Τι θα λέγατε αν μαθαίνατε πως, το μυστικό για καλύτερη ποιότητα αέρα στο εσωτερικό του σπιτιού, δεν είναι ο καλύτερος αερισμός αλλά η απαλλαγή απ’ τα ζιζάνια;
Μια ερευνητική ομάδα αποκάλυψε μία ισχυρή σύνδεση μεταξύ πληθυσμών κατσαρίδων και βλαβερών ουσιών στο σπίτι, ειδικά αλλεργιογόνων και βακτηριακών ενδοτοξινών. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας ανακάλυψαν μια σαφή σχέση μεταξύ της έκτασης των μολύνσεων από κατσαρίδες σε σπίτια και της συγκέντρωσης αλλεργιογόνων και ενδοτοξινών σε αυτά τα περιβάλλοντα.
Όταν τα μέτρα καταπολέμησης των παρασίτων μείωσαν με επιτυχία τον αριθμό των κατσαρίδων, τα επίπεδα τόσο των αλλεργιογόνων όσο και των ενδοτοξινών μειώθηκαν σημαντικά. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι η απομάκρυνση των κατσαρίδων μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την υγεία του εσωτερικού περιβάλλοντος, μειώνοντας την έκθεση σε αυτές τις επιβλαβείς ουσίες.
Η επιστημονική σύνδεση ανάμεσα στις κατσαρίδες και την ποιότητα του αέρα
Οι ενδοτοξίνες είναι συστατικά των κυτταρικών τοιχωμάτων των βακτηρίων που απελευθερώνονται όταν τα βακτήρια πεθαίνουν. Δεδομένου ότι οι κατσαρίδες είναι παμφάγα έντομα και καταναλώνουν μεγάλη ποικιλία συστατικών, διαθέτουν ένα πολύπλοκο και ποικιλόμορφο μικροβίωμα εντέρου.
Παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι οι κατσαρίδες απελευθερώνουν σημαντικές ποσότητες ενδοτοξινών μέσω των περιττωμάτων τους, αν και οι άνθρωποι και τα κατοικίδια μπορούν επίσης να συμβάλλουν στα επίπεδα ενδοτοξινών. Στη συγκεκριμένη μελέτη, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως, μεγάλο ποσοστό των ενδοτοξινών που βρέθηκε στη σκόνη των σπιτιών προερχόταν απ’ τα περιττώματα των κατσαρίδων.
Οι ενδοτοξίνες και ο ανθρώπινος οργανισμός
«Οι ενδοτοξίνες είναι σημαντικές για την ανθρώπινη υγεία, καθώς η εισπνοή αυτών των συστατικών έχει δείξει ότι προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις», δήλωσε ο Coby Schal, διακεκριμένος καθηγητής Εντομολογίας στο NC State και συν-συγγραφέας μιας δημοσίευσης που περιγράφει την έρευνα «Προηγούμενες έρευνες σε σπίτια στις ΗΠΑ βρήκαν ότι τα επίπεδα ενδοτοξινών ήταν πολύ υψηλότερα σε σπίτια με αναφορές για κατσαρίδες από τους ίδιους τους κατοίκους. Αυτός ο συσχετισμός είναι ισχυρότερος σε σπίτια ενοίκων με χαμηλότερα εισοδήματα απ’ ό,τι σε μονοκατοικίες».
Η διεξαγωγή της μελέτης
Η μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε σε συγκροτήματα πολυκατοικιών στο Ράλεϊ της Βόρειας Καρολίνας, συνέκρινε τα εκτιμώμενα μεγέθη της προσβολής από κατσαρίδες, καθώς και τα επίπεδα αλλεργιογόνων και ενδοτοξινών σε σπίτια με κατσαρίδες. Αυτά τα βασικά επίπεδα υπολογίστηκαν με τη συλλογή σκόνης που είχε κατακαθίσει και αιωρούμενης σκόνης μέσα στα σπίτια.
Οι ερευνητές βρήκαν σημαντικές ποσότητες ενδοτοξινών σε σπίτια με κατσαρίδες, με τις θηλυκές κατσαρίδες να εκκρίνουν περίπου τη διπλάσια ποσότητα σε σχέση με τις αρσενικές.
«Οι θηλυκές κατσαρίδες τρώνε περισσότερο από τις αρσενικές, επομένως περισσότερες ενδοτοξίνες αποβάλλονται από τα περιττώματά τους», δήλωσε η Madhavi Kakumanu, ερευνήτρια στο εργαστήριο του Schal στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Σημείωσε ακόμη πως, περισσότερες ενδοτοξίνες ανιχνεύτηκαν σε κουζίνες, παρά σε κρεβατοκάμαρες, καθώς φωλιάζουν περισσότερο σε μέρη όπου βρίσκουν τροφή.

Στη συνέχεια, τα μολυσμένα σπίτια χωρίστηκαν σε αυτά χωρίς καμία παρέμβαση και σε σπίτια που έλαβαν μέτρα για την εξολόθρευση των κατσαρίδων. Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν επίσης μια ομάδα ελέγχου με σπίτια που δεν είχαν κατσαρίδες. Οι μετρήσεις των κατσαρίδων και τα δείγματα σκόνης από το πάτωμα και τον αέρα ελήφθησαν τρεις και έξι μήνες μετά την έναρξη της μελέτης.
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως, τα μολυσμένα σπίτια -στα οποία δεν είχαν καταπολεμηθεί οι κατσαρίδες- είχαν μεγάλα ποσοστά ενδοτοξινών και αλλεργιογόνων σε όλα τα χρονικά σημεία.
Εν τω μεταξύ, στις περισσότερες περιπτώσεις, τα προσβεβλημένα σπίτια που υπήρξαν ενέργειες εξολόθρευσης, απαλλάχθηκαν τόσο από τις κατσαρίδες όσο και από τα αλλεργιογόνα τους, και παρουσίασαν σημαντική μείωση των ενδοτοξινών.
Σημαντικά στοιχεία και συνέπειες για την υγεία
«Όταν εξαλείφεις τις κατσαρίδες, εξαλείφεις και τα αλλεργιογόνα τους. Μικρές μειώσεις στον πληθυσμό των κατσαρίδων δεν μειώνουν τα επίπεδα αλλεργιογόνων, γιατί οι εναπομείνασες κατσαρίδες απελευθερώνουν ακόμα περισσότερα», δήλωσε ο Schal. «Οι ενδοτοξίνες μειώθηκαν σημαντικά στα σπίτια όπου οι κατσαρίδες εξαφανίστηκαν. Αυτή η μελέτη δείχνει ότι η κατσαρίδα είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας απελευθέρωσης ενδοτοξινών στα μολυσμένα σπίτια».
«Παρατηρήσαμε επίσης ότι τα αλλεργιογόνα και οι ενδοτοξίνες μπορούν να βρίσκονται στον αέρα», πρόσθεσε η Kakumanu. Ο Schal επεσήμανε ότι τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν τη μελέτη των αλληλεπιδράσεων μεταξύ αλλεργιογόνων κατσαρίδων και ενδοτοξινών σε ζωικά μοντέλα άσθματος, όπως τα ποντίκια.
«Υπάρχει η υπόθεση ότι το άσθμα μπορεί να επιδεινωθεί λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ αλλεργιογόνων και ενδοτοξινών», δήλωσε ο Schal. «Θέλουμε να εξετάσουμε αν αυτό ισχύει στα ποντίκια».