Ίσως γνωρίζετε ότι η ομάδα αίματος παίζει ρόλο στις μεταγγίσεις. Γνωρίζατε όμως ότι μπορεί να επηρεάζει και τον κίνδυνο για σοβαρά προβλήματα υγείας; Μια μετα-ανάλυση έδειξε ότι όσοι έχουν μια συγκεκριμένη ομάδα αίματος ενδέχεται να αντιμετωπίζουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, πριν την ηλικία των 60 ετών.
Η ομάδα αίματος που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικό πριν τα 60, σύμφωνα με μελέτη
Η γενετική μας σύνθεση επηρεάζει την υγεία μας με τρόπους. Νέα ερευνητικά δεδομένα, που προέρχονται από μια εκτεταμένη μετα-ανάλυση, συνδέουν την ομάδα αίματος Α με υψηλότερο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού σε νεότερους ενήλικες.
Σε μελέτη του 2022, που διεξήχθη από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Maryland (UMSOM), διαπιστώθηκε ότι τα άτομα με ομάδα αίματος Α φάνηκε να αντιμετωπίζουν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι ερευνητές συνδύασαν δεδομένα από 48 γενετικές μελέτες, στις οποίες συμμετείχαν σχεδόν 17.000 ασθενείς με εγκεφαλικό (όλοι κάτω των 60 ετών) και περίπου 600.000 υγιείς συμμετέχοντες.
Τι διαπιστώθηκε:
- Τα άτομα με ομάδα αίματος Α είχαν περίπου 16% υψηλότερο κίνδυνο για πρώιμο ισχαιμικό εγκεφαλικό σε σύγκριση με άλλες ομάδες αίματος.
- Αντίθετα, όσοι είχαν ομάδα αίματος Ο είχαν περίπου 12% χαμηλότερο κίνδυνο για πρώιμο εγκεφαλικό.
Αυτή η συσχέτιση ήταν ισχυρότερη σε νεότερους ενήλικες (κάτω των 60) απ’ ό,τι σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η αύξηση του κινδύνου είναι «ήπια» – δεν αποτελεί εγγύηση, απλώς προστίθεται στο συνολικό προφίλ κινδύνου.
Γιατί η ομάδα αίματος Α συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο για εγκεφαλικό
Η μελέτη δεν έδωσε μια οριστική απάντηση, αλλά υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις:
- Παράγοντες πήξης αίματος: Τα άτομα με μη-Ο ομάδες αίματος (ιδιαίτερα Α) τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα πρωτεϊνών, όπως ο παράγοντας von Willebrand (vWF) και ο Παράγοντας VIII, που βοηθούν στην πήξη του αίματος. Μεγαλύτερος κίνδυνος πήξης = υψηλότερη πιθανότητα για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Γενετική σύνδεση: Ο γονιδιακός τόπος (locus) του χρωμοσώματος που κωδικοποιεί την ομάδα αίματος ABO βρέθηκε να εμπλέκεται στην ανάλυση, υποδεικνύοντας ότι η «περιοχή της ομάδας αίματος» είναι συναφής με τον κίνδυνο εγκεφαλικού.
Προσοχή: Η συσχέτιση δεν αποδεικνύει αιτιότητα. Δεν σημαίνει ότι κάποιος που έχει ομάδα αίματος Α κινδυνεύει άμεσα από εγκεφαλικό. Ο τρόπος ζωής, το περιβάλλον και άλλοι παράγοντες κινδύνου παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Πριν ανησυχήσετε με τα ευρήματα της παραπάνω μελέτης, λάβετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
- Η αύξηση του κινδύνου είναι σχετικά μικρή. Η ομάδα αίματος είναι μόνο ένας παράγοντας μεταξύ πολλών.
- Δεν συνιστώνται ειδικοί διαγνωστικοί έλεγχοι μόνο λόγω της ομάδας αίματος Α. Οι γιατροί δεν ζητούν επιπλέον εξετάσεις μόνο βάσει αυτού του ευρήματος.
- Οι ισχυρότερες επιδράσεις παρατηρήθηκαν σε νεότερους ενήλικες (κάτω των 60). Για τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, η σύνδεση ήταν πιο αδύναμη.
Τι πρέπει να προσέχετε εάν έχετε ομάδα αίματος Α
Εάν έχετε ομάδα αίματος Α, είναι καλό να είστε ενημερωμένοι. Αυτό όμως που μετράει είναι ο συνδυασμός με άλλους γνωστούς παράγοντες κινδύνου. Ο κίνδυνος αυξάνεται εάν:
- Έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση).
- Καπνίζετε ή έχετε ιστορικό καπνίσματος.
- Έχετε υψηλή χοληστερόλη ή άλλους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου (διαβήτης, παχυσαρκία, καθιστική ζωή).
- Έχετε οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικών ή καρδιαγγειακών παθήσεων.
Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο εγκεφαλικού
Την ομάδα αίματος τη φέρνετε εκ γενετής, αλλά μπορείτε να ελέγξετε πολλούς άλλους παράγοντες. Είτε είστε ομάδα Α είτε όχι, ακολουθήστε αυτές τις έξυπνες κινήσεις:
- Ελέγχετε τακτικά την αρτηριακή σας πίεση και διατηρήστε τη σε υγιή όρια.
- Κόψτε το κάπνισμα ή αποφύγετε να ξεκινήσετε.
- Υιοθετήστε μια διατροφή φιλική προς την καρδιά (άπαχες πρωτεΐνες, πολλά λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης).
- Ασκηθείτε τακτικά – ακόμα και η μέτρια δραστηριότητα προστατεύει από το εγκεφαλικό.
- Ρυθμίστε ιατρικές καταστάσεις όπως ο διαβήτης, η χοληστερόλη και το βάρος σας.
Εν κατακλείδι, η ομάδα αίματος Α φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο πρώιμου ισχαιμικού εγκεφαλικού, κατά περίπου 16%, ενώ η ομάδα Ο παρέχει μια ήπια προστατευτική δράση. Ωστόσο, η ομάδα αίματος από μόνη της δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία. Αυτό που πραγματικά μετράει είναι το σύνολο των παραγόντων κινδύνου, ο τρόπος ζωής και οι συνήθειες που μπορείτε να αλλάξετε.
Εάν έχετε απορίες, συζητήστε με τον γιατρό σας για τον ατομικό σας κίνδυνο, ειδικά αν είστε κάτω των 60, ανήκετε στην ομάδα Α και αντιμετωπίζετε άλλους παράγοντες κινδύνου.