Η δέσμευση μπορεί να είναι μια τρομακτική έννοια για πολλούς. Η ιδέα της δέσμευσης με ένα άτομο, μια δουλειά ή ακόμα και με έναν τρόπο ζωής μπορεί να προκαλέσει ανησυχία και φόβο. Ίσως αναρωτιέστε αν ο φόβος σας για δέσμευση είναι φυσιολογικός ή αν πηγάζει από κάτι πιο βαθύ.
Μήπως θα μπορούσε να συνδέεται με τις παιδικές σας εμπειρίες;
Άτομα που φοβούνται την δέσμευση μοιράζονται συχνά κάποιες κοινές παιδικές εμπειρίες. Εάν κάποια από αυτές σας θυμίζει κάτι, θα μπορούσε να είναι ένα διαφωτιστικό βήμα προς την κατανόηση των δικών σας ανησυχιών. Άλλωστε, η αναγνώριση είναι το πρώτο βήμα για την υπερνίκηση κάθε φόβου.
7 παιδικές εμπειρίες που σχετίζονται με τον φόβο δέσμευσης στην ενήλικη ζωή
- Ασυνέπεια στις πρώτες σχέσεις
- Υπερβολική ανεξαρτησία από νεαρή ηλικία
- Έκθεση σε ταραχώδεις σχέσεις
- Συνεχώς μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα
- Απώλεια σε νεαρή ηλικία
- Υπερβολικά αφοσιωμένοι γονείς
- Μεγαλώνοντας με μη ρεαλιστικές προσδοκίες
1. Ασυνέπεια στις πρώτες σχέσεις
Σαν παιδιά, οι πρώτες μας σχέσεις είναι με τους γονείς μας. Αυτές οι πρώιμες αλληλεπιδράσεις διαμορφώνουν το μοντέλο για τις μελλοντικές μας συνδέσεις και θέτουν τις βάσεις για τις προσδοκίες μας στις σχέσεις. Εάν αυτές οι πρώιμες σχέσεις ήταν ασυνεπείς – εάν η αγάπη, η προσοχή ή η φροντίδα δίνονταν σποραδικά ή υπό όρους – ίσως να αναπτύξατε την ασυνείδητη πεποίθηση ότι η δέσμευση οδηγεί σε απογοήτευση. Αυτές οι ασυνεπείς εμπειρίες μπορούν να δημιουργήσουν ένα αίσθημα άγχους και ανασφάλειας γύρω από τη σύνδεση, το οποίο μπορεί να εκδηλωθεί αργότερα στη ζωή ως φόβος δέσμευσης.
2. Υπερβολική ανεξαρτησία από νεαρή ηλικία
Ενώ η ανεξαρτησία θεωρείται γενικά ένα θετικό χαρακτηριστικό, η υπερβολική ανεξαρτησία σε νεαρή ηλικία μπορεί μερικές φορές να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Τα παιδιά που τα ωθούν να είναι τόσο ανεξάρτητα ίσως μεγαλώσουν πιστεύοντας ότι μπορούν να βασίζονται μόνο στον εαυτό τους. Παραδόξως, ο φόβος σας για δέσμευση μπορεί να πηγάζει από αυτή την πρώιμη ανεξαρτησία.
3. Έκθεση σε ταραχώδεις σχέσεις
Η σχέση των γονιών μας χρησιμεύει ως το πρώτο μας παράδειγμα για το πώς πρέπει να μοιάζει μια σχέση. Εάν αυτή η σχέση ήταν ασταθής ή γεμάτη συγκρούσεις, μπορεί να δημιούργησε μια εντύπωση πώς έτσι λειτουργούν οι σχέσεις. Η μαρτυρία συνεχών καβγάδων, χωρισμών ή ακόμα και διαζυγίων μπορεί να δημιουργήσει φόβο της δέσμευσης. Άλλωστε, αν οι σχέσεις που είδατε μεγαλώνοντας ήταν ασταθείς, είναι λογικό να ανησυχείτε ότι οι δικές σας σχέσεις μπορεί να ακολουθήσουν το ίδιο μοτίβο. Η αναγνώριση αυτού μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προκειμένου να κατανοήσετε γιατί η δέσμευση σάς φαίνεται τόσο τρομακτική.
4) Συνεχώς μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα
Αν περάσατε την παιδική σας ηλικία μετακομίζοντας συχνά, αυτό ίσως διαμόρφωσε άθελά σας τη στάση σας απέναντι στις δεσμεύσεις. Οι ερευνητές υποδεικνύουν ότι οι συνεχείς μετακομίσεις έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνικο-συναισθηματική ευεξία των παιδιών. Σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, κάθε επιπλέον μετακόμιση συνδέεται με μικρές μειώσεις στις κοινωνικές δεξιότητες και αύξηση των συναισθηματικών και συμπεριφορικών προκλήσεων.
Τα παιδιά που μετακόμιζαν επανειλημμένα από μέρος σε μέρος έπρεπε συχνά να προσαρμοστούν σε νέα περιβάλλοντα και να κάνουν νέους φίλους. Αυτή η συνεχής αλλαγή μπορεί να δημιουργήσει την αίσθηση ότι τίποτα δεν είναι μόνιμο, κάτι που μπορεί να μεταφραστεί σε φόβο για μακροχρόνιες δεσμεύσεις.
5) Απώλεια σε νεαρή ηλικία
Η απώλεια είναι ένα αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής, αλλά όταν τη βιώνουμε σε νεαρή ηλικία, μπορεί να αφήσει ένα βαθύ αποτύπωμα στην ψυχή μας. Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να διαλύσει το αίσθημα ασφάλειας ενός παιδιού, κάνοντας τον κόσμο να μοιάζει με ένα ασταθές μέρος όπου οι άνθρωποι μπορούν να εξαφανιστούν χωρίς προειδοποίηση. Αυτό μπορεί να γεννήσει φόβο της δέσμευσης, καθώς η προοπτική να χάσετε κάποιον μπορεί να φαίνεται πολύ τρομακτική για να την αντέξετε.
6) Υπερβολικά αφοσιωμένοι γονείς
Μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά το να έχετε γονείς υπερβολικά αφοσιωμένους στους ρόλους τους μπορεί επίσης να πυροδοτήσει έναν φόβο για την δέσμευση. Οι γονείς που αφιέρωναν όλη τους την ενέργεια στη δουλειά τους, στην ανατροφή των παιδιών ή σε άλλες δεσμεύσεις, ίσως ακούσια να σας έδωσαν ένα αποθαρρυντικό παράδειγμα. Ως παιδί, όταν βλέπατε τους γονείς σας συνεχώς καταβεβλημένους ή αγχωμένους λόγω των δεσμεύσεων τους, ίσως σας δημιουργήθηκε η εντύπωση πως η δέσμευση συνδέεται με το αίσθημα της δυσφορίας και της ανησυχίας.
7) Μεγαλώνοντας με μη ρεαλιστικές προσδοκίες
Αν πάντα έπρεπε να ανταποκρίνεστε σε υψηλά στάνταρ – στα μαθήματα, στον αθλητισμό, ακόμα και στις κοινωνικές συναναστροφές – αυτό ίσως φύτεψε βαθιά μέσα σας τον φόβο της αποτυχίας. Αυτός ο φόβος δεν εξαφανίζεται απλά, μεγαλώνει μαζί σας στην ενήλικη ζωή και εμφανίζεται στις σχέσεις σας. Το να μεγαλώνετε προσπαθώντας να εκπληρώσετε μη ρεαλιστικές προσδοκίες μπορεί να είναι η κρυφή αιτία για την αποστροφή σας προς τη δέσμευση..
Κατανοήστε τις ρίζες του φόβου σας
Όπως οι περισσότεροι φόβοι, ο φόβος δέσμευσης είναι ένας μηχανισμός άμυνας. Σας προστατεύει από πιθανό πόνο και απογοήτευση. Ωστόσο, δεν έχουν όλες οι δεσμεύσεις και οι σχέσεις αρνητικό αποτέλεσμα. Οι υγιείς δεσμεύσεις μπορούν να προωθήσουν την προσωπική ανάπτυξη.
Ενώ οι παιδικές εμπειρίες που αναφέρθηκαν είναι κοινές μεταξύ των ατόμων με φόβο της δέσμευσης, δεν είναι καθολικές. Κάθε άτομο ζει διαφορετικές εμπειρίες και διαμορφώνεται από αυτές μεγαλώνοντας, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό που πυροδοτεί τον φόβο δέσμευσης για ένα άτομο μπορεί να μην επηρεάζει κάποιον άλλο.
Η αναγνώριση αυτών των εμπειριών είναι μόνο το πρώτο βήμα. Η θεραπεία και η αλλαγή της αντίληψής σας απέναντι στη δέσμευση απαιτούν χρόνο και υπομονή. Ωστόσο, με κατανόηση και συμπόνια προς τον εαυτό σας μπορείτε να αλλάξετε την οπτική σας.
