Η πρώτη Ελληνίδα που πήρε μέρος σε Ολυμπιακούς

Έτρεξε στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου το 1936 στο αγώνισμα των 100 μ. μετ’ εμποδίων και διεκρίθη

Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης

Το καλοκαίρι του 2011, έφυγε πλήρης ημερών από την ζωή (97 ετών) μια μεγάλη αθλήτρια της Κύπρου, η Δομνίτσα Λιανίτου –Καβουνίδου. ΄Ηταν η πρώτη ελληνίδα αθλήτρια στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού, που πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936, όπου καταχειροκροτήθηκε στην παρέλαση, κατά την έναρξη των αγώνων.

Την αείμνηστη Λανίτου είχα γνωρίσει στις αρχές τη δεκαετίας του ’70 σε μια εκδήλωση των Κωνσταντινουπολιτών, που τιμούσαν, τον Κωνσταντίνο και την σύζυγό του Σοφία Σπανούδη, σπουδαία δημοσιογράφο και αρχηγό της γυναικείας Ολυμπιακής Αποστολής στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου του 1936. Ανάμεσα στις αθλήτριες ήταν τότε και η Λανίτου, η οποία διεκρίθη στο αγώνισμα των 100 μ. μετ’ εμποδίων. Στο τέλος της εκδήλωσης η Δομνίτσα μου διηγήθηκε ένα
περιστατικό με την Σπανούδη, που συνέβη το 1936 στο Βερολίνο:

«Οι αγώνες είχαν τελειώσει δυο μέρες πριν και την επομένη επρόκειτο να φύγουμε σιδηροδρομικώς για την Ελλάδα. ΄Ετσι βρήκαμε την ευκαιρία να γυρίσουμε στην πόλη
και να δούμε τα αξιοθέατα. Όταν αναβήκαμε στο αστικό λεωφορείο, κάποιοι Γερμανοί κατάλαβαν ότι είμαστε ξένοι και άρχισαν να μιλούν με άσχημα λόγια για μας, νομίζοντας ότι δεν… καταλαβαίνουμε. ΄Όμως η Σοφία Σπανούδη που γνώριζε άριστα την Γερμανική, τους διέκοψε με θάρρος λέγοντας: «Πώς φαίνεται ότι τέλειωσαν οι οδηγίες να είσθε ευγενείς με τους ξένους! Και οι… αγενείς Γερμανοί, από ντροπή κατέβηκαν στην επόμενη στάση…».

Τότε, σ’ εκείνους τους Ολυμπιακούς, έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή της η ολυμπιακή φλόγα που άναψε στην αρχαία Ολυμπία και μεταφέρθηκε στο Βερολίνο. Εκεί, στην λαμπρή τελετή στο Ολυμπιακό Στάδιο, επέλεξε ο φουστανελοφόρος Έλληνας ολυμπιονίκης του Μαραθωνίου της Αθήνας το 1896 Σπύρος Λούης, να δώσει συμβολικά στον Χίτλερ κλαδί ελιάς που έφερε από την Αθήνα και συμβόλιζε την ειρήνη. Στους αγώνες εκείνους, η Δομνίτσα ήρθε 3η στα 100 μ. και αποκλείστηκε, ενώ στα 80 μ. μετ’ εμποδίων ήρθε 6 η ισοφαρίζοντας το πανελλήνιο δικό της ρεκόρ.

Η Δομνίτσα γεννήθηκε το1914 στην Λεμεσό και στα 12 της χρόνια άρχισε να δείχνει το ταλέντο της βοηθούμενη από τον πατέρα της, στα αγωνίσματα των δρόμων ταχύτητας, και στα άλματα ύψους και μήκους. Το 1931, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, άρχισε τις σπουδές της στην Πάντειο και την Νομική Σχολή και ξεκίνησε να αγωνίζεται στον στίβο και να καθιερώνεται ως πρωταθλήτρια στους δρόμους ταχύτητας και το όνομα της φιγουράρει από τα πρώτα στα επίσημα χαρτιά του
ΣΕΓΑΣ ως πρωταθλήτρια. Με αυτές τις σπουδαίες επιδόσεις επελέγη για να πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936.

Στον πόλεμο του 1940, πρόσφερε τις υπηρεσίες της στην πατρίδα ως εθελόντρια νοσοκόμος και στα 30 της χρόνια, το 1941 επί γερμανικής κατοχής, θα παντρευτεί τον εκλεκτό της καρδιάς της Κώστα Καβουνίδη. Η απελευθέρωση το 1944 θα την βρεί να κρατά στα χέρια της τον νεογέννητο γιο της Σπύρο.

Στους πρώτους, μετά τον πόλεμο, Ολυμπιακούς του Λονδίνου το 1948, ήταν και πάλι η μόνη αθλήτρια που πήρε μέρος στους αγώνες στα 80 μ. μετ’ εμποδίων αλλά δεν μπόρεσε να προκριθεί στον τελικό. Από τον στίβο αποχώρησε αφού είχε πετύχει πολλά πανελλήνια ρεκόρ αλλά και τέσσερα βαλκανικά.

Τότε βρήκε το σθένος και την δύναμη, για να συνεχίσει τον αθλητισμό, να μεταπηδήσει στο τένις, όπου και διεκρίθη.

Η μεγάλη δημοφιλία της θ’ αγγίξει ακόμα και τους πολιτικούς, όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου θα την καλέσει να πολιτευθεί και να είναι υποψήφια στις βουλευτικές εκλογές του 1958 με το κόμμα των Φιλελευθέρων, χωρίς όμως να εκλεγεί.

Αγωνίστηκε για το θέμα της Κύπρου, πήρε μέρος σε πολλά συλλαλητήρια, είχε πρωτοστατήσει το 1975 στην πορεία της κατεχόμενης Αμμοχώστου ενώ ο πατέρας της είχε
συλληφθεί και φυλακισθεί από τους Άγγλους στην Λευκωσία.

Η Δομνίτσα Λανίτου, διατηρούμε με μεγάλη προσοχή κι ευλάβεια ένα λεύκωμά της στο οποίο είχε γράψει το παρακάτω τετράστιχο ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς, όταν τον επισκέφθηκε με τον πατέρα της και την αδελφή της Ισμήνη στις 18-12-1934 στο σπίτι του στην οδό Ασκληπιού:

«Ένα είναι το τραγούδι μου για σας, Δομνίτσα και Ισμήνη,
Μια ρίμα για τη χάρη σας γίνεται περιβόλι,
Χαρά στα νιάτα σας, ανθοί φυτρώνουν μυροβόλοι
Της Κύπρος τα τριαντάφυλλα, της Αττικής οι κρίνοι».