Η Χρυσή Εποχή του Hollywood μας χάρισε το “The Wizard of Oz” (1939), το “Singin’ in the Rain” (1952), το “The Sound of Music” (1965) και αμέτρητα άλλα εμβληματικά κινηματογραφικά μιούζικαλ.
του Ιωσήφ Αβράμογλου
Αλλά το δημοφιλές αυτό είδος δεν εξαφανίστηκε όταν ο Gene Kelly κρέμασε τα παπούτσια της κλακέτας. Αντίθετα συνέχισε και εξελίχθηκε ακόμα πιο δυναμικά. Εδώ είναι τα 20 κινηματογραφικά μιούζικαλ από τα τελευταία 50 περίπου χρόνια που σίγουρα, κάποια από αυτά, σας έκαναν να τραγουδήσετε ή να χορέψετε από τη θέση του θεατή στην αίθουσα ή τον καναπέ σας.
1. Cabaret (1972)
Σκληρή και ταυτόχρονα λαμπερή κινηματογραφική μεταφορά του μιούζικαλ των Joe Masteroff, John Kander και Fred Ebb, του 1966 στο Broadway, από τον φοβερό Bob Fosse. Βασισμένο στο βιβλίο του Christopher Isherwood “Αντίο στο Βερολίνο” του 1939. Μια ελαφρώς μυθιστορηματική αφήγηση των εμπειριών του από τη ζωή στο Βερολίνο κατά τη διάρκεια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Μερικά από τα πιο εμβληματικά τραγούδια της ταινίας είναι τα “Mein Herr”, “Money, Money” και “Maybe This Time”, τα οποία δεν υπήρχαν στη θεατρική παραγωγή.
2. Jesus Christ Superstar (1973)
Όπως ήταν αναμενόμενο, πολλές θρησκευτικές οργανώσεις αποδοκίμασαν τη χίπικη ροκ όπερα των Tim Rice και Andrew Lloyd Webber για τις ιστορικές ημέρες που προηγήθηκαν της σταύρωσης του Ιησού Χριστού. Ωστόσο ο Πάπας Παύλος ΣΤ’ απόλαυσε την κινηματογραφική εκδοχή του σκηνοθέτη Norman Jewison του 1973. Έπειτα από μια ιδιωτική προβολή, όπως θυμάται ο Ted Neeley (που έπαιζε τον Ιησού), ο Πάπας την αποκάλεσε “όμορφη” ταινία που θα βοηθούσε στην προώθηση του Χριστιανισμού.
3. Tommy (1975)
Παρόλο που το παιδί-θαύμα του φλίπερ, που αναφέρεται στην rock όπερα “Tommy” των Who του 1969, γεννήθηκε υποτίθεται κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η κινηματογραφική μεταφορά του έργου το 1975, από τον Ken Russell, εξελίσεται χρονικά 30 χρόνια πιό μετά. Έτσι το “Tommy” (τον κύριο ρόλο του οποίου υποδύεται ο frontman των Who, ο Roger Daltrey) διαδραματίζεται κυρίως κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70, γεγονός που ταιριάζει καλύτερα με το soundtrack της ταινίας, στο οποίο συμμετέχουν μερικά από τα μεγαλύτερα ταλέντα της εποχής, από την Tina Turner μέχρι τον Elton John.
4. Saturday Night Fever (1977)
Θα επιλέξετε την ταινία για το σάουντρακ και τα τραγούδια της, αλλά θα μείνετε για όλο τον βρώμικο, σκληρό ρεαλισμό της Νέας Υόρκης της δεκαετίας του ’70, που βοήθησε τον John Travolta να καθιερωθεί παγκοσμίως. Παραμένει ένα από τα soundtrack με τις μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών, το “Saturday Night Fever” είναι το πιό διασκεδαστικό ξεφάντωμα της εποχής της disco. Υπήρξαν όμως και αρνητικές κριτικές αρχικά, όπως εκείνη της Washington Post, που έλεγε ότι “η ταινία σας επιτίθεται με ένα απροκάλυπτα αθυρόστομο σενάριο και μια χονδροειδή άποψη”.
5. Grease (1978)
Βασισμένο στο μιούζικαλ των Jim Jacobs και Warren Casey του 1971, αυτό το φιλμ-ξεφάντωμα για τις μαθητικές κοινωνίες της δεκαετίας του ’50, έγινε γρήγορα κλασικό και ανέβασε πολλά τραγούδια στα charts. Το “Grease” έγινε το κλασικό παράδειγμα για τη συνήθεια του Hollywood να διαλέγει και να χρησιμοποιεί μεγαλωμένους ενήλικες ως εφήβους. Στην ταινία η Olivia Newton-John (Sandy) ήταν 29 ετών, η Stockard Channing (Rizzo) ήταν 33 ετών και ο Michael Tucci (Sonny) ήταν 31 ετών. Αυτά όμως δεν επιρρέασαν την επιτυχία του έργου!
6. The Muppet Movie (1979)
Η ταινία μεγάλου μήκους της σειράς “The Muppets” αφηγείται την “ιστορία” του πώς γνωρίστηκαν οι πρωταγωνιστές του Muppet Show, με έναν εκδικητικό εστιάτορα, που τον υποδύεται ο Charles Durning. Το να τραγουδούν οι μαριονέτες μέσα από αυτοκίνητα και σκηνικά βάλτου δεν ήταν πάντα εύκολο: Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του “The Rainbow Connection”, ο Jim Henson χειριζόταν τον Kermit μέσα από ένα στενόχωρο καταδυτικό σκάφανδρο, που ήταν βουτηγμένο μέσα στο νερό.
7. Fame (1980)
Το “Fame”, το οποίο αναφέρεται σε ταλαντούχους εφήβους στο High School of Performing Arts της Νέας Υόρκης, είναι ένα είδος prequel ενός άλλου εμβληματικού μιούζικαλ, του “A Chorus Line”.
8. Purple Rain (1984)
Οι φοβερές ερμηνείες του “Purple Rain” και γενικότερα το soundtrack της ταινίας, που κατέκτησε τα charts, βοήθησαν το φιλμ να γίνει blockbuster. Αλλά η εν λόγω ημι-αυτοβιογραφική ταινία του Prince δεν ονομαζόταν αρχικά “Purple Rain”, ούτε επρόκειτο να περιλαμβάνει αυτό το τραγούδι. Ο τίτλος εργασίας της ήταν “Dreams” και από τα 100 τραγούδια που έδωσε ο Prince στον σκηνοθέτη Albert Magnoli για να διαλέξει, το “Purple Rain” δεν ήταν ανάμεσά τους, προστέθηκε αφού ο Magnoli είδε τον τραγουδιστή να το ερμηνεύει ζωντανά.
9. Little Shop of Horrors (1986)
Πρόκειται για μια αμερικάνικη κωμωδία-μιούζικαλ τρόμου, του 1986, σε σκηνοθεσία του Frank Oz. Πρόκειται για τη διασκευή του ομώνυμου μιούζικαλ του 1982 από τον συνθέτη Alan Menken και τον συγγραφέα Howard Ashman, το οποίο αποτελεί διασκευή της ταινίας “The Little Shop of Horrors” του 1960 του σκηνοθέτη Roger Corman.
10. Moulin Rouge! (2001)
Η μουσική τραγικο-ωμωδία του Baz Luhrmann αναφέρεται στο κακότυχο ειδύλλιο μεταξύ του “άφραγκου συγγραφέα” Christian (Ewan MacGregor) και της γοητευτικής εταίρας Satine (Nicole Kidman) με φόντο το Moulin Rouge του Παρισιού, γύρω στο 1900. Η συγκέντρωση των πνευματικών δικαιωμάτων για να συμπεριληφθούν τόσα πολλά σύγχρονα pop τραγούδια στο σάουντρακ, πήρε δύο χρόνια και μάλιστα υπήρξαν και αρνήσεις για τα τραγούδια τουλάχιστον δύο καλλιτεχνών, των Rolling Stones και του Yusuf/Cat Stevens.
11. Chicago (2002)
Οι πρωταγωνιστές της κινηματογραφικής εκδοχής του μιούζικαλ, που είχαν γράψει οι Kander και Ebb το 1975 για το Broadway, τραγούδησαν και χόρεψαν οι ίδιοι, χωρίς ντουμπλάζ, αν και ορισμένοι είχαν ελάχιστη έως καθόλου προηγούμενη σχετική εμπειρία. Ο Richard Gere έμαθε να χορεύει κλακέτες και η Renée Zellweger εκπαιδεύτηκε για να υποδυθεί τον ρόλο της Roxie Hart. Η Catherine Zeta-Jones είχε κάποτε κάνει μιούζικαλ στο θέατρο και ο John C. Reilly είχε πράγματι παίξει ως κλόουν στα νιάτα του.
12. The Phantom of the Opera (2004)
Πολλοί κριτικοί αποδοκίμασαν την κινηματογραφική μεταφορά του κλασικού έργου του Andrew Lloyd Webber, από το Broadway του 2004 στην μεγάλη οθόνη, την οποία επιμελήθηκε ο σκηνοθέτης των ταινιών “The Lost Boys” και “Batman Forever”, ο Joel Schumacher, επειδή προτίμησε το θέαμα έναντι της ουσίας. Όμως η ταινία φάνηκε να γοητεύει το ευρύ κοινό εξίσου αποτελεσματικά, όσο στο φιλμ το ίδιο το φάντασμα (που υποδύεται ο Gerard Butler) γοητεύει τη νεαρή προστατευόμενή του, Christine Daaé (Emmy Rossum). Το κοινό έδωσε βαθμολογία “Α” στο CinemaScore και το 84% των περισσότερων από τις 250.000 του κριτικών, που ανέβηκαν στο “Rotten Tomatoes” είναι θετικές.
13. Dreamgirls (2006)
Έπειτα από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες, η κινηματογραφική μεταφορά της επιτυχίας του 1981 στο Broadway “Dreamgirls”, βγήκε τελικά στις οθόνες το 2006, με ένα καστ πολλών αστέρων, με τους Beyoncé, Jamie Foxx, Eddie Murphy και την Jennifer Hudson στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο. Ενώ το πρωτότυπο μιούζικαλ προσπάθησε να απομακρυνθεί από την αρχική έμπνευση του έργου, δηλαδή την ιστορία της της Motown Records και την άνοδο των Supremes, για να μην ταράξει τα νερά γενικώς στο μουσικό κύκλωμα και τους κριτικούς, ο σκηνοθέτης Bill Condon έκανε αλλαγές για να το φέρει ξανά πιο κοντά στην αρχική έμπνευση. Βασική αλλαγή στην μεγάλη οθόνη, ήταν η μεταφορά του σκηνικού από το Σικάγο στο Ντιτρόιτ, τη γενέτειρα της δισκογραφικής Motown.
14. Once (2007)
Με το “Once”, μια ιστορία φιλίας μεταξύ ενός πληγωμένου Ιρλανδού τραγουδιστή (Glen Hansard) και μιας Τσέχας πωλήτριας λουλουδιών (Markéta Irglová), ο σεναριογράφος/σκηνοθέτης John Carney ανέτρεψε σχεδόν όλα τα συνήθη στοιχεία και τις πρακτικές ενός κινηματογραφικού μιούζικαλ. Οι δύο πρωταγωνιστές του ήταν μουσικοί και όχι ηθοποιοί, οι οποίοι έγραψαν μεγάλο μέρος της μουσικής καθώς γύριζαν την ταινία επί 17 ημέρες στο Δουβλίνο, αυτοσχεδιάζοντας μέσα από το σενάριο του Carney. Δεν είχαν ενδυματολόγους, τεχνικούς φωτισμού, πληρωμένους κομπάρσους ή, στην πραγματικότητα, άδειες.
15. Across the Universe (2007)
Μία φιλόδοξη ωδή της Julie Taymor στους Beatles, που παρακολουθεί την εξέλιξη του ίδιου του συγκροτήματος από τότε που τα “σκαθάρια” ήσαν νεαροί pop μουσικοί, μέχρι που εξελίχθηκαν σε ψυχεδελικά σχεδόν αντιπολιτισμικά μουσικά “τέρατα”, μέσα από μια φανταστική ερωτική ιστορία της δεκαετίας του ’60, ανάμεσα στον Jude (Jim Sturgess), έναν καλλιτέχνη της εργατικής τάξης του Λίβερπουλ και την Lucy (Evan Rachel Wood), μια Αμερικανίδα φοιτήτρια που έγινε ακτιβίστρια. Προκειμένου να αποτραβήξει τους θεατές από τις αυθεντικές εκτελέσεις των κομματιών των Beatles, ο συνθέτης Elliot Goldenthal παρέλειψε σκόπιμα πολλά σημαντικά κιθαριστικά riffs, τα οποία αποκάλεσε “το φάντασμα στο δωμάτιο”.
16. Mamma Mia! (2008)
Η αναζήτηση μιας νεαρής γυναίκας να ανακαλύψει ποιος από τους τρεις πρώην εραστές της μητέρας της είναι ο πατέρας της, πριν από τον δικό της γάμο, με προσαρμοσμένη αφήγηση μέσα από τη μουσική και τα τραγούδια των ABBA, το μιούζικαλ μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τους δημιουργούς του πρωτότυπου θεατρικού του 1999 στο West End, την παραγωγό Judy Craymer, την σκηνοθέτιδα Phyllida Lloyd και την σεναριογράφο Catherine Johnson. Δύο μέλη των ABBA συμμετέχουν ως κομπάρσοι στην ταινία: Ο Benny Andersson είναι ο πιανίστας στην αποβάθρα κατά τη διάρκεια του “Dancing Queen” και ο Björn Ulvaeus υποδύεται έναν από τους Έλληνες θεούς που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του “Waterloo”.
17. Get Οn Up (2014)
Όταν ο Chadwick Boseman πήρε για πρώτη φορά το σενάριο για τη βιογραφική ταινία του James Brown “Get on Up”, είχε πρόσφατα ολοκληρώσει τα γυρίσματα της βιογραφικής ταινίας για τον Jackie Robinson “42” και αρνήθηκε κατηγορηματικά να μπει στα παπούτσια ενός άλλου εμβληματικού καλλιτέχνη, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Ο σκηνοθέτης Tate Taylor επέμενε και ο Boseman δέχτηκε τελικά τον ρόλο, αποδίδοντας μια εξαιρετική, πνευματώδη ενσάρκωση των πολλών πλευρών του “Mr. Dynamite”.
18. La La Land (2016)
Η βραβευμένη με Όσκαρ ταινία του συγγραφέα και σκηνοθέτη Damien Chazelle ξεκινά με ένα φανταχτερό μουσικό νούμερο σε ένα συνηθισμένο καθημερινό σκηνικό: μποτιλιάρισμα σε έναν αυτοκινητόδρομο του Los Angeles. Η σκηνή φάνηκε πολύ οικεία στους εργαζόμενους στο Los Angeles, επειδή γυρίστηκε σε μια πραγματική ράμπα αυτοκινητόδρομου που έπρεπε να κλείσει για ένα Σαββατοκύριακο. Αυτή η ισορροπία του ρομαντισμού του παλιού Hollywood με τη σκληρή πραγματικότητα του καθημερινού αγώνα σε μια από τις πλέον ανελέητες πόλεις της Αμερικής, αναδύεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας.
19. A Star Is Born (2018)
Η χημεία μεταξύ της Lady Gaga και του Bradley Cooper, καθώς και μια σειρά από υπέροχα τραγούδια – πολλά από τα οποία γράφτηκαν με τη βοήθεια του γιου του Willie Nelson, του Lukas Nelson – έκαναν να σωπάσει οποιονδήποτε υποστήριζε ότι ο κόσμος δεν χρειαζόταν άλλη μια επανάληψη του “Ένα αστέρι γεννιέται” του 1937. Ο Cooper, ο οποίος σκηνοθέτησε και συνέγραψε το σενάριο της ταινίας, επέλεξε τη Lady Gaga αφού την είδε να ερμηνεύει το “La Vie En Rose” της Εdith Piaf σε μια εκδήλωση για τον καρκίνο. Στην ταινία, ο χαρακτήρας του Cooper, ο Jackson Maine, ανακαλύπτει για πρώτη φορά την Ally της Gaga σε ένα drag bar, να τραγουδάει αυτό ακριβώς το τραγούδι.
20. West Side Story (2021)
Με τη βοήθεια τεχνικών συμβούλων και ενός πολυτάλαντου καστ, ο σκηνοθέτης Steven Spielberg και ο σεναριογράφος Tony Kushner δημιούργησαν ένα πιό πολυδιάστατο και εξαιρετικά δυναμικό ριμέικ του θρυλλικού “West Side Story”. Αν και ο Spielberg έχει πει ότι η ομάδα του εμπνεύστηκε από το θεατρικό μιούζικαλ του 1957 και όχι από την ταινία του 1961, οι συντελεστές της νέας ταινίας δανείστηκαν ατόφιο ένα αγαπημένο στοιχείο από το φιλμ της δεκαετίας του ’60: Την Rita Moreno, που είχε παίξει παλιά την Anita. Στην ταινία του Spielberg, υποδύεται έναν νέο χαρακτήρα που ονομάζεται Valentina, τη χήρα του Doc, του ιδιοκτήτη του φαρμακείου.
(Κάθε Σάββατο και Κυριακή βράδυ, για τρεις ώρες, από τις 10 μ.μ. μέχρι την 1 π.μ., ο Ιωσήφ Αβράμογλου παρουσιάζει από τον Real FM στους 97.8, την εκπομπή “Round Midnight, όπως έλεγε και η Ella Fitzgerald”, με πολλή και καλή μουσική). Twitter:@IosifAvramoglou Facebook.com/avramoglou Instagram: mus1cguru
