Κάθε μικρή ή μεγάλη πολιτική μάχη στην ΕΕ κρύβει πίσω της άπειρες εργατοώρες, επίπονες διαπραγματεύσεις και σκληρό lobbying. Δεν θα μπορούσε να συμβαίνει διαφορετικά, ακόμη και για θέματα φαινομενικά «ανώδυνα» ή εύκολα στην αντιμετώπισή τους.
Του Κώστα Αρβανίτη
Ένα τέτοιο θέμα είναι και η μάστιγα των εξαρτήσεων. Μα καλά, θα αναρωτηθεί εύλογα ένας καλόπιστος παρατηρητής, ποια μπορεί να είναι η πολιτική διαφωνία για ένα θέμα όπως τα ναρκωτικά και οι εξαρτήσεις; Ποιο είναι το πεδίο αντιπαράθεσης και πώς οριοθετούνται διαφωνίες για την αντιμετώπιση μιας σκοτεινής πραγματικότητας που προκαλεί τόσο έντονο συλλογικό αποτροπιασμό;
Κι όμως! Ακόμη και στο ζήτημα των εξαρτήσεων βλέπουμε να συγκρούονται διαφορετικές λογικές, επιστημονικά μοντέλα και σε τελική ανάλυση πολιτικές αντιλήψεις, αλλά και επιχειρηματικά λόμπι που αντιμετωπίζουν τη θεραπεία ως πεδίο κερδοφορίας.
Χτες Πέμπτη 1η Δεκεμβρίου 2022 ψηφίσαμε στην Επιτροπή LIBE την Πρόταση Κανονισμού σχετικά με τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Ναρκωτικά. Πρόκειται για τη θεσμική και επιχειρησιακή «βίβλο» της Ένωσης για την αναμόρφωση και θωράκιση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας.
Στην πραγματικότητα, η συζήτηση αυτή βάζει το πλαίσιο για τη νέα κοινή Ενωσιακή Πολιτική στο ζήτημα των εξαρτήσεων. Μια πολιτική που με τη βοήθεια των συνεργατών μου καταφέραμε να περιλαμβάνει ρητά και τα λεγόμενα «στεγνά» θεραπευτικά προγράμματα.
Μεταξύ άλλων, σημαντικών, τροπολογιών πετύχαμε να εντάξουμε στις τροποποιημένες διατάξεις τη συμπερίληψη των θεραπευτικών κοινοτήτων, αποσοβώντας έτσι έναν σοβαρό κίνδυνο να μείνουν εκτός ενωσιακού νυμφώνος χιλιάδες θεραπευόμενοι και οι οικογένειές τους, καθώς και οι θεραπευτικές κοινότητες και το προσωπικό τους. Μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλούσε ανυπολόγιστη κοινωνική βλάβη και θα υποβάθμιζε ακραία την παροχή ποιοτικών και αποτελεσματικών υπηρεσιών απεξάρτησης.
Καλά, σοβαρά τώρα, θα σκεφτεί κάποιος δύσπιστος, είναι δυνατόν η ΕΕ να «το συζητάει» να αφήσει απ’έξω τις θεραπευτικές κοινότητες που τόσα έχουν προσφέρει δεκαετίες τώρα, στην υπόθεση της απεξάρτησης και της κοινωνικής επανένταξης; Δυστυχώς είναι. Δεν είναι ώρα να ανατρέξουμε τώρα στις αφετηρίες και την μακρά εξέλιξη της διαφορετικής προσέγγισης ανάμεσα στα στεγνά προγράμματα και τη λογική μείωσης της βλάβης, ωστόσο για κάποιες πολιτικές δυνάμεις δεν είναι και τόσο αυτονόητη η ανάγκη να υπάρχουν και να απευθύνονται σε διαφορετικές κατηγορίες εξαρτημένων με διαφορετικές ανάγκες, διαφορετικά μοντέλα θεραπευτικής προσέγγισης.
Έτσι πετύχαμε, με μια σειρά στοχευμένες και τεκμηριωμένες τροπολογίες, να συμβάλουμε ουσιαστικά σε μια συζήτηση που στοχεύει ο καινούργιος Οργανισμός της ΕΕ για τα Ναρκωτικά, που αναμένεται να διαδεχτεί τον EMCDDA, να αποκτήσει ευρύτερες αρμοδιότητες και να ενισχυθεί σημαντικά ώστε να αντιδρά αποτελεσματικότερα στις νέες πολλαπλές προκλήσεις, να παρέχει πληρέστερη στήριξη στα Κράτη-Μέλη, και να συμβάλλει καθοριστικότερα στις διεθνείς εξελίξεις.
Με τους συνεργάτες μου τεκμηριώσαμε και υποστηρίξαμε για λογαριασμό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ευρωπαϊκής Αριστεράς κοντά στις 90 διαφορετικές τροπολογίες, ανάμεσά τους και για το κομβικό ζήτημα των θεραπευτικών κοινοτήτων. Και φαίνεται πως τις τεκμηριώσαμε επαρκώς, καθώς έγιναν δεκτές 82 βελτιωτικές προτάσεις που υπέβαλα.
Από αυτές, οι σημαντικότερες αφορούν:
- στη συμμετοχή περισσότερων εμπειρογνωμόνων εκ μέρους του Ευρωκοινοβουλίου στο Διοικητικό Συμβούλιο του νέου Οργανισμού.·
- στην ενδυνάμωση της διαφάνειας των διαδικασιών και της εξωστρέφειας των δράσεων.
- στον εντατικότερο οικονομικό και απολογιστικό έλεγχο.·
- στην προτεραιοποίηση των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων·
- στην οριζόντια ενίσχυση της επιστημονικής τεκμηρίωσης.·
- στην ανάδειξη της αναγκαιότητας των πολιτικών επανένταξης, και
- στην ευρύτερη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.
Η δουλειά συνεχίζεται, η επιτυχία αυτή πρέπει να έχει και ανάλογη συνέχεια στις επόμενες φάσεις της νομοθετικής επεξεργασίας από τα όργανα της ΕΕ.
Στην καθημερινή μεγάλη μάχη κατά των ναρκωτικών δεν περισσεύει κανείς.
*Ο Κώστας Αρβανίτης είναι Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ / The Left, μέλος της επιτροπής LIBE (Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
