Μία αξιοσημείωτη ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε στη σκιά των αρχαίων πυραμίδων του Νταχσούρ, η οποία τονίζει για μία ακόμη φορά, την πλούσια και μακραίωνη κληρονομιά της Αιγύπτου, του λίκνου του ανθρώπινου πολιτισμού. Χάρη στις επιμελείς προσπάθειες μίας γερμανό-αιγυπτιακής αρχαιολογικής ομάδας, με επικεφαλής των Δρ. Stefan Zeidelmeier, απ’ το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, ήρθε στο φως ένας μασταμπάς (είδος αρχαίου αιγυπτιακού τάφου), της περιόδου του Παλαιού Βασιλείου, με τοιχογραφίες, ρίχνοντας φως στην προηγμένη καθημερινή ζωή και τις περίπλοκες πνευματικές πρακτικές ενός πολιτισμού, οποίος εξακολουθεί να συναρπάζει την ανθρωπότητα μέχρι σήμερα.
Το Νταχσούρ και η κυρτή πυραμίδα
Το Νταχσούρ είναι μία αρχαία πόλη με πυραμίδες, στη βόρεια Αίγυπτο και βρίσκεται στα νότια της Σακακάρα, κατά μήκος της δυτικής όχθης του ποταμού Νείλου. Αποτελεί μέρος της περιοχής Μέμφις, η οποία περιλαμβάνει και άλλα ιστορικά μνημεία, όπως είναι το Αμπουσίρ, του Άμπου Ρουγουέις και οι Πυραμίδες της Γκίζας. Το Νταχσούρ ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς της UNESCO, το 1979.
H τοποθεσία είναι ξακουστή για τη 2η πυραμίδα της 4ης Δυναστείας του βασιλιά Σνεφρού (2575-2551 π.Χ.). Η πιο διάσημη απ’ αυτές, η Κυρτή Πυραμίδα (ή Ρομβοειδής Πυραμίδα), είναι γνωστή για το μοναδικό της σχέδιο, με διπλή κλίση, ως αποτέλεσμα μίας αρχικά, υπερβολικά απότομης γωνίας, η οποία διορθώθηκε κατά τη διάρκεια της κατασκευής της.
Σπουδαίας σημασίας η νέα ανακάλυψη
Η γερμανό-αιγυπτιακή αρχαιολογική ομάδα, έχει καταφέρει να ανακαλύψει την κατασκευή και τ’ αντικείμενα, τα οποία φέρουν τοιχογραφίες και επιγραφές. Ο Δρ. Hisham Al-Laithi, Γενικός Γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων και επικεφαλής του Τμήματος Διατήρησης και Καταγραφής Αρχαιοτήτων, επισήμανε τη σημασία των πρόσφατων ευρημάτων. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Τουρισμού και Αρχαιοτήτων, ο Al-Laithi εξήγησε ότι, η κατασκευή που ανακαλύφθηκε, ήταν μέρος του εκτενέστατου νεκροταφείου του πληθυσμού του Νταχσούρ, στη διάρκεια του Παλαιού Βασιλείου και είχε αρχικά ανακαλυφθεί το 2002, σε συνεργασία με το ελεύθερο πανεπιστήμιο του Βερολίνου.
Τεράστιας σημασίας η ανακάλυψη του μασταμπά
Επιπλέον, ο Δρ. Al-Laithi, υπογράμμισε τη σημασία του μασταμπά, σημειώνοντας τις μοναδικές και περίτεχνες απεικονίσεις του, οι οποίες αναπαριστούν καθημερινές δραστηριότητες, όπως η συγκομιδή των σιτηρών, η πλοήγηση καραβιών στον Νείλο, σκηνές από την αγορά και τελετουργικές προσφορές. Τα συγκεκριμένα μοτίβα που βρέθηκαν στους μασταμπάδες, στο Νταχσούρ, είναι εξαιρετικά σπάνια και τονίζουν την ξεχωριστή αξία της ανακάλυψης.
Μασταμπάς, ο πρόδρομος της πυραμίδας
Ο μασταμπάς αποτελεί ένα είδος αρχαίου τύμβου της Αιγύπτου, ορθογώνιου σχήματος, με επικλινείς τοίχους και επίπεδη οροφή, συνήθως κατασκευές από τούβλα λάσπης ή πέτρα. Στο κέντρο του μασταμπά βρίσκεται ένας βαθύς εγκάρσιος άξονας που συνδέεται με τον υπόγειο θάλαμο ταφής.
Ο μασταμπάς χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά κατά το Παλαιό Βασίλειο, σε μη βασιλικές ταφές και, συνήθως στο εσωτερικό του υπήρχε ένας ναΐσκος και μία στήλη, η οποία απεικόνιζε τον νεκρό, με τις νεκρικές προσφορές. Με την πάροδο του χρόνου, η αρχιτεκτονική του μασταμπά εξελίχθηκε από απλή, σε πιο σύνθετη, όπως ένας τάφος-ναΐσκος και ψευδοθύρες για τη μετάβαση του πνεύματος στην μεταθανάτια ζωή.
Επίσης, ο μασταμπάς, διέθετε θαλάμους αποθήκευσης γεμάτους με προμήθειες για την μεταθανάτια ζωή, ενώ οι τοίχοι του ήταν διακοσμημένοι με σκηνές από την καθημερινή ζωή του νεκρού, αναφέρει η εγκυκλοπαίδεια Britannica.
Ο Δρ. Στέφαν Τσάιντελμαϊερ, πρώην διευθυντής του Γερμανικού Ινστιτούτου Αρχαιολογίας και επικεφαλής της αποστολής, επισήμανε ότι το μνημείο είναι κατασκευασμένο από πλίνθους και ανήκει σε άτομο ονόματι “Seneb-neb-af” και την σύζυγό του “Edut”, σύμφωνα με τις επιγραφές που βρέθηκαν. Χρονολογείται στο τέλος της Πέμπτης Δυναστείας και την αρχή της Έκτης Δυναστείας, περίπου στο 2300 π.Χ., δηλαδή πριν από 4.300 χρόνια. Εκείνη την εποχή, οι πυραμίδες εξακολουθούσαν να κατασκευάζονται στην Αίγυπτο, αλλά ήταν μικρότερες από εκείνες που είχαν χτιστεί κατά την τέταρτη δυναστεία σε περιοχές όπως η Γκίζα.
Τα ανάγλυφα υποδεικνύουν ότι ο ιδιοκτήτης του μνημείου εργάστηκε σε διάφορες θέσεις στο Βασιλικό Παλάτι, ενώ η σύζυγός του κατείχε τους τίτλους της ιέρειας της θεάς Άθωρ. Με το όνομα Άθωρ ή και Αθώρ ή Ήσατ εννοείται η θηλυκή αιγυπτιακή θεότητα, την οποία οι Έλληνες ταύτιζαν με την Αφροδίτη. Ουράνια θεά, αναφέρεται συνήθως ως κόρη του Ρα ή Ρε και σύζυγος του Ώρου.
