Ένα πρόσφατο αρχαιολογικό εύρημα στο ιερό νησί της Ιαπωνίας, Οκινοσίμα αποκάλυψε ένα περίτεχνα διακοσμημένο σιδερένιο δόρυ από την ύστερη περίοδο Κοφούν, προσφέροντας μια σπάνια ματιά στα πνευματικά και πολιτικά τελετουργικά της αρχαίας Δυναστείας Γιαμάτο, της αρχαιότερης γνωστής αυτοκρατορικής οικογένειας της Ιαπωνίας, που κυβερνά αδιαλείπτως από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα — καθιστώντας τη, τη μακροβιότερη κληρονομική μοναρχία στον κόσμο.
Κρυμμένο κάτω από τη σκουριά και τον χρόνο για περισσότερους από δέκα αιώνες, το δόρυ επιβεβαιώθηκε πως φέρει περίπλοκα μοτίβα φοίνικα και αμπέλου, ένθετα με πιθανότατα καθαρό χρυσό—χρησιμοποιώντας μια προηγμένη μεταλλουργική τεχνική γνωστή ως kinzogan.
Ένα εξαιρετικό τεχνούργημα από ένα ιερό νησί
Ανακαλύφθηκε το 1954, αλλά μόλις πρόσφατα υποβλήθηκε σε σάρωση υψηλής ανάλυσης με τεχνολογία αξονικής τομογραφίας (X-ray CT) και φασματοσκοπία φθορισμού ακτίνων Χ.
Το δόρυ μήκους 30,5 εκατοστών είχε σφραγιστεί μέσα σε θήκη από επίχρυσο μπρούντζο και βρέθηκε κάτω από έναν βράχο στο νησί Οκινόσιμα — που παραδοσιακά θεωρείται ιερός τόπος αφιερωμένος σε ναυτικές τελετουργίες.
Η λόγχη χαρακτηρίζεται πλέον ως ένα από τα πιο εκλεκτά δείγματα τελετουργικών όπλων της Ανατολικής Ασίας, με τους εμπειρογνώμονες να τη χαρακτηρίζουν ως απαράμιλλη σε ομορφιά και συμβολική δεξιοτεχνία.
Σύμφωνα με τον Τοσινόρι Μιζούνο, επικεφαλής υλικών στο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο του Κασιχάρα, ” Η λόγχη αναδεικνύει την εξαιρετική αφοσίωση του κράτους Γιαμάτο στις πνευματικές τελετές που πραγματοποιούνταν στο Οκινοσίμα. Η πολυπλοκότητα της κατασκευής της αντανακλά τόσο την τεχνική δεξιοτεχνία όσο και τη θρησκευτική ευλάβεια”.
Στη στρατηγικής σημασίας Θάλασσα Γκενκάι, το νησί της Οκινόσιμα θεωρείτο για αιώνες απροσπέλαστο στο κοινό, ενώ ακόμη, το Ιερό Μουνακάτα Τάισα, ένα από τα σημαντικότερα συμπλέγματα Σιντοϊστικών ιερών στην Ιαπωνία, το οποίο έχει τη διαχείριση του ιερού νησιού, εξασφαλίζει την αγνότητά του διεξάγοντας αυστηρά τελετουργικά καθαγιασμού.
Συγκεκριμένα, ακόμη και σήμερα, δεν επιτρέπεται στο νησί η είσοδος στις γυναίκες, ενώ οι άνδρες, πριν πατήσουν το πόδι τους στις ακτές του, έχουν υποβληθεί σε τελετουργικά καθαγιασμού.
Φωτογραφία: Συμβούλιο Διατήρησης και Αξιοποίησης της “Ιερής Νήσου Οκινόσιμα”
Εθνικός θησαυρός της Ιαπωνίας
Από τον 4ο έως τον 9ο αιώνα, το νησί Οκινόσιμα, υπήρξε κεντρικός τελετουργικός χώρος της Πολιτείας Γιαμάτο, της πρώιμης πολιτικής οργάνωσης της Ιαπωνίας που κυριάρχησε κατά την περίοδο Κοφούν, όπου διεξάγονταν εντυπωσιακές τελετές κατά τις οποίες, οι πιστοί προσεύχονταν για ασφαλή ναυτικά ταξίδια, ειδικά εκείνα που μετέφεραν διπλωματικές και εμπορικές αποστολές στη Χερσόνησο της Κορέας.
Αναθηματικές προσφορές, γνωστές ως hōnōhin, αφιερώνονταν στις θεότητες της θάλασσας, οι οποίες πιστευόταν ότι προστάτευαν τα ταξίδια.
Τα τελετουργικά άφησαν πίσω τους τεράστια κληρονομιά: Πάνω από 80.000 τεχνουργήματα, ανάμεσα στα οποία χάλκινους καθρέφτες, ξίφη, γυάλινες χάντρες και τώρα, αυτό το περίτεχνο δόρυ, όλα τους χαρακτηρισμένα ως Εθνικοί Θησαυροί για την Ιαπωνία.
Ανακαλύπτοντας ξανά την αρχαία καινοτομία
Το στοιχείο που κάνει το δόρυ μοναδικό, εκτός από το ιστορικό του πλαίσιο, είναι η καλλιτεχνική του δεξιοτεχνία. Τα ένθετα μοτίβα, τα οποία αναπαριστούν φοίνικες (hōō) — μυθικά πλάσματα που συμβολίζουν την ειρήνη και τη θεία προστασία — και θεωρείται ότι εκφράζουν επίκληση για ουράνια εύνοια.
Ειδικοί εκτιμούν ότι ο συνδυασμός ένθετου χρυσού και αραβουργημάτων υποδηλώνει επιρροές από την ηπειρωτική Ασία, πιθανώς μέσω της Κορεατικής Χερσονήσου, ενώ η κατασκευή έχει τα κυρίαρχα ιαπωνικά χαρακτηριστικά.
Η τεχνική kinzogan, όπως αποτυπώνεται στη λόγχη, είναι η χάραξη περίτεχνων σχεδίων πάνω στο μέταλλο και η ενσωμάτωση χρυσού σύρματος ή φύλλου στις αυλακώσεις—μια διαδικασία που απαιτεί εξαιρετική ακρίβεια και προοριζόταν για τα βασιλικά ή τα ιερά αντικείμενα.
Σύμφωνα με τον Ταδάσι Νισιτάνι, ομότιμο καθηγητή αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κιούσου, “Αυτή η ανακάλυψη είναι άνευ προηγουμένου στην Ιαπωνία. Επιβεβαιώνει την έκταση και την πολυπλοκότητα της τελετουργικής δραστηριότητας σε κρατικό επίπεδο κατά την περίοδο Κοφούν, με επίκεντρο την ιερότητα της Οκινόσιμα”.
Τρισδιάστατη απεικόνιση του δόρατος μέσω ακτινογραφίας αξονικής τομογραφίας.
Φωτογραφία: Συμβούλιο Διατήρησης και Αξιοποίησης της “Ιερής Νήσου Οκινόσιμα”
Οι προσπάθειες για τη διαφύλαξη της πνευματικής κληρονομιάς της Ιαπωνίας
Η Υπηρεσία Πολιτιστικών Υποθέσεων της Ιαπωνίας έχει διαθέσει σημαντική χρηματοδότηση για τη σάρωση και ανάλυση των περισσότερων από 200 μεταλλικών αντικειμένων από την Οκινόσιμα, στο πλαίσιο του μακρόπνοου σχεδίου διατήρησης που συντονίζει το Συμβούλιο Διατήρησης και Αξιοποίησης της “Ιερής Νήσου Οκινόσιμα και των Συναφών Τοποθεσιών στην Περιοχή Μουνακάτα”.
Το συμβούλιο αυτό περιλαμβάνει το Ιερό Μουνακάτα Τάισα, τις τοπικές αρχές και ερευνητές του πολιτισμού, οι οποίοι συνεργάζονται για την προστασία και την προβολή της παγκόσμιας πολιτιστικής σημασίας της Οκινόσιμα, η οποία αναγνωρίστηκε από την UNESCO το 2017 ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ζωντανή σύνδεση με το παρελθόν
Το Οκινόσιμα, εξακολουθεί να αποτελεί μια σπάνια και ζωντανή σύνδεση με την αρχαία θρησκευτική και πολιτική ιστορία της Ιαπωνίας. Η πρόσφατη ανακάλυψη, εκτός από το ότι εμπλουτίζει την κατανόηση για την τεχνική δεξιοσύνη της περιόδου των Κοφούν, επιβεβαιώνει τον ρόλο του ιερού νησιού, ως πνευματικού επίκεντρου στη χαραυγή της κρατικής υπόστασης της Ιαπωνίας.
Με το δόρυ να βρίσκεται και πάλι στην προστατευτική του θήκη, το τεχνούργημα ξεχωρίζει ως λαμπερό σύμβολο – κυριολεκτικά και ιστορικά, ως μια περίοδο στην οποία, θεοί, κυβερνήτες και τεχνίτες, συναντήθηκαν στο νησί όπου η θάλασσα συναντά το θείο.