Για αιώνες ο εφευρέτης, πολυμαθής και μεγάλος καλλιτέχνης της Ύστερης Αναγέννησης, Λεονάρντο Ντα Βίντσι έχει επαινεθεί για την ζωγραφική του, την ακρίβεια της, την φαντασία της και τα σχέδια με σωστές αναλογίες.
Κατανόησε την ομοιότητα της βαρύτητας με την επιτάχυνση έναν αιώνα πριν από τον Νεύτωνα. Τα έργα τέχνης του ήταν ιδιοφυή στην οπτική και την γεωμετρία τους. Ωστόσο με μία πιο προσεκτική ματιά φαίνεται ότι ένας από τους κανόνες που επινόησε ο Ντα Βίντσι για να εξηγήσει πώς μεγαλώνουν τα δέντρα δεν ταιριάζει σε όλες τις περιπτώσεις δέντρων.
Σύμφωνα με τον περίφημο «Κανόνα των Δέντρων» που διατύπωσε πριν από περίπου 550 χρόνια ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, όλα τα κλαδιά ενός δέντρου σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής του, αν συναρμοστούν, είναι ίσου πάχους με τον κορμό του.
Έρευνες οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι πίσω από την εκπληκτική διαδικασία και τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται τα δέντρα βρίσκεται ο άνεμος. Τα δέντρα προσπαθούν να προφυλαχθούν από τον άνεμο και αυτό επηρέασε την φυσιολογία τους με αποτέλεσμα να έχουν έναν συμπαγή κορμό στη βάση τους και ευρεία διακλάδωσή στα ανώτερα μέρη τους.
Αυτή ήταν μία πολύ καλή παρατήρηση για τους καλλιτέχνες και ζωγράφους. Ωστόσο νέα μελέτη από δύο επιστήμονες του Πανεπιστημίου Μπάνγκορ της Βρετανίας δείχνει ότι αυτή η αναλογία ανάμεσα στα μέρη των δέντρων δεν παρατηρείται σε μικροσκοπικό επίπεδο.
Η αλήθεια είναι ότι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι μπορούσε να δει το εξωτερικό τμήμα των δέντρων και όχι το εσωτερικό, όπου το νερό αναρροφάται σε αγγεία μέσα στο ξύλο και εξατμίζεται από τα φύλλα. Οι μελετητές ενδιαφέρθηκαν ακριβώς γι’ αυτά τα αγγεία.
Ήθελαν να βεβαιωθούν ότι τα μοντέλα για την ανάπτυξη των δέντρων είχαν σωστές αναλογίες για να συμπεριλαμβάνουν την ευαισθησία των δέντρων στην ξηρασία και συμβολή στις αποθήκες άνθρακα. «Πολλά βιολογικά μοντέλα [σ.σ. δέντρων] εμπνεύστηκαν έκτοτε από τον κανόνα του Λεονάρντο για να κατασκευάσουν σε μοντέλα τόσο τα εξωτερικά δίκτυα διακλαδώσεων όσο και τα αγγειακά τους συστήματα, παρόλο που υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ότι ο κανόνας εμφανίζεται με συνέπεια», εξηγούν οι ερευνητές στην μελέτη τους.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο «Κανόνας των Δέντρων» του Ντα Βίντσι αμφισβητείται ή αναθεωρείται με βάση σύγχρονες μετρήσεις. Πέρσι ερευνητές επεσήμαναν ότι το πλάτος και το μήκος των κλαδιών αντικατοπτρίζουν περισσότερο την δομή διακλάδωσης των δέντρων και όχι τόσο το πάχος τους.
Όσον αφορά την εσωτερική δομή των δέντρων, οι δύο επιστήμονες του Πανεπιστημίου Μπάνγκορ εξηγούν ότι τα αγγεία μεταφοράς νερού ενός δέντρου δεν μπορούν να ακολουθήσουν την ίδια αναλογία που ορίζεται στον κανόνα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Δηλαδή να στενεύουν σε μέγεθος όσο φτάνουν πιο ψηλά στο δέντρο. Αυτό καταρρίπτεται λοιπόν εξαιτίας της Μηχανικής των Ρευστών.
Αντίθετα οι επιστήμονες προτείνουν στο δικό τους μοντέλο για το εσωτερικό υδραυλικό σύστημα των δέντρων μία άλλη εξήγηση: ότι τα κανάλια των αγγείων διευρύνονται όσο τα κλαδιά γίνονται πιο λεπτά κοντά την κορυφή ενός δέντρου για να είναι σε θέση να έχουν αρκετή δύναμη για να τραβήξουν νερό από τον κορμό.
