Οι ραγδαίες εξελίξεις στο μέτωπο της Συρίας, έχουν άμεση αντανάκλαση στη διαμόρφωση νέων συσχετισμών στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ο Μπασάρ Αλ Άσαντ, έπειτα από την κατάληψη και της Δαμασκού από τους ισλαμιστές αντάρτες τα ξημερώματα της Κυριακής (8/12), εγκατέλειψε τη χώρα και, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο TASS, βρίσκεται μαζί με τα μέλη της οικογένειάς του στη Μόσχα, καθώς η Ρωσία τους χορήγησε άσυλο.
Οι αντάρτες στη Συρία έχουν διαβεβαιώσει τη Ρωσία ότι οι ρωσικές στρατιωτικές βάσεις και το διπλωματικό προσωπικό στη Λαττάκεια και την Ταρτούς θα είναι ασφαλείς. Σύμφωνα με πηγές, οι Ρώσοι αξιωματούχοι βρίσκονται σε επαφή με εκπροσώπους της ένοπλης συριακής αντιπολίτευσης, οι οποίοι έχουν εγγυηθεί την ασφάλεια των ρωσικών συμφερόντων στη χώρα.
Ρωσία: ζητά έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Συρία
Η Ρωσία ζήτησε έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Δευτέρα, προκειμένου να συζητηθεί η κατάσταση στη Συρία. Ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη, Ντμίτρι Πολιάνσκι, δήλωσε ότι η συνεδρίαση είναι απαραίτητη λόγω των πρόσφατων εξελίξεων στη Συρία, οι οποίες έχουν σοβαρές συνέπειες για τη χώρα και την ευρύτερη περιοχή.
Ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στη Συρία
Ο ισραηλινός στρατός πραγματοποίησε αεροπορικές επιδρομές σε διάφορες τοποθεσίες στη Συρία, στοχεύοντας αποθήκες όπλων, αεροπορικές βάσεις και ένα ερευνητικό κέντρο που φέρεται να αναπτύσσει πυραύλους και χημικά όπλα. Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι οι επιδρομές είχαν ως στόχο να αποτρέψουν την πτώση όπλων στα χέρια της Χεζμπολάχ.
Δηλώσεις Μπάιντεν για την πτώση του Άσαντ
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε ότι η πτώση του καθεστώτος Άσαντ αποτελεί πράξη δικαιοσύνης και ευκαιρία για τον συριακό λαό να οικοδομήσει ένα καλύτερο μέλλον. Ωστόσο, τόνισε ότι οι ΗΠΑ θα παραμείνουν σε επαγρύπνηση, καθώς πολλοί από τους αντάρτες έχουν χαρακτηριστεί τρομοκράτες.
Αμερικανικοί βομβαρδισμοί εναντίον της ISIS στη Συρία
Το Πεντάγωνο ανακοίνωσε ότι οι αμερικανικές δυνάμεις βομβάρδισαν 75 στόχους της ISIS στη Συρία, χρησιμοποιώντας αεροσκάφη B-52, F-15 και A-10. Η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι βομβαρδισμοί είχαν στόχο να αποτρέψουν την ISIS από το να εκμεταλλευτεί την κατάσταση στη Συρία.
Επαφές ΗΠΑ με αντάρτες μέσω Τουρκίας
Η New York Times ανέφερε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν έρθει σε επαφή με ομάδες ανταρτών στη Συρία μέσω της Τουρκίας τις τελευταίες ημέρες. Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι εξελίξεις στη Συρία έχουν αλλάξει δραματικά την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή και οι ΗΠΑ ελπίζουν σε ευνοϊκές εξελίξεις και σε άλλα μέτωπα στη Μέση Ανατολή.
Η οικογένεια Άσαντ βρισκόταν στην εξουσία της Συρίας για περισσότερα από 53 χρόνια, με τον Χαφέζ αλ-Άσαντ να κυβερνά από το 1970 έως και τον θάνατό του στις 10 Ιουνίου του 2000.
Πώς λοιπόν η πανίσχυρη οικογένεια της Συρίας έχασε τον έλεγχο της χώρα, ύστερα από 50 χρόνια;
Πώς αλλάζει η ισορροπία δυνάμεων – Οι δύο πόλεμοι που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πτώση του Άσαντ
Ο πρόεδρος της Συρίας φαίνεται πως έπεσε εξαιτίας δύο πολέμων: Του Ισραήλ που αποδυναμώνοντας τη Χεζμπολάχ, περιόρισε την επιρροή και τη δύναμη του σιιτικού Ιράν, αλλάζοντας τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή με μοιραίες συνέπειες για τη Συρία και της Ρωσίας που επιλέγει να εστιάσει στον πόλεμο της Ουκρανίας λόγω των εξελίξεων που επιφυλάσσει ο ερχομός του Τραμπ στην εξουσία.
Η χαριστική βολή για τον Άσαντ ήρθε από την Τουρκία
Η Τουρκία Βλέποντας τον Άσαντ ανίσχυρο, στήριξε τους ισλαμιστές αντάρτες και ανέκτησε δια αντιπροσώπων την επιρροή της στη Συρία, υλοποιώντας μέρος του νεοθωμανικού οράματος του Ερντογάν.
Αλλά η σκόνη από όλες αυτές τις ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή δεν έχει ακόμα καθίσει. Το Ισραήλ ήδη παίρνει μέτρα για να εξουδετερώσει την απειλή των τζιχαντιστών στα σύνορά του: έχει εισέλθει στην ουδέτερη ζώνη εντός των υψιπέδων του Γκολάν από πλευράς Συρίας και βομβαρδίζει στη Δαμασκό αποθήκες με όπλα και χημικά για να μην πέσουν στα χέρια τους.
Η Τουρκία καλείται να αποφασίσει τί θα κάνει με τους Κούρδους της Συρίας, το Ιράν αν θα αναδιπλωθεί στα σύνορά του και θα εγκαταλείψει τις απειλές για αλλαγή πυρηνικού δόγματος, αν δεν θέλει να βρεθεί απέναντι σε Ισραήλ και Τραμπ και η Ρωσία, που με τη στάση της έναντι του Άσαντ έπληξε το διεθνές της κύρος ως αξιόπιστος σύμμαχος και εταίρος, πως θα διαχειριστεί από αυτή τη θέση τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και φυσικά τη σχέση της με την Κίνα που ήδη κάνει τους υπολογισμούς της.
Οι κινήσεις της Τουρκίας στη Συρία
Η Τουρκία ενεργοποιείται έντονα διπλωματικά, αλλά και στρατιωτικά, γύρω από τις εξελίξεις, σε μία προσπάθεια να τοποθετηθεί ως ισχυρός παράγοντας στην επόμενη ημέρα που ξημερώνει στη Συρία. Στο επίκεντρο του τουρκικού ενδιαφέροντος οι de facto αυτόνομες περιοχές στη βορειοανατολική Συρία που ελέγχονται από τους Κούρδους.
Κουρδικές πηγές ανέφεραν ότι τουρκικά μαχητικά βομβάρδισαν το κυβερνείο του Μαμπίτς, τον κουρδικό θύλακα δυτικά του Ευφράτη. Νωρίτερα οι Κούρδοι των Δημοκρατικών Δυνάμεων της Συρίας κατέλαβαν κυβερνητικά κτήρια που εγκατέλειψαν οι δυνάμεις του Άσαντ στην επαρχία Χασέκε.
Την ίδια ώρα, το πρακτορείο Ανατολού μεταδίδει ότι δυνάμεις της αντιπολίτευσης εισήλθαν στο κέντρο του Ντέιρεζορ στις κουρδοκρατούμενες περιοχές, χωρίς να διευκρινίζεται αν οι δυνάμεις αυτές είναι της Χαγιάτ ταχρίρ αλ Σαμ, του Συριακού Εθνικού Στρατού ή του Ισλαμικού Κράτους. Οι κουρδικές δυνάμεις απέρριψαν τις σχετικές πληροφορίες.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, σε συνέντευξή του στη Ντόχα, τόνισε ότι οι Κούρδοι που ελέγχουν το βορειοανατολικό τμήμα της Συρίας δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ως νόμιμη αντιπολίτευση στις μελλοντικές διαβουλεύσεις. Ο ίδιος επιβεβαίωσε ότι η Τουρκία είναι σε επαφή με τους Αμερικανούς.
Για τις εξελίξεις στη Συρία συνομίλησε ο Χακάν Φιντάν με την ύπατη εκπρόσωπο της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Κάγια Κάλας, και τον υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας, Χοσέ Μανουέλ Άλμαπρες. Τηλεφωνική επικοινωνία είχαν επίσης οι υπουργοί Άμυνας της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, Γιασάρ Γκιουλέρ και Τζέιμς Όστιν.
Η επόμενη μέρα
Η άγνωστη επίπτωση της τεράστιας, γρήγορης αλλαγής άφησε τη Συρία βυθισμένη σε μισές πολιτικές, καθώς και στην προηγούμενη αδράνεια των ΗΠΑ. Το 2013, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε ότι θα απαντούσε στρατιωτικά εάν ο Άσαντ χρησιμοποιούσε χημικά όπλα, αλλά δεν εφάρμοσε αυτή την «κόκκινη γραμμή» όταν ο Άσαντ ανέπτυξε Σαρίν στη Γούτα το 2013. Οι αξιωματούχοι του δικαιολόγησαν εν μέρει την αναδίπλωσή του υποδηλώνοντας ότι υπερβολική περαιτέρω ζημιά στο ήδη εύθραυστο καθεστώς του Άσαντ θα μπορούσε να επιτρέψει στους τζιχαντιστές αντάρτες να προχωρήσουν τόσο γρήγορα, που θα μπορούσαν να ελέγξουν τη Δαμασκό μέσα σε μήνες. Είναι πιθανό να είχαν δίκιο τότε. είναι ακόμη πιο πιθανό ότι η αποτυχία του Ομπάμα να δράσει ενθάρρυνε τη Ρωσία και το Ιράν για χρόνια.
Δεν γνωρίζουμε πολλά για το τι συμβαίνει τώρα στη Συρία ή τι σημαίνει, αναφέρει σε ανάλυσή του το CNN. Η HTS μπορεί να αποδειχθεί καλύτερος κυβερνήτης του εθνοτικού μίγματος της Συρίας από ό,τι ήταν ο Άσαντ, κάτι που δεν θα είναι δύσκολο. Ο Άσαντ, από την άλλη, μπορεί να εξαφανιστεί στην εξορία σε μια πολυτελή σειρά εξοχικών της Μόσχας και η κούφια αυτοκρατορία του μπορεί να καταρρεύσει γρήγορα. Η Ρωσία μπορεί να γλείψει τις γεωπολιτικές της πληγές και να συγκεντρωθεί στην καταστροφική αιμορραγία που είναι η εισβολή της στην Ουκρανία. Το Ιράν μπορεί να σταματήσει για να συλλογιστεί και αντίθετα να ετοιμαστεί για το πιθανό τσουνάμι επιθετικότητας που θα μπορούσε να έρθει με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Το επιχείρημα του Ομπάμα απευθύνθηκε σε ένα δυτικό κοινό εξαντλημένο από το Ιράκ και το Αφγανιστάν και απασχολημένο με την πάλη κατά της τρομοκρατίας. Σηματοδότησε παράλληλα μια μορφή απομονωτισμού που προκαλείται από τον πόλεμο, στην οποία οι υπερβολικά επιβαρυμένες ΗΠΑ δίσταζαν να προκαλέσουν περισσότερες αλλαγές που δεν μπορούσαν να ελέγξουν. Ο Ομπάμα κατέληξε να χρηματοδοτήσει και να οπλίσει την συριακή αντιπολίτευση τόσο αδύναμα, με αποτέλεσμα αυτή να σφαγιαστεί και -όταν οι εξτρεμιστές της ενώθηκαν με ριζοσπάστες από τη μακροχρόνια εξέγερση του Ιράκ κατά της κατοχής των ΗΠΑ- εξελίχθηκε στο ISIS. Αυτό ήταν περίπου το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα.
Αυτό μπορεί να αποδειχθεί η γρήγορη και σοβαρή αλλαγή που χρειαζόταν η Συρία για να σταθεροποιηθεί – ένα τίναγμα του χαλιού που αφήνει την κοινωνία πιο ομαλή. Τα τελευταία 13 χρόνια της Συρίας ήταν τόσο βίαια που το αξίζει αυτό ακριβώς. Ωστόσο, έχουν αποδείξει επίσης πόσο απρόσιτη μπορεί να είναι η ειρήνη και πόσο βαθιά μπορεί να είναι η ταλαιπωρία της.
