Ένας χώρος προσευχής πολλών αιώνων, ο οποίος θεωρείται ότι ανάγεται στην πρώιμη περίοδο του Τουρκό – Ισλαμικού πολιτισμού, ήρθε στο φως σε ένα καταφύγιο λαξευμένο σε βράχο το οποίο οι κάτοικοι πίστευαν πως είναι χώρος αποθήκευσης ξύλων.
H ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε στον αγροτικό οικισμό Taskinpasa, της κωμόπολης Προκόπι (Ιργκίπ στα τούρκικα) στην επαρχία της Νεάπολης (Νεβσεχίρ).
Ένας αρχαίος χώρος προσευχής που παρέμενε στην αφάνεια
Ο χώρος της προσευχής αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια επιφανειακών ερευνών που πραγματοποιούσαν ιστορικοί της τέχνης από το τμήμα Καλών Τεχνών και Επιστημών από το Πανεπιστήμιο Haci Bektas Veli (NEVU) της Νεάπολης.
Το χωριό είναι ήδη γνωστό για το τζαμί και τον μεντρεσέ του 16ου αιώνα στο Taskinpasa, δύο αρχιτεκτονικά ορόσημα που έχουν καταγραφεί αναλυτικά. Η νέα ανακάλυψη ωστόσο, φαίνεται να είχε περάσει απαρατήρητη από τους ακαδημαϊκούς μέχρι τώρα.
Το λαξευμένο Μιχράμπ και η κρυμμένη ιστορία
Οι ερευνητές απέκτησαν πρόσβαση στη δομή έπειτα από άδεια του κατοίκου της περιοχής, του Mehmet Ersen, ο οποίος χρησιμοποιούσε το καταφύγιο ως αποθήκη για τα ξύλα του, για πολλά χρόνια.
Μετά τον καθαρισμό του, αποκαλύφθηκε ένα λεπτοδουλεμένο Μιχράμπ – μια διακοσμητική κόγχη προσευχής σε τεμένη, με προσανατολισμό προς την Μέκκα, υποδηλώνοντας πως κάποτε, ο χώρος ήταν λατρευτικός.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Savas Marasli, και μέλος της ερευνητικής ομάδας, εξήγησε πως η δομή δεν αναφέρεται στην υπάρχουσα βιβλιογραφία, η οποία πιστεύουν ότι έχει στοιχεία από το τουρκικό εμιράτο Ερετνά, ένα από τα μικρά μπεηλίκια στην περιοχή της Μικράς Ασίας κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τον 14ο και 15ο αιώνα.
Ο εμπειρογνώμονας επισημαίνει πως, τα διακοσμητικά του στοιχεία, τα υλικά και οι κατασκευαστικές τεχνικές εναρμονίζονται με τις παραδόσεις που απαντούν κατά την περίοδο των Σελτζούκων και μετά τους Σελτζούκους.
“Πρόκειται για μια δομή ηλικίας 600 ετών που διασώθηκε, επειδή παρέμεινε κρυμμένη”. “Η διάσωσή του πιθανόν να οφείλεται στην αφάνειά του και τη χρήση του ως αποθήκη για καυσόξυλα” τόνισε.
“Σ’ αυτήν φαίνονται διακοσμητικά και τεχνικά χαρακτηριστικά που συνεχίστηκαν από τους Σελτζούκους Τούρκους και έφτασε μέχρι την περίοδο των τουρκικών εμιράτων”, εξήγησε ο Marasli.
Μπορεί να χρησιμοποιήθηκε με πολλούς διαφορετικούς τρόπους στο πέρασμα του χρόνου
Οι αρχικές παρατηρήσεις, υποδηλώνουν ότι ο χώρος μπορεί να υπηρετούσε τόσο θρησκευτικές, όσο και οικιακές λειτουργίες. Αν και ο αρχικός σκοπός για τον οποίον κτίστηκε, παραμένει ασαφής, η παρουσία του μιχράμπ (κόγχη προσευχής, ημικυκλική εσοχή στο τείχος ισλαμικού τεμένους), αποτελεί ισχυρό στοιχείο που μαρτυρά ότι για κάποιο διάστημα, χρησιμοποιήθηκε ως μέρος ισλαμικής προσευχής.
Η περίτεχνη επεξεργασία της πέτρας και τα διακοσμητικά της στοιχεία, αποκαλύπτουν τις τοπικές ισλαμικές παραδόσεις της αρχιτεκτονικής που έχουν διατηρηθεί στις αγροτικές περιοχές της Καππαδοκίας. Οι μελετητές ελπίζουν πως, με την ανακάλυψη θα εμβαθύνουν στην κατανόηση των λιγότερο γνωστών πτυχών της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ανατολίας.
Πράγματι, το σπάνιο εύρημα, εμπλουτίζει με σημαντικά στοιχεία την πολιτιστική και πνευματική ζωή της ιστορικής περιοχής της κεντρικής Τουρκίας.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Alper Altin, ακόμη ένας από τους ερευνητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, χαρακτηρίζει την ανακάλυψη ως μια συναρπαστική εξέλιξη για την ακαδημαϊκή ομάδα. Όπως είπε, οι μελλοντικές εργασίες, προσανατολίζονται στην αναγνώριση της χρήσης του χώρου και στα όσα αποκαλύπτουν τα αρχιτεκτονικά στοιχεία για την εποχή.
“Σκοπεύουμε να εξερευνήσουμε σε βάθος τις λειτουργίες και τη διακόσμηση της δομής. Πρόκειται για έναν παρθένο χώρο και, η έρευνά μας, θα βοηθήσει να ρίξουμε περισσότερο φως στην ιστορία της”, σημείωσε ο Altin.
Εκεί που η τοπική μνήμη συναντά τη νέα ακαδημαϊκή έρευνα
Ο 63άχρονος κάτοικος Mehmet Ersen, είπε πως, οι ξένοι τουρίστες που επισκέπτονταν το χωριό του όταν ήταν μικρός, μιλούσαν για κάποιο τζαμί στην περιοχή, παρόλο που, μέχρι σήμερα, δεν είχε πραγματοποιηθεί καμία επίσημη έρευνα.
Ανακαλύπτοντας ένα χαμένο κομμάτι της ιστορίας της Ανατολίας
Η συνεργασία του με τους ερευνητές, διευκόλυνε τη διεργασία του καθαρισμού του σημείου που τελικά, οδήγησε στην αποκάλυψή του.
Ο λατρευτικός χώρος, εμπλουτίζει με ένα ακόμη στρώμα το ιστορικό τοπίο του Taskinpasa, του οποίου οι προγενέστερες καταγεγραμμένες δομές, περιλαμβάνουν ένα τζαμί, τάφο και ένα μοναστήρι Σούφι (οι πρώτες ασκητικές κοινότητες του Ισλάμ), αντανακλώντας τη θρησκευτική και εκπαιδευτική αρχιτεκτονική της περιοχής, κατά την μεσαιωνικής περιόδου.
Οι ερευνητές σκοπεύουν να συνεχίσουν τις έρευνές τους στο σημείο, ευελπιστώντας να κατανοήσουν περισσότερα σχετικά με την προέλευση και την ιστορική σημασία του λατρευτικού χώρου.
