Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε το πρωί της Τρίτης ένα “πρώτο στο είδος του” πακέτο κυρώσεων κατά της εταιρείας κατασκοπευτικού λογισμικού Intellexa με έδρα την Ελλάδα και διευθυντικών στελεχών της, μετά την εμπλοκή της εταιρείας στη στοχοποίηση αξιωματούχων της αμερικανικής κυβέρνησης, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Reuters. Κατόπιν αυτών το ΠΑΣΟΚ ανακοίνωσε ότι η εν λόγω απόφαση εκθέτει την ελληνική κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό προσωπικά.
Το υπουργείο Οικονομικών έθεσε στο στόχαστρο δύο φυσικά πρόσωπα και πέντε οντότητες που συνδέονται με την κοινοπραξία Intellexa για τον ρόλο τους στην “ανάπτυξη, λειτουργία και διανομή εμπορικής τεχνολογίας spyware”, η οποία, σύμφωνα με την αμερικανική κυβέρνηση, χρησιμοποιήθηκε εναντίον δημοσιογράφων, αντιφρονούντων, εμπειρογνωμόνων πολιτικής, αλλά και αξιωματούχων των ΗΠΑ.
Οι κυρώσεις ουσιαστικά παγώνουν τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία αυτών που στοχοποιούνται και γενικά απαγορεύουν στους Αμερικανούς να συναλλάσσονται μαζί τους. Όσοι πραγματοποιούν ορισμένες συναλλαγές μαζί τους κινδυνεύουν επίσης να υποστούν κυρώσεις. Η εταιρεία είχε ήδη υπαχθεί σε εμπορικούς περιορισμούς βάσει μέτρων που επιβλήθηκαν από το Υπουργείο Εμπορίου τον Ιούλιο του 2023.
Η ανακοίνωση της Τρίτης αποτελεί την πρώτη φορά που η αμερικανική κυβέρνηση επιβάλλει κυρώσεις σε μια εμπορική εταιρεία κατασκοπευτικού λογισμικού.
Ποια είναι η Intellexa
Η Intellexa είναι μια γνωστή εταιρεία πληροφοριών στον κυβερνοχώρο. Έχει απασχολήσει τα ΜΜΕ τα τελευταία χρόνια, αφού η πλατφόρμα λογισμικού της, γνωστή ως Predator, η οποία επιτρέπει την παρακολούθηση κινητών τηλεφώνων και χρήσεων του διαδικτύου, φέρεται να καταγράφηκε στις συσκευές θυμάτων στη Μέση Ανατολή, την Αφρική, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εκτός από το να ενεργεί ως μεμονωμένη εταιρεία, η Intellexa κατέχει, επενδύει και συνεργάζεται επίσης με άλλες εταιρείες κατασκοπευτικού λογισμικού στο πλαίσιο ενός μοντέλου κοινοπραξίας, σύμφωνα με αναλυτές.
“Μόλις μια συσκευή μολυνθεί από το κατασκοπευτικό λογισμικό Predator, το λογισμικό μπορεί να αξιοποιηθεί για μια ποικιλία δυνατοτήτων κλοπής πληροφοριών και παρακολούθησης – αυτό περιλαμβάνει τη μη εξουσιοδοτημένη εξαγωγή δεδομένων, τον εντοπισμό γεωγραφικής θέσης και την πρόσβαση σε μια ποικιλία εφαρμογών και προσωπικών πληροφοριών στη συσκευή που έχει προσβληθεί”, περιγράφουν σε δήλωσή τους αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών.
Ο ιδρυτής της Intellexa, Tal Dillian, ο οποίος συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων που αποτελούν στόχο των κυρώσεων, δεν ανταποκρίθηκε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό. Ο Dillian, πρώην αξιωματικός των ισραηλινών κυβερνητικών υπηρεσιών πληροφοριών, ξεκίνησε την εταιρεία στο Ισραήλ, αλλά αργότερα μετακόμισε στο εξωτερικό, δημιουργώντας δραστηριότητες στην Κύπρο και την Ελλάδα – όπου οι νόμοι περί ελέγχου των εξαγωγών για τις τεχνολογίες παρακολούθησης είναι λιγότερο ανεπτυγμένοι. Τα τελευταία χρόνια, η εταιρεία κατηγορήθηκε ότι εξυπηρετούσε την αιγυπτιακή κυβέρνηση καθώς και το Βιετνάμ, σύμφωνα με ερευνητές ασφαλείας και δημοσιεύματα του Τύπου, μεταδίδει το Reuters.
Οι 7 στόχοι των αμερικανικών κυρώσεων
Στη λίστα των κυρώσεων περιλαμβάνονται:
- Ο Ταλ Τζόναθαν Ντιλιάν, «ιδρυτής της κοινοπραξίας Intellexa και ο αρχιτέκτονας πίσω από τα κατασκοπευτικά εργαλεία της. Η κοινοπραξία είναι ένας πολύπλοκος διεθνής ιστός αποκεντρωμένων εταιρειών που ελέγχονται είτε πλήρως είτε εν μέρει από τον Ντιλιάν, μεταξύ άλλων μέσω της Σάρα Αλεξάνδρα Φαϊσάλ Χάμου».
- Η Σάρα Αλεξάνδρα Φαϊσάλ Χάμου, «ειδική σε θέματα εξωχώριων εταιρειών, που έχει παράσχει διαχειριστικές υπηρεσίες στην κοινοπραξία Intellexa, συμπεριλαμβανομένης της ενοικίασης χώρων γραφείων στην Ελλάδα για λογαριασμό της Intellexa S.A. Η Χάμου κατέχει ηγετικό ρόλο στις εταιρείες Intellexa S.A., Intellexa Limited και Thalestris Limited».
- Η Intellexa S.A., «εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού με έδρα την Ελλάδα, που στο πλαίσιο της κοινοπραξίας Intellexa έχει εξαγάγει τα εργαλεία παρακολούθησής της σε αυταρχικά καθεστώτα. Η Intellexa S.A. προστέθηκε στον κατάλογο οντοτήτων του υπουργείου Εμπορίου στις 18 Ιουλίου 2023, για εμπορία εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την απόκτηση πρόσβασης σε συστήματα πληροφοριών, απειλώντας την ιδιωτική ζωή και την ασφάλεια ατόμων και οργανισμών παγκοσμίως».
- Η Intellexa Limited, «εταιρεία με έδρα την Ιρλανδία στο πλαίσιο της κοινοπραξίας Intellexa που δρα ως μεταπωλητής τεχνολογίας και κατέχει περιουσιακά στοιχεία για λογαριασμό της κοινοπραξίας. Η Intellexa Limited είχε επίσης προστεθεί στη λίστα κυρώσεων του υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ στις 18 Ιουλίου 2023».
- Η Cytrox AD, «εταιρεία με έδρα τη Βόρεια Μακεδονία στο πλαίσιο της κοινοπραξίας Intellexa, που ενεργεί ως προγραμματιστής του λογισμικού κατασκοπείας Predator της κοινοπραξίας. Η Cytrox AD είχε επίσης προστεθεί στη λίστα κυρώσεων του υπουργείου Εμπορίου στις 18 Ιουλίου 2023».
- Η Cytrox Holdings Zartkoruen Mukodo Reszvenytarsasag (Cytrox Holdings ZRT), εταιρεία με έδρα την Ουγγαρία στο πλαίσιο της κοινοπραξίας Intellexa, η οποία ανέπτυξε το λογισμικό κατασκοπείας Predator για τον όμιλο πριν μεταφερθεί η παραγωγή του στη Βόρεια Μακεδονία. Η Cytrox Holdings ZRT προστέθηκε στον κατάλογο οντοτήτων του υπουργείου Εμπορίου στις 18 Ιουλίου 2023, για εμπορία εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την απόκτηση πρόσβασης σε συστήματα πληροφοριών, απειλώντας την ιδιωτική ζωή και την ασφάλεια ατόμων και οργανισμών παγκοσμίως».
- Η Thalestris Limited, «εταιρεία με έδρα την Ιρλανδία εντός της κοινοπραξίας Intellexa που κατέχει δικαιώματα διανομής του λογισμικού Predator και ενεργεί ως χρηματοοικονομική εταιρεία συμμετοχών για την κοινοπραξία».
Η ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ
«Η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στον όμιλο Intellexa -συμπεριλαμβανομένης και της θυγατρικής εταιρείας στην Ελλάδα- καθώς και στον ιδρυτή του, Tal Jonathan Dilian, εκθέτει την ελληνική κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό προσωπικά για την επιχείρηση συγκάλυψης του σκανδάλου των υποκλοπών», σχολιάζει το ΠΑΣΟΚ, σε ανακοίνωσή του, μετά την επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων, και συνεχίζει:
«Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αντί να διερευνήσει τις σχέσεις της Intellexa με κυβερνητικούς παράγοντες που είχαν την έδρα τους στο Μέγαρο Μαξίμου, όχι μόνο αξιοποίησε το παράνομο λογισμικό Predator αλλά έδινε και άδειες εξαγωγής του σε αυταρχικά καθεστώτα τρίτων χωρών κατά παράβαση μάλιστα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Ο Πρωθυπουργός δεν εκδίωξε τον αρμόδιο τότε Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Εξωτερικών, Γιάννη Σμυρλή που υπέγραφε τις εν λόγω άδειες εξαγωγής, αλλά τον επιβράβευσε διορίζοντάς τον Γενικό Διευθυντή της Νέας Δημοκρατίας και μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του ερχόμενου συνεδρίου της.
Άραγε είναι και η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης μια ακόμη «συμπαιγνία» εναντίον της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας;», καταλήγει η ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ.
Η έρευνα του 2023
Το 2023, μια ομάδα ερευνητικών ειδησεογραφικών πρακτορείων ανέφερε ότι η κυβέρνηση του Βιετνάμ προσπάθησε να εμφυτεύσει κατασκοπευτικό λογισμικό στα τηλέφωνα μελών του Κογκρέσου χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της Intellexa. Η στοχοποίηση έγινε ακριβώς τη στιγμή που διπλωμάτες των ΗΠΑ και του Βιετνάμ διαπραγματεύονταν μια συμφωνία συνεργασίας με σκοπό την αντιμετώπιση της κινεζικής επιρροής στη Νοτιοανατολική Ασία, σύμφωνα με την Washington Post.
Μετά από χρόνια εκκλήσεων για δράσεις από ομάδες της κοινωνίας των πολιτών σε πολλές προεδρικές διοικήσεις, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Μπάιντεν ήταν το πρώτο που ασχολήθηκε με το θέμα της ρύθμισης των εμπορικών εργαλείων hacking, θεσπίζοντας εκτελεστικό διάταγμα το 2023 που επεδίωκε την εισαγωγή νέων ελέγχων.
“Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν επικεντρωμένες στη θέσπιση σαφών προστατευτικών γραμμών για την υπεύθυνη ανάπτυξη και χρήση αυτών των τεχνολογιών, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών των ατόμων σε όλο τον κόσμο”, ανέφερε σε δήλωσή του ο αμερικανός υφυπουργός Οικονομικών για θέματα τρομοκρατίας και χρηματοοικονομικών πληροφοριών Μπράιαν Νέλσον.
Οι κυρώσεις
Με βάση την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, «όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα συμφέροντα σε περιουσιακά στοιχεία των προσώπων που αναφέρονται ανωτέρω, τα οποία βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες ή στην κατοχή ή τον έλεγχο αμερικανικών προσώπων, δεσμεύονται και πρέπει να αναφέρονται στην OFAC. Επιπλέον, μπλοκάρονται όλες οι οντότητες που ανήκουν, άμεσα ή έμμεσα, ατομικά ή συνολικά, κατά 50 τοις εκατό ή περισσότερο σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα που έχουν μπλοκαριστεί».