Το enikos.gr καθημερινά, μετά τις ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ για τον κορονοϊό παρουσιάζει την ποσοτική ανάλυση των επιδημιολογικών δεδομένων, σε συνεργασία με την ομάδα του Δημοσθένη Σαρηγιάννη, διευθυντή του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διευθυντή της Ερευνητικής Ομάδας HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Ανθρώπινη Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ.
Ακολουθεί η ανάλυση του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη και του Δρ. Σπύρου Καρακίτσιου για την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας:
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων ανήλθε την Τετάρτη σε 3616 νέα κρούσματα, με τα αποτελέσματα να συνάδουν με τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (n=3635), μετά την επαναπαραμετροποίηση του μοντέλου που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, έτσι ώστε να συμπεριληφθεί η πιο μεγάλη διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών στην κοινότητα. Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν την Τετάρτη ήταν 55.935 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 6,5%. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 50.000 την ημέρα (όπως και πραγματοποιείται τις τελευταίες ημέρες), συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας. Γενικά όμως θα πρέπει να αυξηθεί κι άλλο ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 χρησιμοποιώντας τα rapid test και τα fast test για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE. Επειδή και την Τετάρτη ο δείκτης θετικότητας παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα, δυστυχώς επιβεβαιώνεται ότι η διασπορά των μεταλλαγμένων στην κοινότητα είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή που είχε αποτυπωθεί με βάση τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα και πραγματοποιήθηκε επαναπαραμετροποίηση του μοντέλου στα νέα δεδομένα και επικαιροποίηση των προβλέψεων, οι οποία έλαβε υπόψη επίσης την παράταση του lockdown έως και τις 29 Μαρτίου. Η παράταση είναι απόρροια της επιβαρυμένης επιδημιολογικής εικόνας, όπως αυτή αποτυπώνεται τόσο στον αριθμό των νέων κρουσμάτων που αποτυπώνονται καθημερινά, όσο και στην επιβάρυνση του συστήματος υγείας και ιδιαίτερα της πληρότητας των κλινών ΜΕΘ.Ο αριθμός θανάτων (76) είναι αυξημένος σε σχέση με την Τρίτη (72) και όπως είχαμε προβλέψει από την προηγούμενη εβδομάδα, ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος που σήμερα είναι 63, αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω μέχρι και κοντά στα 70 μέχρι το μέσα Απριλίου (σε επίπεδο μέσης εβδομαδιαίας τιμής), με δεδομένη την αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων και την αύξηση του αριθμού των διασωληνωμένων.Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), την Τετάρτη ο αριθμός τους μειώθηκε ελαφρά σε σχέση με την Τρίτη (739 από 741), ενώ αναμένεται να φτάσουν τους περίπου 800 μέχρι τα μέσα Απριλίου με βάση την επικαιροποιημένη πρόβλεψη. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση όπως και των θανάτων είναι αναλογικά χαμηλότερος σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη στο δεύτερο κύμα, τόσο λόγω των εμβολιασμών ευπαθών ομάδων, όσο και του υψηλότερου αριθμού τεστ ανίχνευσης, που συντελεί στον εντοπισμό περισσότερων ασυμπτωματικών ή ήπια συμπτωματικών κρουσμάτων. Επίσης, η διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που έχουν μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από το στέλεχος του SARS-CoV-2 που κυριαρχούσε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και η αυξημένη κινητικότητα του πληθυσμού έχουν μεγαλώσει το ποσοστό των νεότερων ηλικιών που μολύνονται με αποτέλεσμα η μέση ηλικία των μολύνσεων να έχει πέσει σημαντικά. Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, ενώ μια εκτίμηση για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 2.
Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 2. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια μέχρι το μέσα Απριλίου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 3. Αναμένεται μια αρχική σταθεροποίηση σε υψηλό αριθμό κορυσμάτων μέχρι το τέλος του μήνα και έπειτα μια μικρή αύξηση με κορύφωση στις 8 Απριλίου. Μετά από αυτήν την ημερομηνία και ανάλογα με τα μέτρα που θα έχουμε εφαρμόσει θα μπορούμε να δούμε σταδιακή αποκλιμάκωση της πανδημίας πανελλαδικά. Όπως φαίνεται από το διάγραμμα, από τις 8 Ιανουαρίου έχουμε μια αύξηση κρουσμάτων μέχρι τις 11 Ιανουαρίου η οποία οφείλεται στη μείωση της περιστολής που σημειώθηκε στις γιορτές. Από τις 11 μέχρι τις 18 Ιανουαρίου προβλεπόταν μια μείωση κρουσμάτων λόγω της εφαρμογής του lockdown και η οποία όντως παρατηρήθηκε. Εντούτοις, όπως είχαμε προβλέψει, από τις 23 Ιανουαρίου και έπειτα διαφαίνεται αύξηση στον κυλιόμενο μέσο όρο των κρουσμάτων, η οποία έγινε ιδιαίτερα έντονη μετά τις 17/2, η οποία και συνεχίζεται μέχρι τώρα. Λόγω της ισχυρής παρουσία των μεταλλαγμένων στελεχών, πιστεύουμε ότι για να επιτευχθεί κάμψη της επιδημικής καμπύλης, θα πρέπει να γίνει αυστηρή εφαρμογή των μέτρων, έτσι ώστε σε συνδυασμό με την επικρατούσα μετεωρολογία να επέλθει επιβράδυνση της ανόδου ή και σταθεροποίηση των κρουσμάτων προς το τέλος του μήνα. Πάντως για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων για οικονομικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές/αθλητικές δραστηριότητες, θα πρέπει να δημιουργήσουμε την κατάλληλη υποδομή ώστε να μπορέσουμε να αναχαιτίσουμε την υπερμετάδοση των μεταλλαγμένων στελεχών εκεί όπου συμβαίνει κατά το μάλλον, δηλαδή στους τόπους εργασίας και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Στα συμπεράσματα προτείνονται σχετικές λύσεις.
Σχήμα 3. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτειαΣτις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, την Τετάρτη παρατηρείται χαημόλοτερος αριθμός κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 499 κρούσματα (535 κρούσματα την Τρίτη), όπως και στην Αττική με 1706 κρούσματα (2097 την Τρίτη) που αντικατοπτρίζεται και από τον χαμηλότερο αριθμό τεστ ανίχνευσης σε σχέση με την Τρίτη. Επίσης τονίζουμε ξανά την ανάγκη να γίνεται γνωστός από τον ΕΟΔΥ ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης που πραγματοποιούνται ανά περιφερειακή ενότητα (ή τουλάχιστον στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη). Με αυτά τα δεδομένα, η Αθήνα πλέον αντιπροσωπεύει περίπου το 47% των κρουσμάτων, αλλά πλέον, εμφανίζει παραπάνω από τα τριπλάσια κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη. Γι’ αυτό, συνεχίζουμε να εφιστούμε την προσοχή μας στην Αττική (Σχήμα 4), για την οποία είχε επισημανθεί ο κίνδυνος από τις 29 Νοεμβρίου. Δυστυχώς, διαφαίνεται ότι η πτώση δεν είναι η αναμενόμενη αρχικά με βάση το σκληρό lockdown που εφαρμόσθηκε (η απόδοση του lockdown είναι μειωμένη κατά 45% σε σχέση με το lockdown του Απριλίου 2020), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η διασπορά του μεταλλαγμένου στελέχους B.1.1.7. του SARS-CoV-2 στον πληθυσμό της Αττικής, είναι ιδιαίτερα υψηλή και πρόσφατα ανιχνεύθηκαν και 2 νέες μεταλλάξεις με, πιθανώς, αυξημένη μεταδοτικότητα. Στη βάση των αναθεωρημένων προβλέψεων, και με δεδομένες τόσο τη μειωμένη απόδοση του lockdown, όσο και την αυξημένη διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που αυξάνουν τη μεταδοτικότητα, δεν διαφαίνεται άμεση αποκλιμάκωση της πανδημίας στην Αττική (παρά την μείωση του ρυθμού αύξησης των κρουσμάτων ή τις ελαφρά σταθεροποιητικές τάσεις που αναμένουμε να επικρατήσουν την ερχόμενη εβδομάδα), εάν δεν γίνει πιο συνεπής εφαρμογή των μέτρων που είναι σε ισχύ.
Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΑττικήΗ πορεία της διασποράς στη Θεσσαλονίκη (Σχήμα 5), αν και στις αρχές Μαρτίου ακολουθούσε τη σχετικά ήπια αύξηση που αναμέναμε, με τα δεδομένα των 395 νέων κρουσμάτων στις 9/3, των 394 στις 17/3 και των 535 στις 30/3 μας έχουν οδηγήσει σε αναθεώρηση των προβλέψεων με επίσης μεγαλύτερη παρουσία των μεταλλαγμένων στελεχών. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις, δεν αναμένεται άμεση αποκλιμάκωση των κρουσμάτων, αλλά αύξηση αυτών. Δυστυχώς, η ανησυχία που είχαμε εκφράσει για τις εικόνες συνωστισμού που ίσως επιβαρύνουν την κατάσταση, επιβεβαιώθηκαν με τα σημερινά αποτελέσματα.
Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΘεσσαλονίκηΌσον αφορά στη Θεσσαλία, μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Τρίτη (125 κρούσματα) παρατηρήθηκε στη Λάρισα με 97 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 6). Η πορεία της καμπύλης διασποράς του ιού είναι σταθεροποιημένη ενώ παρουσιάζει μικρή αυξητική κλίση. Στην Καρδίτσα που πλέον είναι κόκκινη περιοχή, έχουμε χαμηλότερο αριθμό κρουσμάτων με την Τρίτη με 24 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 8) και συνεχίζει η ανοδική τάση η οποία θα συνεχισθεί μέχρι το τέλος του μήνα. Αντίθετα στη Μαγνησία με 42 κρούσματα (Σχήμα 7) παρατηρείται αύξηση σε σχέση με την Τρίτη και φαίνεται να υπάρχει ανοδική τάση η οποία συγκλίνει με την προβλεπόμενη, ενώ η περιοχή έχει γίνει κόκκινη ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα. Στα Τρίκαλα με 13 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 9) παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Τρίτη, και η συνολική πορεία συνεχίζει να παραμένει ανοδική, οπότε τα Τρίκαλα βρίσκονται πλέον στο όριο της κόκκινης περιοχής, όπως είχαμε προβλέψει.
Σχήμα 6. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα
Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία
Σχήμα 8. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα
Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα ΤρίκαλαΣτην Αχαΐα, παρουσιάζεται μείωση σε σχέση με την Τρίτη με 121 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 10). Παρ’ολ’αυτά σύμφωνα με την πλατφόρμα CORE αναμένουμε να περιέλθει σε αποκλιμακωτική πορεία, αλλά η περιφερειακή ενότητα δεν προβλέπεται να βγει από τον χαρακτηρισμό ως «κόκκινη» περιοχή μέχρι τις 15 Απριλίου. Αύξηση εμφανίζει η κατάσταση στη Λακωνία με 10 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 12), στην οποία η συνολική τάση παραμένει καθοδική τις τελευταίες ημέρες. Μείωση παρουσιάστηκε στην Αργολίδα με 16 κρούσματα (Σχήμα 14) στην οποία και συνεχίζεται η τροχιά αποκλιμάκωσης, με λίγο βραδύτερο ρυθμό από τον αναμενόμενο, και η περιοχή δεν θα εξέλθει από το χαρακτηρισμό κόκκινη μέχρι το τέλος του μήνα. Στην Αρκαδία όπου την Τετάρτη εντοπίσθηκαν 19 κρούσματα (Σχήμα 11) η καμπύλη κινείται καθοδικά, αλλά λόγω των διακυμάνσεων στη πορεία των τελευταίων ημερών, αναμένουμε να καθυστερήσει περαιτέρω ο αποχαρακτηρισμός της περιοχής ως κόκκινη. Όσον αφορά άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, καθοδική σε σχέση με την Τρίτη εμφανίζεται η κατάσταση στη Μεσσηνία με 8 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 13) και στην Ηλεία με 31 κρούσματα (Σχήμα 15). Αυτή τη στιγμή η Ηλεία είναι από τις περιοχές που έχουν έντονα ανοδική πορεία η οποία αναμένουμε να καμφθεί τις επόμενες 3-4 ημέρες. Στην Κορινθία παρατηρείται την Τετάρτη μείωση σε σχέση με την Τρίτη με 43 κρούσματα (Σχήμα 16), αν και συνολικά έχει περιέλθει και παραμένει σε αργή αποκλιμάκωση, γι’ αυτό και η περιοχή θα παραμείνει κόκκινη για αρκετές ημέρες ακόμη και μέσα στον Απρίλιο. Υπάρχει ανάγκη αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης στην Πελοπόννησο (και ιδιαίτερα στην Αχαΐα και την Κορινθία) με σκοπό την διακοπή των αλυσίδων μετάδοσης.
Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα
Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία
Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λακωνία
Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Μεσσηνία
Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αργολίδα
Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ηλεία
Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΚορινθίαΣτην Αιτωλοακαρνανία (Σχήμα 17) με 18 κρούσματα την Τετάρτη παρατηρείται αύξηση σε σχέση με την Τρίτη (13 κρούσματα) (Σχήμα 17) ενώ η κορύφωση της επιδημικής καμπύλης σε ό,τι αφορά στα κρούσματα φαίνεται να έχει παρέλθει. Εντούτοις, σε όλες τις επαρχιακές περιφερειακές ενότητες παρατηρούνται διακυμάνσεις οι οποίες ενίοτε αντιστρέφουν ταχέως την καθοδική πορεία και δυστυχώς οι φόβοι που είχαμε εκφράσει τις προηγούμενες ημέρες επιβεβαιώθηκαν, και αυτή τη στιγμή η περιοχή διανύει ένα μικρότερο ανοδικό κύμα, εντός της συνολικά καθοδικής πορείας. Επειδή αυτές οι διακυμάνσεις παρατηρούνται περισσότερο σε περιοχές της επαρχίας, παρά στα 2 μεγάλα αστικά κέντρα, θα είχε ενδιαφέρον εάν υπήρχαν τα στοιχεία του ημερήσιου αριθμού των τεστ τα οποία διενεργούνται ανά περιοχή, έτσι ώστε να μπορούμε να διαπιστώσουμε εάν αυτές οι διακυμάνσεις οφείλονται σε γεγονότα υπερμετάδοσης (που σχετίζονται με δραστηριότητες που δε συνάδουν με την τήρηση των μέτρων) ή με τη διακύμανση του αριθμού των τεστ ανίχνευσης σε ημερήσια βάση. Στην Εύβοια, με 41 κρούσματα την Τετάρτη, παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Τρίτη (Σχήμα 18). Η συνολική πορεία της καμπύλης νέων κρουσμάτων έχει επανέλθει σε πτωτική όπως έχουμε προβλέψει λαμβάνοντας υπόψη και τις διακυμάνσεις. Λόγω αυτών των διακυμάνσεων, η Εύβοια προβλέπεται να παραμείνει «κόκκινη» τουλάχιστον μέχρι τα μέσα Απριλίου. Μείωση στον αριθμό των κρουσμάτων είχαμε στη Βοιωτία με 23 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 19), στην οποία επίσης είχε διαμορφωθεί μια τάση σταθεροποίησης την προηγούμενη εβδομάδα, η οποία όμως ακολουθήθηκε από ανοδική τάση τις τελευταίες ημέρες. Η ανοδική εξέλιξη της πανδημίας στη Βοιωτία, σημαίνει ότι η περιφερειακή ενότητα θα παραμείνει κόκκινη μέχρι τα μέσα Απριλίου. Μειωμένος σε σχέση με την Τρίτη ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων και στη Φθιώτιδα με 31 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 21), η οποία έχει περιέλθει σε σταθερή πορεία της πανδημίας με μικρές διακυμάνσεις. Αύξηση του αριθμού κρουσμάτων σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες παρατηρήθηκε στην Ευρυτανία, καθώς την Τετάρτη εντοπίστηκαν 14 κρούσματα (Σχήμα 22), στην οποία πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς λόγω των αναμενόμενων διακυμάνσεων, είναι πιθανό να συνεχίσει να είναι κόκκινη έως και τις 15 Απριλίου. Μείωση παρατηρήθηκε στην Φωκίδα με 0 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 20), αλλά με την συνολική πορεία να παραμένει ελαφρά πτωτική.
Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία
Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια
Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Βοιωτία
Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φωκίδα
Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φθιώτιδα
Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΕυρυτανίαΑυξημένος σε σχέση με την Τρίτη ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων και στα Ιωάννινα με 54 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 23), που έχοντας προ ημερών ξεπεράσει το όριο της κόκκινης περιοχής, όπως είχαμε προβλέψει (είχε τοποθετηθεί στις 10-11 Μαρτίου), τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκε έντονη ανοδική διακύμανση, οπότε τα Ιωάννινα διανύουν ένα επιπλέον ανοδικό κύμα και θα παραμείνουν στις κόκκινες περιοχές και μετά τα μέσα Απριλίου, άρα χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή των μέτρων αναχαίτισης της επιδημίας. Όμοια, αύξηση παρατηρείται στην Θεσπρωτία καθώς εντοπίστηκαν 8 κρούσματα (Σχήμα 24) με τη συνολική πορεία να παραμένει πτωτική με διακυμάνσεις, ενώ σταθεροποίηση παρατηρήθηκε στην Άρτα με 5 κρούσματα (Σχήμα 25), όπου υπήρξε μια ανοδική τάση λίγων ημερών μέχρι να ξανακινήσει η πτωτική πορεία που παρατηρείται τώρα. Στην Πρέβεζα παρατηρήθηκε σταθεροποίηση με 3 κρούσματα, και η συνολική πορεία παραμένει πτωτική (Σχήμα 26).
Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Ιωάννινα
Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Θεσπρωτία
Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Άρτα
Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΠρέβεζαΌσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, μείωση κρουσμάτων σε σχέση με την Τρίτη παρουσιάζεται στην Ημαθία με 23 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 27), στην Κοζάνη με 84 κρούσματα (Σχήμα 29), στην Πιερία με 8 κρούσματα (Σχήμα 29), στην Καβάλα με 21 κρούσματα (Σχήμα 33), στο Κιλκίς με 27 (Σχήμα 32), στα Γρεβενά με 10 κρούσματα (Σχήμα 35) και στην Καστοριά με 16 κρούσματα (Σχήμα 37). Αντίθετα ανοδική είναι η πορεία της πανδημίας στη Φλώρινα με 8 κρούσματα (Σχήμα 30), στην Πέλλα με 62 κρούσματα (Σχήμα 28) και στις Σέρρες με 55 κρούσματα (Σχήμα 36). Στην Κοζάνη έχει διαμορφωθεί σταθερά ανοδική τάση, ενώ στην Καστοριά η συνολική πορεία της επιδημικής καμπύλης φαίνεται να έχει περιέλθει στην αναμενόμενη τροχιά αποκλιμάκωσης. Παρά την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων η Χαλκιδική προβλέπεται να παραμείνει «κόκκινη» και μετά το τέλος του μήνα. Από τις περιοχές της Βορείου Ελλάδας περισσότερο ανησυχεί και πάλι η Κοζάνη, στην οποία έχει διαμορφωθεί έντονη αυξητική τάση τις τελευταίες ημέρες, ενώ επίσης έντονα ανοδική τάση εχει αρχίσει να διαμορφώνεται στις Σέρρες και σε λίγο μικρότερο βαθμό στο Κιλκίς.
Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία
Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα
Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη
Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα
Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα
Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς
Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα
Σχήμα 34. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία
Σχήμα 35. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά
Σχήμα 36. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες
Σχήμα 37. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά
Σχήμα 38. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΧαλκιδικήΌσον αφορά στη Θράκη, στη Ροδόπη την Τετάρτη εντοπίστηκαν 23 κρούσματα και η συνολική τάση διαμορφώνεται πλέον ξανά σε ανοδική (Σχήμα 39). Ανοδικός είναι ο αριθμός των κρουσμάτων και στην Ξάνθη με 7 κρούσματα (Σχήμα 33), και συνολικά διαφαίνεται αποσταθεροποίηση της τροχιάς αποκλιμάκωσης των προηγουμένων ημερών και ελαφρά ανοδική τάση. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή για να μην περάσει σε κόκκινη περιοχή η περιφερειακή ενότητα της Ροδόπης και της Ξάνθης. Στον Έβρο με 20 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 41), έχουμε αύξηση σε σχέση με την Τρίτη, αν και για την ώρα η συνολική πορεία έχει επανέλθει σε σταθεροποιητική, ακολουθώντας τις προβλεπόμενες διακυμάνσεις.
Σχήμα 39. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη
Σχήμα 40. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ξάνθη
Σχήμα 41. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον ΈβροΣτο Ηράκλειο, που εντοπίστηκαν 61 κρούσματα την Τετάρτη, παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Τρίτη (Σχήμα 42). Παρά τις έντονες διακυμάνσεις λόγω του πολύ μεγάλου αριθμού φορέων του μεταλλαγμένου στελέχους, φαίνεται να βρίσκεται σε τροχιά αποκλιμάκωσης, η οποία συνάδει με τις προβλέψεις του μοντέλου. Αυτή η δυναμική σίγουρα θα καθυστερήσει τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής ως κόκκινη και μετά τις 15 Απριλίου. Στα Χανιά με 24 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 43) έχουμε αύξηση σε σχέση με την Τρίτη, αλλά διαφαίνεται ήδη η αποκλιμάκωση που επίσης αναμέναμε. Αύξηση κρουσμάτων παρατηρείται και στο Ρέθυμνο την Τετάρτη με 23 κρούσματα (Σχήμα 44). Στο Λασίθι παρατηρείται μείωση, καθώς εντοπίστηκαν 0 κρούσματα, και η συνολική τάση φαίνεται να σταθεροποιείται (Σχήμα 45), και συνεχίζει να μην εμπνέει ανησυχία για την ώρα.
Σχήμα 42. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο
Σχήμα 43. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά
Σχήμα 44. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ρέθυμνο
Σχήμα 45. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο ΛασίθιΣτη Λέσβο την Τετάρτη, εντοπίστηκαν 10 κρούσματα (Σχήμα 46) και η συνολική πορεία των τελευταίων ημερών υποδεικνύει την σταθεροποίηση που αναμέναμε. Στην Κέρκυρα με 20 κρούσματα (Σχήμα 47) παρατηρείται αύξηση σε σχέση με την Τρίτη, και η πορεία της πανδημίας ακολουθεί ένα ανοδικό κύμα αυτές τις μέρες, το οποίο αναμένουμε να ξεκινήσει να αποκλιμακώνεται σε 2-3 μέρες. Στη Χίο με 10 κρούσματα την Τετάρτη (Σχήμα 48), παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Τρίτη. Η συνολική πορεία παραμένει αυξητική και η Χίος αναμένεται να παραμένει στις «κόκκινες» περιοχές και τις επόμενες ημέρες. Στη Θάσο, όπου εντοπίστηκαν 3 κρούσματα (Σχήμα 49), η συνολική τάση είναι ελαφρώς ανοδική, αλλά αυτή είναι μάλλον περισσότερο κάποια διακύμανση της συνολικά σταθεροποιητικής πορείας.
Σχήμα 46. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο
Σχήμα 47. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα
Σχήμα 48. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χίο
Σχήμα 49. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Θάσο Συμπεράσματα:Η αύξηση που παρατηρείται πλέον στον αριθμό των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), καθώς και ο αριθμός των θανάτων (αν και με κάποια μικρή απόκλιση την Τετάρτη) συνάδουν με τις προσομοιώσεις του μοντέλου CORE, όπως και ο αριθμός των κρουσμάτων, μετά και τις επικαιροποιημένες προβλέψεις προ 15 ημερών, όπου ελήφθη υπόψιν η μεγαλύτερη διασπορά των μεταλλαγμένων και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών. Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 7,7% (η ημερήσια τιμή την Τετάρτη είναι 6,5%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) διαμορφώθηκε στο 1,06 (τιμές του Rt πάνω από τη μονάδα υποδηλώνουν καθαρή αύξηση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Πλέον, με τον υψηλότερο αριθμό φορέων του μεταλλαγμένου στελέχους και την αναθεώρηση στις προβλέψεις, παρατηρούμε μια αμυδρά τάση κάμψης του ρυθμού αύξησης καθημερινά. Παρά την εφαρμογή οριζόντιων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας που εφαρμόσθηκαν από τα τέλη Οκτωβρίου, η πορεία της τελευταίας διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή. Οι παραπάνω παρατηρήσεις τείνουν στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου θα πρέπει να εξεταστεί σε τοπικό επίπεδο. Πλέον προβληματίζουν πέρα από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, η Αχαΐα, η Αιτωλοακαρνανία, η Εύβοια, η Βοιωτία, η Χαλκιδική, καθώς επίσης η Αρκαδία, η Ηλεία, η Αργολίδα, η Κορινιθία, η Φθιώτιδα, η Ευρυτανία, η Λάρισα, η Κοζάνη, η Καστοριά, η Καβάλα, η Χίος, το Ηράκλειο, τα Χανιά, τα Ιωάννινα, η Ημαθία, η Πέλλα, το Κιλκίς, τα Γρεβενά, η Μαγνησία και η Καρδίτσα. Ανάγκη αυξημένης επιτήρησης έχουν το Κιλκίς και οι Σέρρες, Συνολικά, τα τεστ ανίχνευσης θα πρέπει να φτάσουν τουλάχιστον στα 120.000 και να δίνεται έμφαση στοχευμένα στις περιφερειακές ενότητες στις οποίες η δυναμική της διασποράς φαίνεται να είναι ανησυχητική για 1-2 ημέρες ώστε να ανιχνεύονται οι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί φορείς και να σπάει η αλυσίδα μετάδοσης βάζοντάς τους σε καραντίνα. Λόγω της ανησυχίας που εγείρει η παρουσία στην κοινότητα των μεταλλαγμένων στελέχους του SARS-CoV-2 (κυρίως η βρετανική και η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη) και προκειμένου να περιορίσουμε ή τουλάχιστον να καθυστερήσουμε την ευρεία διασπορά τους, προτείνουμε τα ακόλουθα μέτρα πριν συζητηθεί το περαιτέρω άνοιγμα εκπαιδευτικών και οικονομικών δραστηριοτήτων:– πιστή εφαρμογή του ήδη υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου για την τηλεργασία (όσο το δυνατόν περισσότερο, αλλά τουλάχιστον 50%) ή ακόμη και αύξηση του ελάχιστου ορίου τηλεργασίας στο 75% όπου αυτό είναι δυνατόν τόσο από δημόσιους όσο και ιδιωτικούς φορείς – είναι απαραίτητο να υπάρξει άμεσα πολύ μεγαλύτερος έλεγχος της εφαρμογής της σχετικής ΚΥΑ από όλους τους εργοδότες του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Σημερινά στοιχεία δείχνουν ότι το επίπεδο τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται οριακά στο 25%. Υπάρχει άμεση ανάγκη για επιτήρηση της εφαρμογής της σήμερα ισχύουσας νομοθεσίας και για την περαιτέρω ενίσχυσή της. – αύξηση του αριθμού των δοκιμών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των δοκιμών RT-PCR όσο και των ταχέων δοκιμών που βασίζονται σε αντιγόνα) σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις και γενικά σε χώρους εργασίας με μεγάλη πιθανότητα συγχρωτισμού λόγω της φύσης της παραγωγικής διαδικασίας.– αύξηση του αριθμού των δοκιμών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των δοκιμών RT-PCR όσο και των ταχέων δοκιμών που βασίζονται σε αντιγόνα) σε ιδρύματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τόσο για το διδακτικό προσωπικό όσο και για τους μαθητές (ειδικά αυτά του λυκείου)– αύξηση του αριθμού των δοκιμών στους εργάτες γης που έρχονται στη χώρα από τα βόρεια σύνορα– συνταγογράφηση των τεστ και διάθεσή τους από φαρμακεία για προώθηση του αυτό-ελέγχου– μείωση του αριθμού των μαθητών στους 17 ανά τάξη σε όλες τις βαθμίδες της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με οργάνωση των μαθημάτων σε 2 βάρδιες, εναλλάξ μαθήματα ή και υβριδικά μαθήματα με συνδυασμό διά ζώσης εκπαίδευσης και τηλεκπαίδευσης– χρήση συσκευών καθαρισμού αέρα (συσκευές απολύμανσης και φιλτραρίσματος αέρα) σε σχολικές αίθουσες με πάνω από 17 μαθητές, στα καταστήματα λιανικού εμπορίου, σε μέσα μαζικής μεταφοράς, στην ακτοπλοϊα, σε εστιατόρια και σε δημόσιους κλειστούς χώρους. Αυτό θα συντελέσει σε μείωση κατά 20-25% του συνολικού ρυθμού μετάδοσης (καθώς η αερομεταφερόμενη μετάδοση αντιπροσωπεύει πάνω από το 25-30% του συνόλου).– Να γίνει αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, για να χρησιμοποιηθεί ως ενεργός έλεγχος της δυναμικής της πανδημίας και να δημιουργηθεί τεχνητή ανοσία σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Μετά το πέρας του εμβολιασμού ευπαθών ομάδων η έρευνά μας έχει καταδείξει ότι στοχευμένος εμβολιασμός επαγγελματικών ομάδων ανεξάρτητα ηλικίας που έρχονται σε περισσότερες ενεργές επαφές λόγω της φύσης της εργασίας τους θα μπορούσε να μειώσει κατά 70.000 τα ενεργά κρούσματα στον ελληνικό πληθυσμό μέχρι το τέλος Ιουνίου. Τέτοιες επαγγελματικές ομάδες θα ήταν με προτεραιότητα οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και τα καταλύματα, στην εστίαση, στο λιανικό εμπόριο, στην εκπαίδευση, στις μεταφορές, και στην παροχή υπηρεσιών. – Σχετικά με το άνοιγμα των συνόρων σε τουριστικές ροές, αυτό θα πρέπει να συνοδευτεί με τα παρακάτω μέτρα:α) εργαστηριακός έλεγχος των ταξιδιωτών τουλάχιστον 48 ώρες πριν την αναχώρηση με δυνατότητα επανάληψης του ελέγχου 7 ημέρες από την άφιξή τους στη χώραβ) πιστοποιητικό ανάρρωσης από την Covid-19 με ημερομηνία μέχρι 6 μήνες πριν την άφιξή τους στη χώρα. γ) δυνατότητα αυξημένου αριθμού rapid test στα τουριστικά θέρετρα της χώρας και όχι μόνο στις πύλες εισόδου.Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων. Ο περιορισμός δραστηριοτήτων και το lockdown είναι τα τελικά μέτρα που παίρνουμε όταν πρέπει να περιορίσουμε την επέκταση της διασποράς του SARS-CoV-2 δραστικά, δεν μπορεί να είναι τα πρώτα μέτρα που παίρνουμε.
