Επιμέλεια: Ελένη Καραμήτσου
Η αρχή του τέλους έγινε για τον Αριστοτέλη Ωνάση ο τραγικός χαμός του πολυαγαπημένου του γιου, Αλέξανδρου Ωνάση, στις 23 Ιανουαρίου 1973, έπειτα από αεροπορικό δυστύχημα στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Ήταν μόλις 25 ετών. Πολλοί ήταν εκείνοι που θεώρησαν ότι ο θάνατος του 25χρονου διαδόχου της δυναστείας του Ωνάση δεν ήταν απλώς ένα δυστύχημα, αλλά ξεκίνησαν θεωρίες συνωμοσίας σύμφωνα με τις οποίες πίσω από τον χαμό του Αλέξανδρου ήταν η CIA, ο Σταύρος Νιάρχος ή το διδακτορικό καθεστώς, ακόμη και εργαζόμενοι της Ολυμπιακής. Άλλωστε, ήταν ο ίδιος ο Αριστοτέλης Ωνάσης που υποστήριξε ότι ο γιος του έπεσε θύμα εγκληματικής ενέργειας. Μάλιστα επικήρυξε τους “δολοφόνους” του Αλέξανδρου για 1.000.000 δολάρια, που ισχύει έως σήμερα. Το αεροπορικό δυστύχημα συνέβη αμέσως μετά την απογείωση μέσα στο αεροδρόμιο του Ελληνικού και πιθανολογήθηκε με βάσιμα στοιχεία ως εγκληματική πράξη.
Παραμένοντας “κλινικά νεκρός”, μετά τη σύμφωνη γνώμη του πατέρα του, οι γιατροί αφαίρεσαν τη μηχανική υποστήριξη με αποτέλεσμα να επέλθει ο θάνατός του. Ετάφη στο Σκορπιό, όπου αργότερα ετάφη και ο πατέρας του, καθώς και η αδερφή του Χριστίνα.
Ποιος ήταν ο Αλέξανδρος ΩνάσηςΓεννήθηκε στις 30 Απριλίου του 1948, γιος του Έλληνα Κροίσου Αριστοτέλη Ωνάση και της Τίνας Λιβανού. Είχε αναλάβει τη γενική διεύθυνση της “Ολυμπιακής Αεροπλοΐας”. Έπαιζε πολύ καλό τένις, ήταν άριστος σκιέρ και είχε πάθος με τα γρήγορα αυτοκίνητα ενώ μάθαινε να πετάει το δικό του αεροπλάνο. Από μικρό ακόμη ο πατέρας του τον έπαιρνε μαζί τους στις δουλειές ώστε να μαθαίνει.Ως τα 19 του ήταν περιζήτητος γαμπρός, ενώ ξεκίνησε βραχύβιες σχέσεις από τα 14 του έτη. Εκεί, στα 19 του χρόνια γνώρισε τη γυναίκα που έμελλε να είναι η γυναίκα της ζωής του. Η Φιόνα Φον Τίσεν, μία γυναίκα 16 χρόνια μεγαλύτερή του, διαζευγμένη και μητέρα δύο παιδιών, είχε εγκαταλείψει τις πασαρέλες για να παντρευτεί τον βαρόνο Χάιντι Τίσεν και είχε ήδη χωρίσει όταν πια γνώρισε τον “χρυσό” κληρονόμο. Ο πατέρας του Αριστοτέλης, με τον οποίο η σχέση τους ήταν θυελλώδης, δεν ενέκρινε καθόλου αυτό το ρομάντσο του γιου του. Ακολούθησε ο γάμος του Ωνάση με τον Τζάκι Κένεντι, κάτι στο οποίο ήταν κατηγορηματικά αντίθετος ο Αλέξανδρος όσο όμως και η κόρη του Αριστοτέλη, Χριστίνα. Λίγες ημέρες πριν από το τραγικό δυστύχημα πατέρας και γιος δείπνησαν στο Παρίσι και κατά τις συνομιλίες σε δικούς τους ανθρώπους πίστεψαν ότι είχαν αποκαταστήσει τη σχέση τους. Στις 23 Ιανουαρίου όμως ο 25χρονος Αλέξανδρος έφευγε εντελώς απροσδόκητα από τη ζωή.
Το δυστύχημα που έφερε το “τέλος” του ΩνάσηΘα ήταν απλώς μία εκπαιδευτική πτήση. Ο Αλέξανδρος πετούσε έως τότε με το Piaggio 136. Κυβερνήτης ήταν ο έμπειρος Άγγλος πιλότος Ντόνλορ ΜακΓκρέγκορ. Ωστόσο, αυτός έπρεπε να αντικατασταθεί και τη θέση του θα έπαιρνε ο Αμερικανός Ντόναλντ Μακ Κάσκερ, με εμπειρία χιλιάδων ωρών πτήσεων αλλά καμία με Piaggio. Ο Αλέξανδρος θα εκπαίδευε τον ΜακΚάσκερ ενώ παρών θα ήταν και ο ΜακΓκρέγκορ. Αμέςσως μετά το αεροσκάφος επρόκειτο να προσθαλασσωθεί κοντά στον Πόρο και μετά θα έφθανε στον Σκορπιό για να «δέσει» στη θαλαμηγό «Χριστίνα», που θα έφευγε για Καραϊβική. Περίπου, στις 15.00, οι τρεις τους μπήκαν στο αεροπλάνο, με τον Αλέξανδρο να κάθεται στη δεξιά πλευρά του πιλοτηρίου, δίπλα του ο ΜακΚάσκερ και πίσω ο Μακ Γκρέγκορ. Λίγα δευτερόλεπτα μετά την τροχοδρόμηση αμέσως μετά την απογείωσή του, το Piaggio έκλινε προς τα δεξιά και χτύπησε στο έδαφος η δεξιά πλευρά. Λέγεται ότι το αεροσκάφος σύρθηκε για 86 μέτρα ώσπου ακινητοποιήθηκε με ανοιχτές μηχανές. Ήταν 15.30. Σύμφωνα με τον ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας Παύλο Ζουλάκη που κατέθεσε τον Μάρτη του ’73 στον ανακριτή “το αεροπλάνο άρχισε, λόγω της αρχικής φοράς, να περιστρέφεται χτυπώντας συνεχώς στο τσιμέντο, μετατρέποντας την άτρακτο σε άμορφη μάζα από σίδερα”. Και τα τρία πορίσματα που εκδόθηκαν, συνέκλιναν στη διαπίστωση ότι το δυστύχημα προκλήθηκε από την ανάποδη τοποθέτηση των πηδαλίων κλίσεως, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να μην υπακούει στις εντολές του πιλότου. Για το δυστύχημα κατηγορήθηκαν επτά μηχανικοί της Ολυμπιακής, που αθωώθηκαν στις 7 Νοεμβρίου 1977, με απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών.Ο Αριστοτέλης Ωνάσης ήταν στη Νέα Υόρκη όταν πληροφορήθηκε ότι ο γιος του είχε τραυματιστεί και κατέρρευσε. Έφθασε στην Αθήνα με την Τζάκι ενώ έφερε μαζί του τρεις κορυφαίους Αμερικανούς νευροχειρουργούς, ενώ την ίδια στιγμή από το Λονδίνο με ναυλωμένο από το γραφείο του αεροπλάνο έφερνε στην Αθήνα τον γνωστό Βρετανό νευροχειρουργό Άλαν Ρίτσαρντσον. Ο Αλέξανδρος έφερε βαριές κρανιογεγκεφαλικές κακώσεις. Αρχικά μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο στην αμερικανική βάση του Ελληνικού και μετά στο ΚΑΤ, σε κωματώδη κατάσταση. Αργά το απόγευμα της 23ης Ιανουαρίου, οι γιατροί ενημέρωσαν τον Αριστοτέλη ότι κάθε προσπάθεια να διατηρηθεί στη ζωή ο Αλέξανδρος θα ήταν άσκοπη και βασανιστική. Ο Ωνάσης τους έδωσε εντολή να βγάλουν τα σωληνάκια. Στη λιτή ανακοίνωση αναφερόταν: “Ο Αλέξανδρος Ωνάσης έφυγε από τη ζωή, μετά από μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη”.
“Είμαι ο φτωχότερος άνθρωπος του κόσμου” είχε πει μετά στους δημοσιογράφους. Η απώλεια αυτή ήταν το βαρύτερο πλήγμα που θα μπορούσε να καταφέρει κάποιος στον μεγιστάνα. Από τότε άρχισε να μετρά αντίστροφα ο χρόνος του στη ζωή. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης πέθανε δύο χρόνια μετά τον λατρεμένο του γιο, στις 15 Μαρτίου 1975, στο Αμερικανικό Νοσοκομείο του Νεϊγί, κοντά στο Παρίσι. Έπασχε από οξεία μυασθένεια. Ετάφη δίπλα στο εκκλησάκι της Παναγίτσας, στον Σκορπιό, όπου αναπαύονταν ήδη ο γιος του και η αδελφή του Άρτεμις.
Οι θεωρίες συνωμοσίας πίσω από τον θάνατο του Αλέξανδρου
Οι συνθήκες υπό τις οποίες τραυματίστηκε θανάσιμα ο Αλέξανδρος στο αεροπορικό δυστύχημα παραμένουν μυστήριο μέχρι σήμερα, ενώ πολλές είναι οι θεωρίες συνωμοσίας που αποδίδουν την ευθύνη στη CIA, στον Σταύρο Νιάρχο “αιώνιο αντίπαλο” του Ωνάση, τη χούντα.
Όσον αφορά στη CIA, το 1994 ένας πρώην πράκτορας ο Ρόμπερτ Μέιχιου, εξέδωσε βιβλίο σύμφωνα με το οποίο είχε προσληφθεί από τον Σταύρο Νιάρχο με στόχο την εξόντωση του Αριστοτέλη Ωνάση.
Σύμφωνα με άρθρο του περιοδικού Playboy στο τεύχος Σεπτεμβρίου 1978, αναφερόταν ότι ο Ρίτσαρντ Νίξον, αντιπρόεδρος τότε των ΗΠΑ, ο Γουόρεν Μπέργκερ, υπάλληλος στο υπουργείο Δικαιοσύνης και ο Ρόμπερτ Μέιχιου τότε βοηθός του Χάουαρντ Χιους ήταν μέρος μία συνωμοσίας του 1959 εναντίον του Αριστοτέλη Ωνάση εξαιτίας της τεράστιας εφοπλιστικής τους δύναμης. Το άρθρο που ήταν μέρος του βιβλίου “Spooks” του Τζιμ Χιούγκαν ανέφερε ότι η συνωμοσία αυτή στήθηκε αφού ο μεγιστάνας πήρε άδεια από τον αείμνηστο βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Ιμπν Σαούντ να μεταφέρει σαουδαραβικό πετρέλαιο στα πλοία του. Ο Μέιχιου σε τηλεφωνική επικοινωνία επιβεβαίωσε κάποια βασικά στοιχεία της ιστορίας από το παρελθόν αλλά αρνήθηκε τους ισχυρισμούς του Χιούγκαν ότι οι πράξεις του ήταν μέρος διεθνούς συνωμοσίας. “Δεν θα δεχόμουν την αποστολή που τότε αμειβόταν μόλις με 500 δολάρια τον μήνα από την υπηρεσία του. Σημείωσε ότι τακτικά ανέφερε τις δραστηριότητές του εναντίον του Ωνάση στην υπηρεσία του ενώ είπε ότι ενημέρωνε και τον Νίξον. Σύμφωνα με τον Χιούγκαν, η συμφωνία της Τζέντας ανάμεσα στον βασιλιά και τον Ωνάση έσπαγε τον μονοπωλιακό έλεγχο για τη μεταφορά πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας από την αραβική αμερικανική πετρελαϊκή εταιρεία, εξοργίζοντας πολλά αμερικανικά στελέχη πετρελαίου καθώς και τον Νιάρχο. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, ο Νιάρχος, η CIA, το FBI και αρκετοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι ξεκίνησαν “βρώμικη” εκστρατεία κατά του Ωνάση. Φυσικά, προστίθεται και το γεγονός ότι ο Ωνάσης παντρεύτηκε τη χήρα του Αμερικανού προέδρου Τζον Φ. Κένεντι, με τον Λευκό Οίκο να εκφράζει τη δυσαρέσκειά του.
Άλλη θεωρία ήθελε πίσω από το θανατηφόρο δυστύχημα να βρίσκεται η χούντα των Συνταγματαρχών επειδή ο Ωνάσης δεν δέχτηκε να προχωρήσει επένδυση 500 εκατ. δολαρίων στην Ελλάδα. Επιπλέον, υπήρξε αναφορά για ενεργοποίηση της ΚΥΠ επειδή ο Ωνάσης, όπως υποστηριζόταν, χρησιμοποιούσε τα αεροπλάνα για να φυγαδεύονται αντίπαλοι της δικτατορίας, με προσωπική εντολή του. Όμως, και αυτή η υπόθεση δεν επαληθεύεται ούτε στηρίζεται.
Όσον αφορά στους εργαζομένους της Ολυμπιακής, είχε αναφερθεί ένα ενδεχόμενο που συνέδεε τον θάνατο του Αλέξανδρου με τη διατάραξη της εργασιακής ειρήνης στην Ολυμπιακή εκείνη την εποχή, χωρίς όμως να υπάρξει συγκεκριμένο στοιχείο που να επαληθεύεται από τα γεγονότα ή από τη δικογραφία.
Τις συνθήκες θανάτου του Αλέξανδρου άρχισαν να διερευνούν οικειοθελώς κάποιοι ιδιωτικοί αστυνομικοί, με στόχο να εισπράξουν το ποσό της επικήρυξης. Ένας από αυτούς ήταν και ο Δημήτρης Χαλκιαδάκης, ο οποίος σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στις 17 Απριλίου 1975, όταν έπεσε από μια γέφυρα στο ύψος των Καμένων Βούρλων. Λίγες ημέρες πριν είχε υποστηρίξει σε συνεντεύξεις του ότι “διέθετε σειρά στοιχείων για τον θάνατο του Αλέξανδρου”. Χρόνια μετά η σύζυγος του επέμενε πως εκείνος “βρισκόταν όντως κοντά στην εξιχνίαση της υπόθεσης, ενώ τα ντοκουμέντα που διέθετε χάθηκαν από τον τόπο του δυστυχήματος”.
Τι λέει η γυναίκα «σκιά» του Αριστοτέλη Ωνάση επί 15 ολόκληρα χρόνια
Η Γεωργία Βέττα, έμπιστη του Αριστοτέλη Ωνάση, έζησε πολλά χρόνια ως εσωτερική οικονόμος μέσα στην οικογένεια και ξέρει από πρώτο χέρι όλες τις λεπτομέρειες. Πριν από λίγα χρόνια μίλησε στην Espresso για την οικογένεια που αγάπησε, τον Αλέξανδρο που χάθηκε πρόωρα και τον Κροίσο που λύγισε στον χαμό του γιου του. Μάλιστα, συγκλονίζει με τις αποκαλύψεις του ότι ο Αριστοτέλης κρατούσε άταφο τον γιο του 20 μέρες για να του μιλά.
“Με τον Αρίστο ταξίδεψα όλο τον κόσμο. Μόντε Κάρλο, Παρίσι, Αμερική, Ακαπούλκο, Βενετία. Παντού. Με μια βαλιτσούλα στο χέρι ήμουν συνέχεια. Βλέπετε, δεν εμπιστευόταν άλλον να ελέγχει το φαγητό, ούτε να ακούει τι λέγεται στα ραντεβού του. Ο Αρίστος είχε λεφτά, χωρίς ευτυχία” είπε αρχικά και πρόσθεσε αναφορικά με το δυστύχημα του Αλέξανδρου: “Η Τζάκι επέμενε εκείνη τη μοιραία μέρα ο Αλέξανδρος να εκπαιδεύσει με το Piaggio τους Αμερικανούς πιλότους που ήρθαν από τις ΗΠΑ. Διαφορετικά ο Αρίστος δεν θα τον άφηνε. Τον Αλέξανδρο τον σκότωσαν, τον φάγανε. Με αυτόν τον καημό θα πεθάνω”.
“Έχω μεγάλο καημό με όσα συνέβησαν στον Αρίστο και στην οικογένειά του. Εφαγε ψωμί από εκείνον πολύς κόσμος. Χιλιάδες άνθρωποι. Πρέπει να γνωρίζει ο λαός. Ο Αρίστος ήταν ο καλύτερος άνθρωπος. Δεν του ταίριαζε τέτοιο άδοξο τέλος” επεσήμανε και συνέχισε: “O Αλέξανδρος ήταν πολύ καλό παιδί. Εξαιρετικό. Χαμηλών τόνων, σε αντίθεση με τη Χριστίνα. Θυμάμαι, ήταν τόσο ερωτευμένος με τη Φιόνα… Σε εκείνη είχε βρει και την ερωμένη, και τη μάνα, και όλη τη στοργική αγάπη που του έλειπε”.
“Ήταν έτοιμος να την παντρευτεί. Και τότε του έλεγε ο Αρίστος: “Βρε, παιδί μου, τη Φιόνα θα πάρεις που έχει την ίδια ηλικία με τη μάνα σου; Αυτή θα παντρευτείς;” Και εκείνος του απαντούσε: “Αυτήν αγαπάω, αυτήν θα παντρευτώ”. Με παίρνει λοιπόν το προηγούμενο βράδυ του θανάτου του από το Μόντε Κάρλο ο Αλέξανδρος και μου λέει: “Γεωργία, ειδοποίησε τον κουρέα τον Άγγελο να έρθει στις 5.00 το απόγευμα να με κουρέψει. Και ο άνθρωπος ήρθε και τον κούρεψε. Το επόμενο πρωί, στις 6.00, μου φωνάζει από το δωμάτιό του: “Γεωργία, φτιάξε τον δίσκο με το πρωινό”. Παραξενεύτηκα. Μονολογούσα: “Παναγία μου, θα πάει για δουλειά τόσο πρωί;” Δεν ήξερα ότι είχαν έρθει Αμερικανοί πιλότοι για να τους εκπαιδεύσει στο Piaggio για να πάνε στην Καραϊβική. Εκείνοι φιλοξενούνταν στο “Hilton”. Όταν ξύπνησε ο Αρίστος του λέω: “Ρε συ, Αρίστο, 500 πιλότους έχεις, αυτό το παιδί βρήκες να τους εκπαιδεύσει, επειδή το είπε η Τζάκι;” Θυμάμαι έλεγε τότε συνέχεια η Τζάκι: “Ο Αλέξανδρος να εκπαιδεύσει τους πιλότους, επειδή ξέρει το αεροπλάνο”. Αποτέλεσμα; Το δεξί πηδάλιο να καρφωθεί στο κρανίο του”.
Και σημείωσε με σπασμένη φωνή: “Θα ζούσε όλη η οικογένεια, αν δεν πέθαινε τότε ο Αλέξανδρος”. Για την Τζάκι είπε: “Κάθε φορά που ερχόταν η Τζάκι στην Ελλάδα τη συνόδευαν κάτι ογκώδεις μελαψοί άνδρες. Λέω τότε κάποια στιγμή: “Για όνομα του Θεού. Τι τη φυλάτε; Εδώ είναι Ελλάδα”. Και μου απαντάει ο ένας: “Δεν φυλάμε την κυρία Τζάκι, αλλά τα παιδιά του Κένεντι”” είχε πει “Espresso”.
“Όταν ήρθε ο Αρίστος στο ΚΑΤ για να δει τον Αλέξανδρο, άρχισε να κλαίει. Βγαίνοντας από το δωμάτιο είπε στους γιατρούς: “Βγάλτε τα σωληνάκια. Το παιδί μου είναι πεθαμένο. Είχε θολώσει το μυαλό του. Η αλήθεια είναι ότι δεν πίστευε ότι είχε πεθάνει. Για εκείνον, στο μυαλό του, ζούσε. Για 20 ημέρες βρισκόμασταν στον Σκορπιό. Εκείνος κάθε βράδυ κατηφόριζε στο εκκλησάκι που τον είχε μέσα στο φέρετρο και του μίλαγε, σαν να ζούσε. Του έλεγε ακόμα και τα σχέδιά του για την επόμενη μέρα. Γι’ αυτό και δεν έδινε εντολή για να τον θάψουν. Είχε μεγάλο καημό που χάθηκε τόσο απρόοπτα. Ξεκίνησαν τα βλέφαρά του να σκεπάζουν τα μάτια του. Έπαθε βλεφαρόπτωση. Τότε λοιπόν αγρίεψε ο μητροπολίτης Λευκάδος και του λέει: “Κύριε Ωνάση, ή τον θάβετε ή θα τον πάτε σε μαυσωλείο στη Γαλλία. Και ο Αρίστος προκειμένου να μην τον χάσει από τον Σκορπιό, αποφάσισε να τον κηδέψει. Την ημέρα της κηδείας ήρθε και η μάνα του η Τίνα, παρ’ ότι δεν μιλούσε με τον Αλέξανδρο λόγω του γάμου της με τον Νιάρχο. Παρούσα και η αρραβωνιαστικιά του, η Φιόνα Φον Τίσεν. Ο Αρίστος δεν παρέστη στην κηδεία. Ο παπάς για να πειστεί ότι το πτώμα του Αλέξανδρου είναι στο φέρετρο ζήτησε από τη μάνα του να το ανοίξει, αλλιώς δεν θα έψελνε τη νεκρώσιμη ακολουθία. Και ανοίγουν το φέρετρο και βλέπουμε έναν άλλον Αλέξανδρο. Τρεις μέρες τον ταρίχευαν στο ΚΑΤ, κατ’ εντολήν του Αρίστου. Ήθελε να τον κρατήσει για πάντα κοντά του”.
Με πληροφορίες από: Onassis.org, Το Βήμα (1999-2008), Espresso, mixanitouhronou, New York Times
