Στην επαρχία Χα Τιν (Ha Tinh) του κεντρικού Βιετνάμ, αρχαιολόγοι έφεραν στο φως μια εντυπωσιακή συγκέντρωση αρχαίων αντικειμένων κάτω από ορυζώνες στην ορεινή παραμεθόρια κοινότητα Σον Κιμ 2 (Son Kim 2).
Τα ευρήματα, που εντοπίστηκαν στην περιοχή Λανγκ Τσε (Lang Che) αφού ντόπιοι αγρότες ανέφεραν την ανεύρεση ασυνήθιστων αντικειμένων κατά τη διάρκεια εργασιών στα χωράφια, βοηθούν τους ερευνητές να ανιχνεύσουν χιλιάδες χρόνια συνεχούς ανθρώπινης εγκατάστασης στο δυτικό Χα Τιν — μια περιοχή που ιστορικά διαμορφώθηκε από εμπορικές οδούς, την ορεινή γεωργία και τις πολιτισμικές ανταλλαγές.
Μια έρευνα πεδίου που διεξήχθη από το Μουσείο του Χα Τιν (Ha Tinh Museum) κατέγραψε μια σειρά από τεχνουργήματα που εκτείνονται στην προϊστορική, την πρώιμη ιστορική και τη φεουδαρχική περίοδο.
Μεταξύ των πρώτων αντικειμένων που ανακτήθηκαν ήταν χάλκινα κουδούνια, πέτρινες σμίλες, κεραμικά κύπελλα, καθώς και σιδερένια σπαθιά και λεπίδες — αντικείμενα που ανήκαν σαφώς σε διαφορετικές εποχές και πλαίσια της καθημερινότητας.
Η περαιτέρω εξερεύνηση αποκάλυψε ακόμη περισσότερα: πέτρινους πελέκεις και γουδοχέρια, πλάκες λείανσης, σιδερένια και χάλκινα εργαλεία, θραύσματα χονδροειδούς οικιακής κεραμικής, καθώς και εξαιρετικά πολύτιμα κεραμικά που χρονολογούνται στη Δυναστεία Τραν (1225–1400), μία από τις σημαντικότερες πολιτικές περιόδους του μεσαιωνικού Ντάι Βιετ (Đại Việt).
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα ευρήματα συγκεντρώνονται σε μια έκταση περίπου δέκα στρεμμάτων αναβαθμισμένης καλλιεργήσιμης γης, γεγονός που υποδηλώνει ότι η τοποθεσία πιθανότατα λειτουργούσε τόσο ως περιοχή κατοικίας όσο και ως μικρή ζώνη παραγωγής για τις πρώιμες ορεινές κοινότητες.
Εκατοντάδες θραύσματα χονδροειδούς πήλινης κεραμικής και κεραμικών με εφυάλωση σελαδόν (celadon) βρέθηκαν διάσπαρτα γύρω από τα ερείπια του ιερού Σον Ταν (Sơn Thần) — ενός εγκαταλελειμμένου χώρου λατρείας προγόνων και της φύσης.
Αυτός ο συνδυασμός τεχνουργημάτων και ιερού χώρου υποδηλώνει ότι οι κάτοικοι δεν έχτιζαν μόνο σπίτια και κατασκεύαζαν εργαλεία, αλλά είχαν επίσης διαμορφώσει πρώιμες λαϊκές λατρευτικές παραδόσεις, στενά συνδεδεμένες με τα γύρω δάση και το ορεινό τοπίο.
Από αρχαιολογική σκοπιά, οι ανακαλύψεις στο Λανγκ Τσε εμβαθύνουν την ιστορική αφήγηση των δυτικών συνόρων του Χα Τιν.
Η περιοχή, που βρίσκεται στις ανατολικές πλαγιές της οροσειράς Τρουόνγκ Σον (Ανναμιτική) και συνδέεται ιστορικά με τις ορεινές οδούς που ενώνουν το βόρειο και το κεντρικό Βιετνάμ με το γειτονικό Λάος, αποτελεί εδώ και αιώνες ένα πολιτισμικό σταυροδρόμι. Η παρουσία πέτρινων εργαλείων υποδηλώνει προϊστορικά πρότυπα εγκατάστασης, ενώ τα μεταγενέστερα μεταλλικά τεχνουργήματα και κεραμικά, αντικατοπτρίζουν τις τεχνολογικές μεταβάσεις και την κοινωνική ανάπτυξη μέσα από διαδοχικές περιόδους.
Ειδικότερα, η παρουσία κεραμικών της εποχής Τραν αντιστοιχεί σε μια περίοδο κατά την οποία το Ντάι Βιετ (Đại Việt) επέκτεινε τα πληθυσμιακά του κέντρα από τα πεδινά δέλτα προς τις ορεινές κοιλάδες, σχηματίζοντας νέα χωριά κατά μήκος των όχθεων των ποταμών και των κορυφογραμμών.
Τι αποκαλύπτει η ποικιλομορφία των ανακαλύψεων
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι η ποικιλομορφία των υλικών —από την πέτρα και τον ορείχαλκο μέχρι τον σίδηρο και την εφυαλωμένη κεραμική— καταδεικνύει μια πολιτισμική συνέχεια και όχι μια μεμονωμένη κατοίκηση.
Αντί για ένα μοναδικό επεισόδιο εγκατάστασης, τα στρώματα των κειμηλίων υποδηλώνουν ότι διαφορετικές κοινότητες προσάρμοσαν το ίδιο τοπίο στις ανάγκες τους κατά την πάροδο χιλιετιών, κληρονομώντας, ανταλλάσσοντας και αναδιαμορφώνοντας τις τοπικές παραδόσεις.
Αυτό το αδιάλειπτο ανθρώπινο αποτύπωμα ευθυγραμμίζεται με ευρύτερα αρχαιολογικά πρότυπα που παρατηρούνται σε ολόκληρο το βόρειο-κεντρικό Βιετνάμ, όπου οι πρόποδες των βουνών λειτουργούσαν τόσο ως καταφύγια όσο και ως ζώνες πόρων κατά τη διάρκεια περιόδων μετανάστευσης και κρατικής εδραίωσης.
Για το Μουσείο του Χα Τιν (Ha Tinh Museum), η έρευνα δεν εμπλουτίζει μόνο τη συλλογή του με επιστημονικά πολύτιμα τεχνουργήματα, αλλά θέτει επίσης τις βάσεις για μελλοντικές ανασκαφές, σχεδιασμό συντήρησης και ερμηνεία της πολιτιστικής κληρονομιάς στη Σον Κιμ 2. Εκπρόσωποι του μουσείου τονίζουν ότι η συστηματική έρευνα στην περιοχή θα μπορούσε να αποσαφηνίσει τη χρονολόγηση των οικισμών, να αποκαλύψει μακροχρόνιες πρακτικές επιβίωσης και να βοηθήσει στην προστασία της τοποθεσίας από τις πιέσεις της σύγχρονης ανάπτυξης.
Τα ευρήματα υπογραμμίζουν επίσης τη σημασία της συμμετοχής της κοινότητας: ήταν οι ντόπιοι αγρότες —καλλιεργώντας ορυζώνες που συντηρούν γενιές ανθρώπων— εκείνοι που πρώτοι αναγνώρισαν και διαφύλαξαν τα ασυνήθιστα αντικείμενα που οδήγησαν στην έρευνα
Πέρα από την ακαδημαϊκή τους σημασία, η ανακάλυψη αυτή ενισχύει την πολιτιστική ταυτότητα των ορεινών κοινοτήτων του δυτικού Χα Τιν (Ha Tinh).
Καταγράφοντας απτούς δεσμούς με την αρχαία δεξιοτεχνία, τους τελετουργικούς χώρους και την καθημερινή ζωή, το έργο αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο οι σημερινοί κάτοικοι είναι οι θεματοφύλακες ενός τοπίου γεμάτου μνήμες.
Με στενή προστασία και στοχευμένη συμμετοχή του κοινού, η πρόσφατα καταγεγραμμένη τοποθεσία στο Λανγκ Τσε (Lang Che) μπορεί μια μέρα να γίνει σημείο αναφοράς για τον περιφερειακό πολιτιστικό τουρισμό και την εκπαίδευση — συνδέοντας τους σημερινούς επισκέπτες με το βαθύ παρελθόν που κρύβεται κάτω από τους ορυζώνες του Βιετνάμ.