοι πρέπει να λύσουν τον γρίφο του πώς χαράκτηκε ένα σήμα από τις Σταυροφορίες σε μια σαρκοφάγο της Ρωμαϊκής εποχής.
Η σαρκοφάγος βρέθηκε στην αρχαία τουρκική πόλη Ντιγιάρμπακιρ και συγκεκριμένα στην περιοχή ανάμεσα στα αρχαία τείχη της πόλης (όπου υπήρχε ένας πύργος επιτήρησης) και στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Μέσα στην σαρκοφάγο υπήρχε το λείψανο ενός άγνωστου ατόμου. Είναι η πρώτη φορά που ανασύρεται στο Ντιγιάρμπακιρ μια σαρκοφάγος από την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, γεγονός που καθιστά το εύρημα αυτό εξαιρετικά σημαντικό, αναφέρει η Anatolian Archaeology.
Ο άριστα διατηρημένος Σταυρός της Μάλτας ήταν σκαλισμένος στην μία πλευρά της σαρκοφάγου. Αυτό το θρησκευτικό σύμβολο συνδέεται με τον μεσαιωνικό χριστιανισμό και τις Σταυροφορίες, αν και η ιστορία του πηγαίνει πολύ πιο πίσω. Ο συγκεκριμένος σταυρός είναι ασυνήθιστος, γιατί έχει έξι πλευρές, ενώ οι περισσότερες εκδοχές του σταυρού της Μάλτας έχουν είτε οκτώ είτε τέσσερις πλευρές.
Η τυχαία ανακάλυψη
Με μήκος πάνω από δύο μέτρα και ύψος 82 εκατοστά, το πέτρινο φέρετρο λαξεύτηκε σε ένα ενιαίο κομμάτι ασβεστόλιθου και καλύφθηκε με δύο βαριά καπάκια, τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο. Ο τρόπος κατασκευής του είναι μοναδικός και αυτό είναι που βοήθησε τους ερευνητές να το αναγνωρίσουν ως παραγωγή τεχνίτη της ρωμαϊκής εποχής.
Χρειάστηκε πολύ σκάψιμο για να ανακαλυφθεί η μεγάλη σαρκοφάγος, η οποία ήταν θαμμένη σε βάθος 4,5 μέτρων. Οι ανασκαφές που ανέδειξαν τη σαρκοφάγο συνδέονται με ένα εν εξελίξει έργο αποκατάστασης στο Ντιγιάρμπακιρ. Πρόκειται για την συντήρηση των τριών σειρών από τα αρχαία τείχη, που περικλείουν το παλαιότερο τμήμα της πόλης.
Τα τείχη αυτά, μήκους περίπου 5,5 χιλιομέτρων είναι διάσπαρτα με 82 πύργους επιτήρησης. Τα αρχικά τους τμήματα μπορεί να έχουν κατασκευαστεί πριν από 5.000 χρόνια. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνστάντιος Β ‘ είναι γνωστό ότι επέκτεινε και αποκατέστησε τα τείχη το έτος 349, αποδεικνύοντας πόσο απαραίτητα ήταν σε μια πόλη που λειτουργούσε ως σημαντικό κέντρο εξουσίας για τη ρωμαϊκή επαρχία της Μεσοποταμίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τάφος που περιείχε τη σαρκοφάγο δεν είναι μια μεμονωμένη ανακάλυψη. Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει στο παρελθόν και άλλες ταφές στην περιοχή. Δεδομένης της θέσης της πρόσφατα ανακαλυφθείσας σαρκοφάγου κοντά στην ιστορική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, φαίνεται ότι το εύρημα συνδέεται.
“Αυτή είναι πιθανότατα η περιοχή του νεκροταφείου της εκκλησίας. Οι ανασκαφές συνεχίζονται και ενδέχεται να προκύψουν παρόμοια στοιχεία”, δήλωσε στο πρακτορείο Anadolu (AA) ο Cemil Koc, διευθυντής της έρευνας στο Ντιγιάρμπακιρ.
Τα λείψανα που βρέθηκαν στο πέτρινο φέρετρο θα υποβληθούν σε ραδιοχρονολόγηση, η οποία θα βοηθήσει τους ερευνητές να προσδιορίσουν πότε ακριβώς έζησε και πέθανε το άτομο αυτό.
Η ιστορία της πόλης
Το Ντιγιάρμπακιρ, που βρίσκεται στη νοτιοανατολική Τουρκία, στη δεξιά όχθη του ποταμού Τίγρη, σήμερα είναι κουρδική περιοχή στην Τουρκία Έχει ρίζες που πηγαίνουν αρκετές χιλιάδες χρόνια πίσω, με έναν οικισμό μάλιστα από τη Λίθινη Εποχή.
Η πόλη γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της κατά τη ρωμαϊκή εποχή υπό τη βασιλεία του αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β’, ο οποίος διετέλεσε Ρωμαίος ηγέτης από το 337 έως το 361. Εκτός από την επισκευή και αποκατάσταση των αμυντικών τειχών της πόλης, επένδυσε επίσης κεφάλαια για την επέκταση της πόλης και την αύξηση της συνολικής ευημερίας της.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του ο Κωνστάντιος Β΄ προσπάθησε να ενοποιήσει τον ρωμαϊκό λαό υπό τον αρειανό χριστιανισμό, ένα είδος αρχαίας λατρείας που ακολουθούσε ξεχωριστή γραμμή ανάπτυξης από τον καθολικισμό. Όμως είχε περιορισμένη μόνο επιτυχία, σε μια εποχή που η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία βρισκόταν συχνά σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου.
Δεν είναι γνωστό αν ο μαλτέζικος σταυρός που βρέθηκε στη σαρκοφάγο σχετίζεται με κάποιον τρόπο με αυτές τις προσπάθειες εκχριστιανισμού της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, καθώς το πέτρινο φέρετρο δεν φέρει καμία επιγραφή που να εξηγεί γιατί προστέθηκε αυτό το σύμβολο. Ωστόσο, σίγουρα υποδηλώνει μια σύνδεση με την περίοδο κατά την οποία οι Ρωμαίοι ήταν χριστιανοί.
Μετά τον Κωνστάντιο, το Ντιγιάρμπακιρ έγινε πιόνι στη συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ των Ρωμαίων και των Περσών. Ο έλεγχος της πόλης ουσιαστικά εναλλάσσονταν μεταξύ των δύο δυνάμεων για μερικές δεκαετίες, έως ότου το Ντιγιάρμπακιρ έγινε μόνιμη κτήση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (του ανατολικού μισού της παλιάς Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) τον πέμπτο αιώνα. Παρέμεινε βυζαντινό προκεχωρημένο φυλάκιο μέχρι τη μουσουλμανική κατάκτηση του έβδομου αιώνα. Το καθεστώς του δεν έχει αλλάξει από τότε.
Το φέρετρο
Η ρωμαϊκή σαρκοφάγος εκτίθεται σήμερα στον κήπο του μουσειακού συγκροτήματος Ickale στην πόλη του Ντιγιάρμπακιρ. Έχει καθαριστεί επιμελώς από τους συντηρητές του Περιφερειακού Εργαστηρίου Αποκατάστασης και Συντήρησης του Ντιγιάρμπακιρ και θα πραγματοποιηθούν περαιτέρω μελέτες για να μάθουμε περισσότερα για τα χαρακτηριστικά της.
Εν τω μεταξύ, ο άθικτος σκελετός του μυστηριώδους ενοίκου του φέρετρου έχει σταλεί σε εργαστήριο του Πανεπιστημίου Gaziantep, όπου οι εξετάσεις θα αποκαλύψουν την ηλικία και το φύλο του ατόμου αυτού. Ίσως μέσω αυτής της ανάλυσης να μάθουμε περισσότερα για το απροσδόκητο αυτό εύρημα.
Γιατί η ανακάλυψη του φέρετρου της ρωμαϊκής εποχής είναι πράγματι τυχαία, δεδομένου ότι οι ανασκαφές είχαν σχεδιαστεί μόνο για να ενισχύσουν την αποστράγγιση των υδάτων που πλημμύριζαν τον πλησιέστερο αρχαίο πύργο επιτήρησης. Τώρα που γνωρίζουν που οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν ταφές στην περιοχή σε αυτό το βάθος, μπορούν να επεκτείνουν τις υπόγειες εξερευνήσεις τους.
