Ένα σπάνιο και γεμάτο συμβολισμούς ρωμαϊκό ανάγλυφο από ψαμμίτη, το οποίο αναπαριστά τη ρωμαϊκή Victoria, την αντίστοιχη ελληνική θεά Νίκη, ήρθε στο φως στο ρωμαϊκό οχυρό Vindolanda.
Το οχυρό Vindolanda ήταν ένα ρωμαϊκό βοηθητικό φρούριο που βρίσκεται κοντά στο Τείχος του Αδριανού, στη Βόρεια Αγγλία. Ιδρύθηκε περίπου το 85 μ.Χ. και παρέμεινε σε χρήση μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ., αποτελώντας σημαντικό στρατιωτικό και πολιτιστικό κέντρο της ρωμαϊκής Βρετανίας.
Η πρόσφατη αρχαιολογική ανακάλυψη, χαρακτηρίζεται ως σημαντική και απηχεί το τέλος των Σεβηριανών πολέμων, στη Ρωμαϊκή Βρετανία.
Τα χαρακτηριστικά του γλυπτού
Το εξαίσια λαξευμένο γλυπτό σε πέτρα από ψαμμίτη, έχει ύψος 47 εκατοστά, πλάτος 28 εκατοστά και βάθος 17 εκατοστά, υποδηλώνοντας πως, κάποτε αποτελούσε τμήμα μιας σημαντικής αρχιτεκτονικής δομής, πλαισιώνοντας ίσως, μια κεντρική επιγραφή.
Το περίτεχνα λαξευμένο ανάγλυφο, το οποίο χρονολογείται περίπου στο 213 μ.Χ., ανακαλύφθηκε σε ένα στρώμα ερειπίων από τα χαρακώματα των χερσαίων δυνάμεων. Το βρήκαν οι γνωστοί για την μακρά τους θητεία ως εθελοντές στις αρχαιολογικές ανασκαφές, Jim και Dilys Quinlan, από το Μερσεϊσάιντ.
Το ζευγάρι, το οποίο πλέον ολοκληρώνει τον 21ο χρόνο των ανασκαφών του σε συνεργασία με τον οργανισμό Vindolanda, έφερε στο φως το τμήμα ενός μεγαλύτερου μνημείου που κάποτε κοσμούσε μια μεγαλοπρεπή αψίδα στον χώρο.
Η ρωμαϊκή θεά Victoria
Η μυθολογική θεά Victoria, η αντίστοιχη της ελληνικής θεάς Νίκης, είναι η προσωποποίηση της στρατιωτικής επιτυχίας και λατρευόταν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας των πολέμων.
Η παρουσία της στο συγκεκριμένο πλαίσιο, είναι ιδιαίτερα συγκλονιστική: τα χαρακώματα κάτω από το εύρημα, είχαν δημιουργηθεί λίγο μετά το τέλος των Σεβηριανών πολέμων, οι οποίοι αναδιαμόρφωσαν καθοριστικά το μέτωπο της Ρωμαϊκής Βρετανίας.
“Ευρήματα όπως αυτό, της Ρωμαϊκής Βρετανίας, είναι ολοένα και σπανιότερα”, είπε χαρακτηριστικά ο Δρ. Andrew Birley, επικεφαλής των ανασκαφών του οργανισμού Vindolanda. “Η όμορφα λαξευμένη μορφή, μας θυμίζει πως, τα ρωμαϊκά οχυρά, δεν αποτελούσαν απλώς λειτουργικές, στρατιωτικές δομές, αλλά ενείχαν πολιτιστική και συμβολική σημασία για τους στρατιώτες που ζούσαν εκεί”.
Θεωρείται ότι το ανάγλυφο πλαισιωνόταν από εγχάρακτη πλάκα, η οποία αποτελούσε τμήμα της μνημειακής δομής της πύλης, προς την τιμήν της ειρήνης και της σταθερότητας, μετά από χρόνια εχθροπραξιών.
“Αναζητούμε ίχνη αρχαίας βαφής”
Εντείνοντας το ενδιαφέρον, η Barbara Birley, έφορος του οργανισμού Vindolanda, επισήμανε πως, το ανάγλυφο στην αρχή, μπορεί να ήταν ζωγραφισμένο με έντονα χρώματα, μια διαδεδομένη πρακτική της ρωμαϊκής λιθογλυπτικής.
“Προς το παρόν, θα αποθηκεύσουμε το εύρημα χωρίς να το πλύνουμε”, είπε, “καθώς έχουμε ξεκινήσει λεπτομερή ανάλυση για τον εντοπισμό ιχνών χρωστικής ουσίας από την αρχαιότητα”. Χάρη στην επιστημονική γνώση του καθηγητή Rob Collins, και προέδρου του τμήματος αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ, ταυτοποιήθηκε και επαληθεύτηκε επίσημα η απεικόνιση της Victoria στην πέτρα.
Το ανάγλυφο έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε δημόσια έκθεση στις αρχές του 2026, στο πλαίσιο της έκθεσης “Recent Finds” από το ρωμαϊκό φρούριο Vindolanda. Η έκθεση αναμένεται να κεντρίσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών αυτού του διεθνώς γνωστού, ρωμαϊκού αρχαιολογικού χώρου.