Με σταθερά αλλά προσεκτικά βήματα, στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας προχωρούν στην αλλαγή φορολόγησης των εισοδημάτων για 1 εκατομμύριο ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, με πιθανότερο έτος εφαρμογής το 2025, χρονιά που σχεδιάζεται να ξεκινήσει και η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
«Είναι καιρός η καραμέλα του πολέμου κατά της φοροδιαφυγής να λιώσει στον λαιμό αυτών που γελούν πίσω από την πλάτη των πολιτών. Δεν μπορεί να εμφανίζονται επτά στους δέκα ελεύθερους επαγγελματίες να ζουν με λιγότερα από τον κατώτατο μισθό», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δίνοντας το στίγμα των μέτρων που σχεδιάζονται. Οι παρεμβάσεις ετοιμάζονται χωρίς βιασύνη, με μεγάλη προσοχή, καθώς στόχος είναι να περιοριστεί η φοροδιαφυγή, δίχως όμως να πληγεί η επιχειρηματικότητα και να αντιστραφεί η αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών, όπως αναφέρουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου.
Η φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών επανεξετάζεται από μηδενική βάση, με στόχο να τεθεί σε εφαρμογή μια νέα κλίμακα φορολόγησης των καθαρών κερδών από την ατομική άσκηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Αλλαγές θα υπάρξουν στον έλεγχό τους και στις δαπάνες που αναγνωρίζονται και εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους. Για τον καλύτερο έλεγχο των δαπανών, σχεδιάζεται να αναγνωρίζονται μόνο οι δαπάνες που περνούν μέσα από τα ηλεκτρονικά βιβλία myDATA.
Παρά τη μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων που είχαν το προηγούμενο διάστημα οι ελεύθεροι επαγγελματίες, η φοροδιαφυγή στον κλάδο των αυτοαπασχολούμενων παραμένει σε υψηλά επίπεδα, με επτά στους δέκα να δηλώνουν ετήσια εισοδήματα κάτω από 10.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι ήταν οι μεγάλοι κερδισμένοι της τελευταίας φορολογικής μεταρρύθμισης, καθώς από το 2020 είδαν τη φορολογική τους επιβάρυνση να μειώνεται ακόμα και κατά 60%, λόγω της ευνοϊκότερης φορολογικής κλίμακας με τον συντελεστή 9% που εφαρμόζεται για τα εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, την «κατάργηση» της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και το «κούρεμα» της προκαταβολής φόρου. Ενας ελεύθερος επαγγελματίας με καθαρό εισόδημα 10.000 ευρώ, ενώ μέχρι και το 2019 πλήρωνε φόρο 2.200 ευρώ, με την κλίμακα που εφαρμόστηκε για τα εισοδήματα του 2020 ο φόρος «ξεφούσκωσε» στα 900 ευρώ και το όφελος έφτασε τα 1.300 ευρώ.
Τι εξετάζεται
Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχουν αρχίσει να «τρέχουν» κάποια εναλλακτικά σενάρια για το καθεστώς φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών:
1. Αλλαγή του ελάχιστου συντελεστή φορολόγησης, που ισχύει σήμερα για τους αυτοαπασχολούμενους. Εξακολουθεί να εφαρμόζεται συντελεστής 9% για το τμήμα του εισοδήματος έως τα 10.000 ευρώ, όταν οι προσωπικές εταιρείες και τα νομικά πρόσωπα φορολογούνται με 22%. Ο συντελεστής εξετάζεται να ανέβει από το 9% στο 15%-20%.
2. Ένα άλλο σενάριο προβλέπει ενιαία αντιμετώπιση των εισοδημάτων από επαγγελματική δραστηριότητα, ήτοι 22% φόρος για όλους.
3. Στο τραπέζι υπάρχει και πρόταση για υιοθέτηση τριών συντελεστών που θα κλιμακώνονται ανάλογα με το εισόδημα. Δεν θα φτάνουν, όμως, τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές που ισχύουν για τα φυσικά πρόσωπα, ήτοι 36% και 44%.
4. Η νέα φορολογική κλίμακα θα συνδυαστεί με την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Σύμφωνα με τις κυβερνητικές δεσμεύσεις, το 2025 θα μειωθεί κατά 20%, το 2026 κατά 30% και το 2027 θα καταργηθεί πλήρως, με κόστος για τα κρατικά ταμεία 89 εκατ. ευρώ το 2025, 222 εκατ. ευρώ το 2026 και 443 εκατ. ευρώ το 2027. Ενα από τα σενάρια είναι η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος να αφορά ένα ύψος κερδών και πάνω, ώστε να δίνεται ένα ισχυρό φορολογικό κίνητρο σε όσους δηλώνουν τα πραγματικά τους κέρδη.
5. Θα λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό του φόρου το άθροισμα των στοιχείων που συγκεντρώνονται με ηλεκτρονικό τρόπο για να αποτυπωθούν είτε τα έσοδα είτε οι δαπάνες.
ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΉ
Δέσμη δέκα μέτρων
Από τις αρχές του 2024, θα «τρέξουν» 10 μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής:
1. Ολοκληρώνεται η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024 (αφορά περίπου 450.000 επιχειρήσεις). Eτσι, θα πιστοποιείται ότι κάθε συναλλαγή POS θα καταγράφεται στην ταμειακή μηχανή και τα δεδομένα θα διαβιβάζονται σε σχεδόν πραγματικό χρόνο στην ΑΑΔΕ.
2. Καθίστανται μέσα στο 2024 υποχρεωτικά τα ηλεκτρονικά τιμολόγια, ώστε οι συναλλαγές να διασταυρώνονται και να επαληθεύονται σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα, αυξάνονται, αυτοματοποιούνται και ψηφιοποιούνται οι έλεγχοι των φορολογικών Αρχών. Πλέον τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορούν να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση, ενώ ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι από τις δηλώσεις του ΦΠΑ και τις δηλώσεις εισοδήματος τις δύο χρονιές που έπονται (2024 και 2025) δεν θα μπορεί κάποιος να δηλώσει έσοδα ή έξοδα που δεν θα βρίσκονται στο myDATA. Για την ακρίβεια, θα μπορεί να δηλώσει μόνο παραπάνω έσοδα ή λιγότερα έξοδα, πληρώνοντας και στις δύο περιπτώσεις παραπάνω φόρο.
3. Εφαρμόζονται καθολικά τα ηλεκτρονικά βιβλία (myDATA). Τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορεί να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS), ενώ ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA. Η επέκταση του myDATA βρίσκεται σε εξέλιξη και η πλήρης εφαρμογή θα ολοκληρωθεί εντός του 2024.
4. Επεκτείνεται η υποχρέωση κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν είναι υπόχρεοι. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές οδήγησαν στην αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ και στον περιορισμό της διακίνησης μαύρου χρήματος και η επέκτασή τους θα διευρύνει τη φορολογική βάση, θα διευκολύνει το έργο των ελεγκτικών μηχανισμών και θα περιορίσει τα περιθώρια φοροδιαφυγής.
5. Θεσμοθετείται η υποχρέωση αγοραπωλησίας ακινήτων μόνο με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Τα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων θα αναγράφουν υποχρεωτικά την εξόφληση του τιμήματος μεταβίβασης αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Στόχος είναι να καταργηθεί η δυνατότητα αγοράς ακινήτων με μετρητά, η οποία συντηρεί φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος βρόμικου χρήματος. Σημειώνεται ότι από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας myPROPERTY (Μάρτιος 2021) έχουν καταχωριστεί 42.613 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων, το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε αποκλειστικά με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 462.493.710,3 ευρώ. Εχουν καταχωριστεί επιπλέον 41.741 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων, το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε εν μέρει μόνο με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 2.980.580.395,13 ευρώ (το ποσό είναι το συνολικό για τις δηλώσεις αυτές, διότι δεν καταχωρίζεται διακριτά το ποσό που καταβάλλεται με μετρητά). Συνολικά οι μεταβιβάσεις που έγιναν αποκλειστικά ή εν μέρει με μετρητά αποτελούν το 24,9 % του συνόλου (μία στις τέσσερις).
6. Ενεργοποιείται το ψηφιακό δελτίο αποστολής (πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως πριν από το τέλος του ίδιου έτους), με στόχο να γίνεται σε πραγματικό χρόνο η παρακολούθηση των διακινούμενων αγαθών.
7. Αυξάνεται το πρόστιμο χρήσης μετρητών άνω των 500 ευρώ σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής, με ενίσχυση των ελέγχων για εφαρμογή του μέτρου μέσω ψηφιακής πληροφόρησης.
8. Θεσμοθετείται η πληρωμή της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) μέσω χρεωστικών καρτών. Σε συνδυασμό με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει τη διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία.
9. Αποκλείονται οι παραβάτες λαθρεμπορίας από συνεργασία με όλες τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων με νομοθετική ρύθμιση, με την οποία θεσμοθετούνται η υποχρέωση λήψης μέτρων δέουσας επιμέλειας στην εφοδιαστική αλυσίδα καυσίμων, η δημιουργία μητρώου παραβατών και η απαγόρευση συνεργασίας με παραβάτες λαθρεμπορίας. Στόχος είναι το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο να ενισχύσει την υποχρέωση και την ευθύνη όσων συμμετέχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα καυσίμων να προβαίνουν στους αναγκαίους ελέγχους για τα πρόσωπα με τα οποία συναλλάσσονται και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου.
10. Θεσμοθετείται συνδυασμός παρεμβάσεων στον τομέα των βραχυχρόνιων μισθώσεων, με στόχο την αντιμετώπιση αθέμιτου ανταγωνισμού με τα ξενοδοχεία (στις περιπτώσεις που η δραστηριότητα αυτή αποκτά επιχειρηματικά χαρακτηριστικά, χωρίς, έως τώρα, να συνοδεύεται από τις αντίστοιχες υποχρεώσεις), αλλά και την αντιμετώπιση των δευτερογενών αρνητικών επιπτώσεων στην κτηματαγορά και στα ενοίκια. Δεν θίγεται η ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που αποτελούν σημαντική πηγή εισοδήματος για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και για τη χώρα συνολικά.
Διαβάστε στο δημοσίευμα της Realnews
