Ο σκηνοθέτης Μενέλαος Τζαβέλλας μιλά στο enikos.gr για την θεατρική επιτυχία που σημειώνει η παράστασή του για τη ζωή του Αγίου Νεκταρίου, τα όρια στην τέχνη και την αλλαγή που έφερε στο τηλεοπτικό πεδίο η σειρά του Mega για τον Άγιο Παΐσιο.
Νάντια Ρηγάτου
Ο Μενέλαος Τζαβέλλας είναι ο πρώτος σκηνοθέτης της γενιάς του που αναβίωσε το θρησκευτικό δράμα στη χώρα μας. Μέσα από τις παραστάσεις που επιλέγει να σκηνοθετεί τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει στο κοινό σπουδαίες μορφές της Oρθοδοξίας.
Έχει βραβευτεί με το Global Goddess Artemis Award από το Euro American Women’s Council για τη σκηνοθεσία του στην παράσταση «Το δάκρυ της Παναγιάς» η οποία είναι η μοναδική θεατρική παράσταση που έχει παρουσιαστεί στον αύλειο χώρο της Ιεράς Μονής της Παναγίας της Τήνου.
Αυτή την περίοδο γνωρίζει μεγάλη επιτυχία με την νέα του παράσταση “Άγιος Νεκτάριος από τη γη στον ουρανό” στο θέατρο Αλκμήνη.
Πώς νιώθεις που η παράσταση «Άγιος Νεκτάριος, από τη γη στον ουρανό» στο Θέατρο Άλκμήνη την οποία σκηνοθετείς έγινε sold out πριν καν ξεκινήσει;
Χωρίς κανένα είδος υπερβολής νιώθω ειλικρινά ευγνωμοσύνη. Νιώθω ευλογημένος που ο κόσμος επικοινωνεί μαζί μου μέσα από τα έργα μου. Είναι μια σχέση που την απολαμβάνω και που δεν θα την προδώσω ποτέ.
Τι ακριβώς παρουσιάζεται επί σκηνής από τη ζωή του Αγίου Νεκταρίου;
Είναι μια παράσταση σε παραγωγή της κα Κατερίνας Χάσκα & Creatists. Η βαθιά συγκινητική παράσταση αποτελεί έναν συνδυασμό αποκαλυπτικής αφήγησης εμπεριστατωμένων σκηνών που θα μεταφέρουν με μοναδικό τρόπο τους θεατές μέσα από ένα πλήρως τεκμηριωμένο κείμενο, αριστοτεχνικά σκηνοθετημένο, στον ενάρετο αλλά δύσκολο βίο του Αγίου Νεκταρίου, με στόχο να μας υπενθυμίσει, ότι παρά τις όποιες αντιξοότητες της ζωής, ο δρόμος της αρετής και της ανθρωπιάς είναι πάντα φωτισμένος με δύναμη και ελπίδα.
Στο παρελθόν ο Άρης Σερβετάλης είχε υποδυθεί τον Άγιο Νεκτάριο. Είχες δει την ταινία;
Έχω δει την ταινία αλλά δεν επηρεάστηκα καθόλου. Ο Άρης Σερβετάλης ξεχωρίζει με την ασκητική του μορφή που τον βοηθά να μεταμορφωθεί σε Άγιο Νεκτάριο. Είναι μια πολύ καλή ταινία όπου αποτελεί μία παραγωγή του Ινστιτούτου Άγιος Μάξιμος ο Γραικός.
Ήταν εύκολο για σένα να βρεθεί ο ηθοποιός που θα υποδυθεί θεατρικά τον Άγιο Νεκτάριο;
Ήταν πολύ εύκολο να βρεθεί ο ηθοποιός που θα υποδυθεί θεατρικά τον Άγιο Νεκτάριο και αυτός είναι μόνο ο Κωνσταντίνος Νιάρχος. Τα στοιχεία που έπρεπε να έχει είναι το ΗΘΟΣ. Και ο Κωνσταντίνος το έχει και ως άνθρωπος και ως ηθοποιός.
Η θεματολογία των παραστάσεων που σκηνοθετείς βασίζονται στη θρησκευτική πίστη. Τι σε οδηγεί σε αυτές τις επιλογές
Η θεματολογία των παραστάσεων μου δεν βασίζονται στη θρησκευτική πίστη αλλά σε σπουδαίες προσωπικότητες που αφιέρωσαν τη ζωή τους στον άνθρωπο, στην πίστη, στο φιλανθρωπικό και ποιμαντικό τους έργο.
Τι προετοιμασία απαιτείται για να ανέβει ένα τέτοιο έργο; Συμβουλεύεσαι ανθρώπους της εκκλησίας, θεολόγους;
Απαιτείται ειδική προετοιμασία. Έχω την στήριξη και την καθοδήγηση της Εκκλησιάς της Ελλάδος και του Ιερού μας Κλήρου.
Είσαι ο μοναδικός σκηνοθέτης που αξιώθηκες να δεις παράσταση σου, «Τα δάκρυ της Παναγίας» στον αύλειο χώρο της Μεγαλόχαρης στην Τήνο. Μπορείς να μου περιγράψεις πως ήταν για σένα και τους ηθοποιούς εκείνη η εμπειρία;
Ήταν μεγάλη μας τιμή που η παράστασή μας, σε κείμενο του Θανάση Σταυρόπουλου παρουσιάστηκε μετά από πρόσκληση του Πανελλήνιου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου και του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Σύρου, Τήνου, κ. Δωροθέου Β’. Ένας χρόνος χρειάστηκε για να γίνουν οι προετοιμασίες της θεατρικής παράστασης για να τιμήσουμε τα 200 χρόνια από την εύρεση της Ιεράς Εικόνας της Παναγίας μας.
Ήταν μεγάλη η συγκίνηση που ένα μεγάλο πλήθος μας χειροκροτούσε επι 20 λεπτά. Ένιωσα μία γαλήνη στην ψυχή μου, μία μεγάλη αγάπη από τον κόσμο. Ζήτησα τη μεσιτεία της Παναγίας της Τήνου για την πραγματοποίηση της παράστασής μας. Η παράσταση στην Τήνο ανήκει πια στην Παναγία μας και στην ιστορία του Θεάτρου.
Η επιτυχία που σημείωσε η σειρά για τον Άγιο Παΐσιο στο Mega πιστεύεις ότι δείχνει ότι το κοινό θέλει αυτή τη θεματολογία;
Σε μια εποχή που έχουν αρχίσει να καταρρέουν ιδανικά, αξίες και κανόνες ηθικής, ο κόσμος αναζητά ασφαλή καταφύγια, για να ακουμπήσει κάπου και να αναπαυτεί. Σε αυτές τις δύσκολες εποχές, οι θεατές έχουν την ανάγκη να νιώσουν πιο κοντά στον Θεό.
Η επιτυχία της σειράς του MEGA «Άγιος Παΐσιος – Από Τα Φάρασα Στον Ουρανό» μια παραγωγή του Ινστιτούτου Άγιος Μάξιμος ο Γραικός έχει ανοίξει έναν νέο τηλεοπτικό δρόμο: εκείνο των βιογραφικών, θρησκευτικών σειρών που βασίζονται στη ζωή μεγάλων μορφών της Ορθοδοξίας. Με σταθερά ποσοστά τηλεθέασης πάνω από 20% και βαθιά απήχηση στο κοινό, η σειρά κατάφερε να ξεχωρίσει
Θα ήθελες να μεταφέρεις τη ζωή ενός Αγίου τηλεοπτικά και αν ναι έχεις κάποιο όνειρο συγκεκριμένο;
Βεβαίως και είναι στα άμεσα σχέδιά μου η ζωή ενός Αγίου. Θα ήθελα να μεταφέρω τηλεοπτικά την ζωή του Αγίου Νεκταρίου.
Πολύ συχνά βλέπουμε στο όνομα της ελευθερίας της τέχνης να προσβάλλονται τα θεία. Θυμάσαι κάτι που σε ενόχλησε ιδιαίτερα;
Των γαρ ηλιθίων απείρων γένεθλα.
Τελικά υπάρχουν όρια στην Τέχνη;
Πρέπει να υπάρχουν όρια στην τέχνη. Σε μία δημοκρατία ο καθείς έχει το δικαίωμα της γνώμης και της έκφρασης. Αυτό είναι μια θεωρητική τοποθέτηση η οποία όμως στις σκοταδιστικές ημέρες μας, λαμβάνει άλλες διαστάσεις και καθίσταται προσβλητική για την συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας. Ακούγεται συχνά δέ και επαισχύντως πως η τέχνη δεν έχει όρια. Και όμως η τέχνη ΟΦΕΙΛΕΙ να έχει όρια και να σέβεται το κοινό αισθητήριο ειδάλλως τέχνη η οποία παράγεται προκειμένου να προσβάλλει τους περισσότερους, δεν μπορεί και να χαρακτηρίζεται τέχνη.
Info
‘Αγιος Νεκτάριος, από τη γη στον ουρανό ” του Θανάση Σταυρόπουλου στο θέατρο Αλκμήνη
Σε σκηνοθεσία Μενέλαου Τζαβέλλα
