Είναι γεγονός πως τα τελευταία 24ώρα η σύλληψη της Εύας Καϊλή, που φέρεται να ελέγχεται για σοβαρές ποινικές κατηγορίες, πρωτοστατεί στα ελληνικά και ξένα ειδησεογραφικά δίκτυα.
Το ελληνικό και το βελγικό ποινικό και ποινικό δικονομικό δίκαιο αντίστοιχα, παρουσιάζουν ορισμένες συγκλίσεις αλλά και διαφορές στην ποινική και δικονομική αντιμετώπιση του φερόμενου κατηγορούμενου για διαφθορά, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.
Διεξοδικότερα, όσον αφορά την προσωρινή κράτηση , σύμφωνα με τη βελγική δικονομία, πρέπει μέσα σε 48 ώρες αυτή, αν διατάχθηκε από τον ανακριτή, να επιβεβαιωθεί από το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο. Μέσα σε αυτές τις 48 ώρες λοιπόν με τον νομικό του παραστάτη ο κατηγορούμενος έχει πρόσβαση στην σχετική σχηματισθείσα δικογραφία, αφού η πρόσβαση αυτή δίδεται μόνο για όσους έχουν προφυλακιστεί.
Στη συνέχεια επιβεβαιώνεται ή απορρίπτεται η απόφαση του ανακριτή – δικαστή για προφυλάκιση από δικαστικό συμβούλιο, δηλαδή από δικαστές που θα κρίνουν με βάση το ανακριτικό υλικό την έρευνα και φυσικά τους ισχυρισμούς του κατηγορούμενου και του συνηγόρου του.
Όσον αφορά στο ζήτημα της ασυλίας, τούτη κάμπτεται ακόμη και για ευρωβουλευτές, μόνο όταν συλλάβουν τον ευρωβουλευτή επ’ αυτοφώρω να διαπράττει κάποιο αδίκημα. Επ’ αυτοφώρω σημαίνει την ώρα που διαπράττει κάποιο ποινικό αδίκημα, είτε τυχόν πχ την ώρα που λαμβάνει τη δωροδοκία, ή τη στιγμή τυχόν κατά την οποία προσπαθεί να αποκρύψει προϊόντα εγκλήματος. Αν συμβεί κάτι τέτοιο και υπάρχουν ικανά και επαρκή αποδεικτικά στοιχεία τότε μόνο μπορεί να υπάρξει απόφαση προφυλάκισης. Πρόκειται για τη διάταξη που περιέχει το πρωτόκολλο περί προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αναφέρει ρητά ότι δεν μπορεί να γίνει επίκληση της ασυλίας όταν υπάρχει σύλληψη επ’ αυτοφώρω. Βέβαια, εν τέλει όλα αυτά θα κριθούν αν έχουν συμβεί για τον κάθε κατηγορούμενο, από το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο.
Όσον αφορά στις ποινές που επισείουν οι κατηγορίες για διαφθορά και ξέπλυμα μαύρου χρήματος, τούτα συνιστούν σοβαρά παραπτώματα. Ο Ποινικός Κώδικας προβλέπει τρία έως πέντε έτη φυλάκισης, εφόσον και αν αποδειχθούν οι κατηγορίες αυτές.
Για το ενδεχόμενο κατ’ οίκον περιορισμού κράτησης ή του να αφεθεί ελεύθερος με βραχιολάκι ο κατηγορούμενος ή να του επιβληθούν περιοριστικοί όροι πρέπει να αναφέρουμε ότι θεωρούνται επιεικέστερα μέτρα, καθότι η προσωρινή κράτηση , που αποτελεί πάντα το επαχθέστερο μέτρο , για να επιβληθεί, επιβάλλεται αν συντρέχουν μια σειρά από προϋποθέσεις και ο κατηγορούμενος είναι αυτός, ο οποίος πρέπει να εξηγήσει γιατί οι προϋποθέσεις αυτές δεν πληρούνται ώστε να αντιπροτείνει, όπως προβλέπεται περίπου και στο αντίστοιχο ελληνικό δίκαιο, την επιβολή ηπιότερων περιοριστικών της ελευθερίας μέτρων όπως πχ το βραχιολάκι, ο κατ’οίκον περιορισμός ή έτεροι περιοριστικοί όροι.
Μία σοβαρή παράμετρος που λαμβάνεται υπόψιν κατά το βελγικό δίκαιο για να επιβληθεί η προσωρινή κράτηση στον κατηγορούμενο είναι αν υπάρχει η δυνατότητα των κατηγορουμένων να επηρεάσουν την έρευνα ή να εμποδίσουν την έρευνα, επί τη βάσει πάντα όμως ότι αληθεύουν και αποδεικνύονται επαρκώς οι κατηγορίες.
Η διαδικασία μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης από το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο προβλέπει ότι ο κατηγορούμενος μπορεί να παραμείνει στην φυλακή έως πέντε ημέρες. Στην συνέχεια πρέπει να αποφασίσουν οι αρμόδιες δικαστικές Αρχές εάν θα παραμείνει προφυλακισμένος έως την έναρξη της εκδίκασης της υπόθεσης ή αν θα αφεθεί ελεύθερος.
Τα κριτήρια για το αν κανείς θα παραμείνει προσωρινά κρατούμενος είναι τρία , εάν δηλαδή κάποιος κριθεί ύποπτος φυγής, εάν κριθεί ύποπτος τέλεσης ίδιων ή παρόμοιων αδικημάτων και εάν δύναται να υπάρξει συμπαιγνία, εάν δηλαδή ο κατηγορούμενος είναι εις θέση να βρει άτομα που θα καταφέρουν να σβήσουν τα ίχνη του ή να εμποδίσουν την έρευνα.
Μέχρι την έναρξη της διαδικασίας εκδίκασης της υπόθεση κατά μέσο γίνεται σε 12-18 μήνες.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τονισθεί ότι για κάθε κατηγορούμενο ισχύει πάντα το τεκμήριο της αθωότητας μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη του.
Γράφει η Νάντια Βασ. Γώγουλου*
