Μια μελέτη δείχνει ότι ορισμένες τροφές μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της χρόνιας δυσκοιλιότητας. Επίσης, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν είναι ωφέλιμοι όλοι οι τύποι φυτικών ινών ή προβιοτικών, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί ακόμη και να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
Νέες διατροφικές οδηγίες για τη διαχείριση της χρόνιας δυσκοιλιότητας
Η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι κάτι περισσότερο από μια περιστασιακή ταλαιπωρία. Είναι μια πάθηση που επηρεάζει πάνω από το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, υποβαθμίζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής και επιβαρύνοντας τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.
Για χρόνια, η βασική συμβουλή για τη διαχείριση της δυσκοιλιότητας ήταν η αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών και η κατανάλωση περισσότερου νερού. Ωστόσο, περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς παραμένουν δυσαρεστημένοι με τις παραδοσιακές επιλογές θεραπείας, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για καλύτερες λύσεις.
Για να αντιμετωπίσει αυτό το κενό, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων από τη Βρετανική Διαιτολογική Εταιρεία ανέπτυξε τις πρώτες ολοκληρωμένες διατροφικές οδηγίες για τη διαχείριση της χρόνιας δυσκοιλιότητας, βασισμένες σε τεκμηριωμένα στοιχεία. Αυτές οι οδηγίες στοχεύουν στην παροχή πρακτικών, ερευνητικά τεκμηριωμένων συστάσεων που υπερβαίνουν τις παραδοσιακές συμβουλές και έχουν δημοσιευτεί από κοινού στα έγκριτα επιστημονικά περιοδικά Journal of Human Nutrition and Dietetics και Neurogastroenterology & Motility.
Μεταξύ άλλων, η μελέτη έδειξε ότι το ακτινίδιο, το ψωμί σίκαλης και τα δαμάσκηνα προσφέρουν αποδεδειγμένα οφέλη για τη δυσκοιλιότητα.
Πώς διεξήχθη η μελέτη
Οι ερευνητές ανέπτυξαν αυτές τις διατροφικές οδηγίες μέσω μιας αυστηρής διαδικασίας, με επικεφαλής μια διεπιστημονική Επιτροπή Καθοδήγησης Κατευθυντήριων Γραμμών. Αυτή η επιτροπή αποτελούνταν από κορυφαίους ειδικούς στη διατροφή, τη διαιτολογία, τη γαστρεντερολογία και τη φυσιολογία του εντέρου.
Ο στόχος της ομάδας ήταν η δημιουργία τεκμηριωμένων συστάσεων για ενήλικες με χρόνια ιδιοπαθή δυσκοιλιότητα, εστιάζοντας σε συγκεκριμένες διατροφικές παρεμβάσεις όπως:
- Συμπληρώματα
- Συγκεκριμένα τρόφιμα και ποτά
- Ολόκληρες δίαιτες
Ανάλυση δεδομένων και επιστημονική τεκμηρίωση
Για να διασφαλιστεί ότι οι κατευθυντήριες γραμμές βασίζονταν σε ισχυρά επιστημονικά στοιχεία, η ομάδα προχώρησε σε:
- Τέσσερις συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις.
- Ανάλυση δεδομένων από 75 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (Randomised Controlled Trials – RCTs).
Αυτές οι μελέτες εξέτασαν την αποτελεσματικότητα διαφόρων διατροφικών παρεμβάσεων, οι οποίες περιλάμβαναν:
- Συμπληρώματα φυτικών ινών και προβιοτικών
- Οξείδιο του μαγνησίου
- Ακτινίδια
- Ψωμί σίκαλης
- Νερό υψηλής περιεκτικότητας σε μέταλλα
Τι διαπίστωσε η μελέτη
Μια νέα μελέτη αποκάλυψε κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τις διατροφικές παρεμβάσεις που είναι αποτελεσματικές για τη διαχείριση της χρόνιας δυσκοιλιότητας και ποιες δεν προσφέρουν όφελος. Οι ερευνητές έδωσαν έμφαση σε τρία τρόφιμα για τα φυσικά τους οφέλη: ακτινίδιο, δαμάσκηνα και ψωμί σίκαλης.
Οι πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις
Φυτικές Ίνες Ψυλλίου (Psyllium)
Ανάμεσα στις πιο αποτελεσματικές στρατηγικές, οι φυτικές ίνες ψυλλίου αναδείχθηκαν ως η κορυφαία επιλογή. Το ψύλλιο:
- Αύξησε τη συχνότητα των κενώσεων.
- Βελτίωσε τη σύσταση των κοπράνων.
- Μείωσε τη σοβαρότητα της καταπόνησης (στράγγισμα).
Συμβουλή δοσολογίας: Υψηλότερες δόσεις ψυλλίου (μεγαλύτερες από 10 γραμμάρια την ημέρα) ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Αντίθετα, άλλοι τύποι ινών (όπως η ινουλίνη και η πολυδεξτρόζη) έδειξαν ελάχιστο όφελος και επιδείνωσαν συμπτώματα όπως ο μετεωρισμός (φούσκωμα).
Οξείδιο του Μαγνησίου (Magnesium Oxide)
Το οξείδιο του μαγνησίου αναδείχθηκε επίσης ως μία από τις πιο ισχυρές παρεμβάσεις, βελτιώνοντας τη συνολική ποιότητα ζωής.
- Αύξησε σημαντικά τη συχνότητα των κενώσεων.
- Μαλάκωσε την υφή των κοπράνων.
- Βελτίωσε συμπτώματα όπως το τέντωμα και το φούσκωμα.
Σύσταση: Οι συγγραφείς προτείνουν μια δόση 0,5 έως 1,5 γραμμαρίων ημερησίως.
Ακτινίδιο
Η κατανάλωση δύο έως τριών ακτινιδίων ημερησίως για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες βελτίωσε τη συχνότητα των κενώσεων και μείωσε τον κοιλιακό πόνο.
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, το ακτινίδιο ήταν εξίσου αποτελεσματικό με τις φυτικές ίνες ψυλλίου, καθιστώντας το μια βιώσιμη φυσική εναλλακτική.
- Ωστόσο, τα οφέλη του περιορίζονταν κυρίως στη συχνότητα, με μικρή επίδραση στη σύσταση των κοπράνων.
Δαμάσκηνα
Τα δαμάσκηνα αποτελούν επίσης μια αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
- Σε σύγκριση με το ψύλλιο, τυχαιοποιημένες δοκιμές έδειξαν παρόμοια αποτελέσματα στη σύσταση των κοπράνων και στο στράγγισμα.
- Για άτομα που προτιμούν μια φυσική επιλογή βασισμένη σε τρόφιμα, τα δαμάσκηνα αποτελούν μια λογική λύση.
Προβιοτικά
Τα προβιοτικά έδειξαν πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα, αυξάνοντας τη συχνότητα των κενώσεων. Ωστόσο, τα στοιχεία ήταν ασυνεπή όσον αφορά συγκεκριμένα στελέχη:
- Το Bifidobacterium lactis και τα προβιοτικά πολλαπλών στελεχών έδειξαν ορισμένα οφέλη.
- Άλλα στελέχη δεν είχαν σημαντικό αντίκτυπο.
Ψωμί Σίκαλης
Το ψωμί σίκαλης έδειξε ανάμεικτα αποτελέσματα. Ενώ ήταν πιο αποτελεσματικό από το λευκό ψωμί στην αύξηση της συχνότητας κενώσεων, επιδείνωσε τα συνολικά συμπτώματα όπως το φούσκωμα και η κοιλιακή δυσφορία. Αυτή η διπλή επίδραση το καθιστά λιγότερο πρακτική επιλογή για όσους είναι ευαίσθητοι σε γαστρεντερικές ενοχλήσεις.
Σημείωση: Η αξιολογηθείσα «δόση» ήταν έξι έως οκτώ φέτες την ημέρα, ποσότητα που μπορεί να είναι υπερβολική.
Μεταλλικό νερό (Υψηλής περιεκτικότητας σε μέταλλα)
Η κατανάλωση 0,5 έως 1,5 λίτρων νερού με υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα ημερησίως για δύο έως έξι εβδομάδες αύξησε την πιθανότητα ευεργετικής ανταπόκρισης στη θεραπεία. Δεν είχε όμως σημαντικό αντίκτυπο στη συχνότητα των κενώσεων ή στα γενικά συμπτώματα.
Προσοχή: Η υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο σε ορισμένα μεταλλικά νερά μπορεί να είναι προβληματική για άτομα με υπέρταση.
Τι δεν πρέπει να κάνετε για χρόνια δυσκοιλιότητα
Η παραπάνω μελέτη έφερε στο φως παρεμβάσεις για τη χρόνια δυσκοιλιότητα που είναι λιγότερο αποτελεσματικές ή ακόμη και αντιπαραγωγικές, προσφέροντας στους ασθενείς έναν οδικό χάρτη για αποδεδειγμένες λύσεις.
Πιο συγκεκριμένα, παρεμβάσεις που δεν έχουν το αναμενόμενο όφελος είναι οι εξής:
- Συμπληρώματα σέννας: Παρά τη δημοτικότητά τους, τα συμπληρώματα σέννας (senna) δεν έδειξαν σημαντικό αντίκτυπο στη συχνότητα των κενώσεων ή σε άλλα αποτελέσματα που σχετίζονται με τη δυσκοιλιότητα.
- Συμβιωτικά συμπληρώματα: Τα συμβιωτικά (συνδυασμός προβιοτικών και πρεβιοτικών) δεν εμφάνισαν ουσιαστικά οφέλη για τη χρόνια δυσκοιλιότητα.
- Προσεγγίσεις ολικής διατροφής: Παραδόξως, δεν έγιναν συστάσεις για προσεγγίσεις ολικής διατροφής λόγω έλλειψης αυστηρών στοιχείων.
Τα ευρήματα αυτά, που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά Journal of Human Nutrition and Dietetics και Neurogastroenterology & Motility, υπογραμμίζουν τη σημασία των συστάσεων που βασίζονται σε στοιχεία, βοηθώντας τους ασθενείς να αποφύγουν αναποτελεσματικές ή δυνητικά επιβλαβείς θεραπείες.
Πώς να εφαρμόσετε τις οδηγίες στην πραγματική ζωή
Αυτές οι νέες οδηγίες προσφέρουν έναν πρακτικό οδικό χάρτη για τη διαχείριση της χρόνιας δυσκοιλιότητας μέσω της διατροφής. Οι άνθρωποι μπορούν πλέον να κάνουν ενημερωμένες επιλογές με βάση τα συμπτώματα και τις προτιμήσεις τους:
- Για όσους παλεύουν με την καταπόνηση μπορεί να ωφεληθούν περισσότερο από το ψύλλιο (psyllium).
- Για όσους αναζητούν μια φυσική επιλογή τροφής θα μπορούσαν να δοκιμάσουν το ακτινίδιο.
- Για όσους αντιμετωπίζουν φούσκωμα ή άλλες παρενέργειες από συμπληρώματα φυτικών ινών, το οξείδιο του μαγνησίου ή το νερό με υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα μπορεί να είναι καλύτερες εναλλακτικές λύσεις.
Ενυδάτωση και μεταλλικό νερό
Η ενυδάτωση παραμένει ακρογωνιαίος λίθος για την αντιμετώπισης της δυσκοιλιότητας. Το νερό με υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα μπορεί να αποτελέσει μια απλή αλλά αποτελεσματική προσθήκη, ειδικά για όσους δυσκολεύονται με τα παραδοσιακά συμπληρώματα φυτικών ινών.
Ωστόσο, οι ασθενείς θα πρέπει να είναι προσεκτικοί με την περιεκτικότητα σε μέταλλα (π.χ. νάτριο) και να επιλέγουν νερά που ευθυγραμμίζονται με τις διατροφικές τους ανάγκες (π.χ. άτομα με υπέρταση).
Αυτές οι οδηγίες δίνουν τη δυνατότητα στους ανθρώπους να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις, προσαρμοσμένες στις ατομικές ανάγκες, προσφέροντας ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα.