Οι εμπειρίες του παρελθόντος, ειδικά της παιδικής ηλικίας, επιδρούν σημαντικά στη συμπεριφορά μας στο παρόν. Ορισμένοι άνθρωποι, αποφεύγουν ασυνείδητα τις στενές διαπροσωπικές σχέσεις.
Δεν καταλαβαίνουν ότι το κάνουν, όμως, τα σημάδια αυτής της αποφυγής, ανάγονται στην παιδική τους ηλικία. Στο άρθρο αυτό, αναλύουμε επτά κοινές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, που οδηγούν σε αποστασιοποίηση στις σχέσεις της ενήλικης ζωής.
Ενώ δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν, η κατανόησή τους, μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τις σχέσεις του παρόντος.
Οι άνθρωποι που ασυνείδητα κρατούν τους άλλους σε απόσταση, συνήθως είχαν αυτές τις 7 εμπειρίες στην παιδική ηλικία
- Χαώδες οικογενειακό περιβάλλον
- Απόντες ή απόμακροι γονείς ή φροντιστές
- Πρώιμες εμπειρίες απόρριψης
- Απουσία θετικών προτύπων
- Τραυματικές εμπειρίες
- Ασυνεπής γονεϊκή συμπεριφορά
- Έλλειψη αυτοεκτίμησης
Χαώδες οικογενειακό περιβάλλον
Το συγκρουσιακό και απρόβλεπτο οικογενειακό περιβάλλον, έχει μακρόπνοη επίδραση στη ζωή ενός ανθρώπου. Τα παιδιά έχουν ανάγκη από σταθερότητα.
Σε σταθερό και ασφαλές περιβάλλον, μπορούν να οριοθετήσουν και να κατανοήσουν τον κόσμο. Δεν έχουν όμως όλοι την τύχη να μεγαλώνουν σε ένα προβλέψιμο και ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον.
Όταν το περιβάλλον ενός παιδιού είναι χαοτικό, είτε λόγω συγκρούσεων μεταξύ των γονιών, συχνών μετακομίσεων ή άλλων μορφών αστάθειας, τα παιδιά εξακολουθούν να βιώνουν αυτό το χάος και στις σχέσεις τους αργότερα, στην ενήλικη ζωή.
Ασυνείδητα, αποφεύγουν τις στενές διαπροσωπικές σχέσεις, στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν τον έλεγχο και να αποφύγουν το ενδεχόμενο αναταραχής.
Πρόκειται για έναν μηχανισμό προστασίας, ο οποίος δημιουργείται από την ανάγκη ελέγχου και αποφυγής της αστάθειας που βιώσαν οι άνθρωποι στην παιδική τους ηλικία.
Η κατανόηση του συσχετισμού αυτού, μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε γιατί είμαστε απόμακροι ή αμυντικοί. Δεν έχει νόημα να ρίχνουμε το φταίξιμο σε άλλους. Κυρίως, σημασία έχει να κατανοήσουμε την επίδραση του παρελθόντος και να αναπτύξουμε υγιή μοτίβα συσχετισμού.
Απόντες ή απόμακροι γονείς ή φροντιστές
Οι γονείς ή οι φροντιστές μας, είναι τα πρότυπα των μεταγενέστερων σχέσεων της ζωής μας. Όταν ένα παιδί, μεγαλώνει ένα παιδί με έναν γονέα που δεν είναι συναισθηματικά διαθέσιμος, καταλήγει να αμφιβάλλει για τις σχέσεις και τους ανθρώπους, ενώ δυσκολεύεται να εκφράσει τα συναισθήματά του ανοιχτά.
Όταν οι φροντιστές είναι απόμακροι ή απόντες, στην ενήλικη ζωή, δυσκολευόμαστε να διαμορφώσουμε στενούς συναισθηματικούς δεσμούς με τους άλλους.
Ακόμη και ασυνείδητα, οι άνθρωποι προσπαθούν να αποφύγουν τις πολύ στενές σχέσεις, επαναλαμβάνοντας το μοτίβο που είναι γνώριμο από την παιδική ηλικία.
Είναι δύσκολο ν’ αποδράσει κανείς από αυτόν τον φαύλο κύκλο. Απαιτείται συνειδητή προσπάθεια και ρίσκο. Όσο και αν έχει επιδράσει το παρελθόν στις σχέσεις μας, μπορεί να αλλάξει.
Πρώιμες εμπειρίες απόρριψης
Η εμπειρία της απόρριψης σε νεαρή ηλικία μπορεί να επηρεάσει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τις σχέσεις στην ενήλικη ζωή. Όταν ένα παιδί αισθάνεται ότι απορρίπτεται – από συνομηλίκους, γονείς ή άλλα σημαντικά πρόσωπα στη ζωή του – μπορεί να εσωτερικεύσει αυτό το συναίσθημα, θεωρώντας πως δεν είναι αρκετοί και δεν αξίζουν.
Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να το οδηγήσει στην αποφυγή στενών σχέσεων στην ενήλικη ζωή, ως έναν τρόπο αυτοπροστασίας από περαιτέρω απόρριψη.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι μια μελέτη διαπίστωσε πως ο πόνος της απόρριψης δεν είναι μόνο συναισθηματικός, αλλά μπορεί να βιώνεται και σωματικά.
Αυτό μας προσφέρει μια βαθύτερη κατανόηση του πόσο έντονα μπορούν να μας επηρεάσουν οι πρώιμες εμπειρίες απόρριψης και γιατί ενδέχεται κάποιος – ασυνείδητα – να αποφεύγει τη συναισθηματική εγγύτητα με τους άλλους.
Απουσία θετικών προτύπων
Οι σχέσεις που μας καθορίζουν στα πρώιμα διαμορφωτικά χρόνια της ζωής μας, τα πρότυπά μας, είναι σημαντικά για τις σχέσεις της ενήλικης ζωής μας. Αν οι γονείς είχαν δυσλειτουργική σχέση, αν οι φροντιστές δεν μπορούσαν να εκφράσουν την αγάπη και την τρυφερότητά τους, οι άνθρωποι ενδέχεται ν’ αποφεύγουν τις στενές σχέσεις στην ενήλικη ζωή.
Αυτό συμβαίνει επειδή ουσιαστικά, δεν γνωρίζουν τι σημαίνει και πως είναι μια υγιής σχέση. Ασυνείδητα, φοβούνται να έρθουν κοντά με κάποιον, αφού αυτό σημαίνει αναπόφευκτο πόνο ή σύγκρουση.
Τραυματικές εμπειρίες
Οι τραυματικές εμπειρίες στην παιδική ηλικία, μπορεί να έχουν ισχυρό αντίκτυπο στη βίωση των σχέσεων της ενήλικης ζωής.
Ένα τραυματικό συμβάν στα πρώτα χρόνια της ζωής, μπορεί να κάνει τον άνθρωπο αμυντικό, στην προσπάθειά του να προστατεύσει τον ψυχισμό του. Έτσι, ο πληγωμένος ενήλικας, νιώθει πιο ασφαλής όταν υπάρχει απόσταση από τους άλλους – αντί να ρισκάρει το ενδεχόμενο να πληγωθεί ξανά.
Πρόκειται για μια συνηθισμένη απόκριση στο τραύμα. Οι άνθρωποι αποφεύγουν ασυνείδητα τις στενές σχέσεις, επειδή υποσυνείδητα, πασχίζουν να διαφυλάξουν τον εαυτό τους.
Η συνειδητοποίηση του συσχετισμού αυτού και η διαχείριση του τραύματος, είναι ένα αναγκαίο κομμάτι στην προσπάθεια της καλλιέργειας πιο υγιών σχέσεων. Δεν είναι εύκολο, όμως σίγουρα αξίζει τον κόπο.
Ασυνεπής γονεϊκή συμπεριφορά
Η ασυνεπής συμπεριφορά των φροντιστών, μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση και ανασφάλεια σ’ ένα παιδί. Αν οι γονείς σας, την μια στιγμή ήταν τρυφεροί και σας φρόντιζαν και την επόμενη ήταν απόμακροι και αδιάφοροι, μπορεί να σας δημιούργησαν άγχος και ανασφάλεια που εκφράζεται στις στενές σχέσεις με τους άλλους.
Ως αποτέλεσμα, στην ενήλικη ζωή σας αποφεύγετε ασυνείδητα, να έρθετε πολύ κοντά με τους άλλους. Είναι ένας μηχανισμός προστασίας σας από το απρόβλεπτο που έχετε βιώσει στα πρώιμα, διαμορφωτικά χρόνια της ζωής σας.
Η αναγνώριση του συγκεκριμένου μοτίβου, μπορεί να είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την κατανόηση της συμπεριφοράς σας και την προσπάθεια διαμόρφωσης πιο υγιών σχέσεων.
Έλλειψη αυτοεκτίμησης
Μία από τις πιο χαρακτηριστικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας που κάνουν τον άνθρωπο ν’ αποφεύγει τις στενές διαπροσωπικές σχέσεις στην ενήλικη ζωή, είναι η απουσία αυτοεκτίμησης.
Όταν ένα παιδί, μεγαλώνει με το αίσθημα της απαξίωσης, νιώθοντας ότι δεν είναι αρκετό ή πως, δεν του αξίζει αγάπη, μπορεί στις ενήλικες σχέσεις, να κρατά τους άλλους σε απόσταση.
Πρόκειται για ένα μηχανισμό άμυνας.
Όταν άλλωστε, δεν επιτρέπεις στους ανθρώπους να σε πλησιάσουν, δεν μπορούν να σε πληγώσουν. Το σημαντικότερο που πρέπει να θυμάστε είναι πως, το αίσθημα της προσωπικής αξίας, προέρχεται από μέσα μας.
Η εξωτερική επιβεβαίωση, δεν μπορεί ν’ αναπληρώσει το εσωτερικό κενό. Το ταξίδι της καλλιέργειας υγιών σχέσεων, ξεκινά με την εκτίμηση και την αγάπη του εαυτού μας.
Tip: Μέσα από την κατανόηση του παρελθόντος, μπορούμε να χτίσουμε πιο στενές σχέσεις με τους άλλους
Η κατανόηση των περίπλοκων πτυχών της ανθρώπινης συμπεριφοράς, είναι ένα ταξίδι που μας οδηγεί σε άγνωστα μονοπάτια. Μία από τις πιο διαφωτιστικές διαδρομές, είναι η αντίληψη και η συνειδητοποίηση της επίδρασης του παρελθόντος μας, στο παρόν.
Οι άνθρωποι που υποσυνείδητα αποφεύγουν τις στενές σχέσεις, μπορεί να έχουν παρόμοια βιώματα της παιδικής ηλικίας. Είναι εμπειρίες δυνατές, οι οποίες επηρεάζουν τις σχέσεις της ενήλικης ζωής μας.
Η κατανόηση των επτά συνηθισμένων εμπειριών της παιδικής ηλικίας, μπορούν να μας ωθήσουν να κάνουμε το ασυνείδητο, συνειδητό, να μας δώσουν τη δύναμη να αλλάξουμε και να εξελιχθούμε.
Είτε μαθαίνοντας να διαχειριζόμαστε το χάος, είτε μέσα από την υπέρβαση των πρώιμων βιωμάτων της απόρριψης, ή μέσα από την καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης και της προσωπικής αξίας, το πρώτο βήμα είναι πάντα η αυτογνωσία.
Δεν έχει νόημα να αποδίδουμε ευθύνες ή να προσκολλόμαστε στο παρελθόν. Σημασία έχει να ρίξουμε φως στα σκοτεινά σημεία του υποσυνείδητου και τα αναπροσδιορίσουμε. Μέσα από την κατανόηση του παρελθόντος, χωρίς κριτική, μπορούμε να χτίσουμε ένα πιο υγιές, μέλλον και πιο στενές σχέσεις με τους άλλους.
