Στο κακοτράχαλο έδαφος του δυτικού Τέξας, ένα ξεχωριστό εύρημα αναθεωρεί όσα γνωρίζαμε για τους προϊστορικούς κατοίκους της περιοχής.
Στα βάθη του δικτύου σπηλαίων του San Esteban Rockshelter, οι ερευνητές αποκάλυψαν εξαιρετικά διατηρημένο κυνηγετικό εξοπλισμό, περίπου 6.500 ετών.
Η ανακάλυψη χαρακτηρίζεται ως μια εκ των παλαιότερων άθικτων οπλικών συστημάτων που έχουν έρθει ποτέ στο φως στη Βόρεια Αμερική.
Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε από μια ομάδα του κέντρου μελετών του εθνικού δρυμού Big Bend (CBBS), σε συνεργασία με το ερευνητικό κέντρο αρχαιολογίας Odyssey, του πανεπιστημίου του Κάνσας.
Ενώ για χρόνια, θεωρείτο πως, οι αρχαίες κοινωνίες συλλεκτών – κυνηγών στην περιοχή, αξιοποιούσαν κυνηγετικά εργαλεία με βάση τα ακροφύσια, η ανακάλυψη του ολοκληρωμένου και άθικτου εξοπλισμού, δίνει στους επιστήμονες τη δυνατότητα να μεταβούν από τις υποθέσεις στην περιγραφική ανασύνθεση των πρώιμων τεχνολογικών μέσων.
Τα κυνηγετικά εργαλεία των Ιθαγενών
Ανάμεσα στα πιο σημαντικά τεχνουργήματα που ανακτήθηκαν, ήταν έξι προεξοχές δοράτων με αιχμές από πέτρα, τα οποία χρησιμοποιούνταν για να συνδέσουν τα βέλη με ένα ακροφύσιο – μοχλό για τη ρίψη δόρατος.
Επίσης, βρέθηκαν τέσσερις άξονες από ξύλο φυλλοβόλου δέντρου, ενδεχομένως για τη ρίψη δηλητηρίου, δίπλα σε τέσσερις φθαρμένες αιχμές βελών, και ένα σπάνιο μπούμερανγκ.
Βρέθηκε ακόμη μισό ακροφύσιο με τη λαβή του, φθαρμένη από τον χρόνο.
Ο Devin Pettigrew, ειδικός στα όπλα και αναπληρωτής καθηγητής στο ερευνητικό κέντρο του εθνικού δρυμού του Big Bend, σημείωσε πως, «Δεν έχουμε βρει την πλαϊνή λαβή του ακροφύσιου αλλά γνωρίζουμε αρκετά για τον συγκεκριμένο τύπο, ώστε να ανασυνθέσουμε την αρχική του μορφή».
Η κατάσταση διατήρησης των αρχαίων κυνηγετικών όπλων των Ιθαγενών Αμερικανών, είναι εξαιρετική, ειδικά αν λάβουμε υπόψη την ηλικία τους.
Τα περισσότερα αρχαιολογικά ευρήματα αυτής της περιόδου, είναι αποσπασματικά, καθιστώντας δύσκολη την πλήρη τους ανασύνθεση.
Ανασύνθεση του αρχικού εξοπλισμού
Ωστόσο, η ανακάλυψη αυτή, έδωσε στους ερευνητές τη δυνατότητα να συνθέσουν σχεδόν ολόκληρο το οπλικό σύστημα, καταφέρνοντας να δημιουργήσουν την εικόνα της λειτουργία των στοιχείων σε πραγματικά σενάρια κυνηγιού.
Πέρα από τα συστήματα οπλισμού, το κρησφύγετο, προσφέρει συναρπαστικά στοιχεία για τις ζωές των ανθρώπων που κατοικούσαν κάποτε στην περιοχή.
Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα διπλωμένο, κατεργασμένο δέρμα αντιλοκάπρας που διατηρούσε ακόμα το αρχικό του τρίχωμα, μαζί με ανθρώπινα κόπρανα – απόδειξη που εμπλουτίζει το ανθρώπινο πλαίσιο του ευρήματος.
Το δέρμα, που έφερε διάσπαρτες τρύπες γύρω από τις άκρες του, υποδηλώνει ότι ήταν δεμένο σε ένα πλαίσιο για να μαλακώσει, αντανακλώντας τεχνικές γνωστές από τις παραδόσεις των αυτοχθόνων των Πεδιάδων.
Το τομάρι έχει τρύπες με κάποια απόσταση μεταξύ τους γύρω από τις άκρες του, υποδηλώνοντας πως, δενόταν σε κάποιο πλαίσιο για να μαλακώσει το δέρμα του, μαρτυρώντας τεχνικές που ήταν γνωστές στις παραδόσεις των Ιθαγενών της πεδιάδας.
Η στιγμή της ανακάλυψης, θα μείνει ανεξίτηλη στην ομάδα των ανασκαφών. «Καθόμασταν και ατενίζαμε έκπληκτοι το εύρημα. Συμβαίνει μια φορά στη ζωή σου», περιγράφει ο Pettigrew.
«Μοιάζει πως κάποιος δίπλωσε το δέρας που βρήκαμε πάνω από τον βράχο και να μην το άγγιζε κανείς για 6.000 χρόνια».
Η διάταξη των σπασμένων βελών και η προσεκτική απόθεση των τμημάτων των όπλων, μαρτυρούν πως, μπορεί το κρησφύγετο να είχε συμβολική ή πνευματική σημασία.
«Αυτές οι ερμηνείες, οι οποίες στηρίζονται στους πιο πρόσφατους πολιτισμούς, είναι πιο δύσκολες όσο ανατρέχουμε πιο πίσω στον χρόνο», σημειώνει ο Pettigrew.
Η πιθανότητα να ήταν ένα σύνολο με μόνο χρηστική αξία, προσθέτει μια βαθύτερη διάσταση στην κατανόησή μας των προϊστορικών τρόπων ζωής.
Ο Louie Bond που εργάζεται στα Texas Parks και στο περιοδικό Wildlife, εξηγεί τις τεχνικές πτυχές των τεχνουργημάτων:
«Οι αιχμές βελών ταιριάζουν με τα ακροφύσια. Όταν ρίπτονται, ακολουθούν ευθεία γραμμή και, οι αιχμές των αξόνων ταιριάζουν στις κόγχες στο άκρο του κυρίου άξονα».
Όπλα ακρίβειας και ισχύος
Η κατασκευή αυτή, έδινε στους κυνηγούς της αρχαιότητας μεγαλύτερη δύναμη και ακρίβεια, μεγιστοποιώντας τις πιθανότητες επιτυχίας στο δύσκολο περιβάλλον του αρχαίου Τέξας.
Τα τεχνικά αυτά δεδομένα, εμβαθύνουν την κατανόηση της προϊστορικής μηχανικής και αναδεικνύουν την αλληλεπίδραση των πρώιμων κοινωνικών με το οικοσύστημα – εντοπίζοντας, στοχεύοντας και κυνηγώντας μεγάλα θηράματα με περίπλοκα και επαναχρησιμοποιούμενα όπλα.
Ο Bryon Schroeder, διευθυντής του κέντρου μελετών του εθνικού δρυμού Big Bend, περιγράφει το εύρημα «μνημειακής σημασίας», τονίζοντας πως συμπληρώνει τα κενά γνώσης στα αρχαιολογικά αρχεία.
«Βλέπουμε σπουδαία στιγμιότυπα της ζωής, σκιαγραφήσεις του τρόπου της ζωής τους, του περιβάλλοντος και της αλληλεπίδρασής τους με αυτό», είπε χαρακτηριστικά.
Η αναλυτική ανασκαφή, όπου κάθε τεχνούργημα ήρθε στο φως κομμάτι – κομμάτι, σκόρπισε τον ενθουσιασμό με κάθε νέα ανακάλυψη.
Αυτό που αρχικά φαινόταν να είναι απλά εξοπλισμός κάποιου κυνηγού, τώρα θεωρείται παράθυρο σε έναν ολόκληρο τρόπο ζωής, ο οποίος διαμορφώθηκε από την καινοτομία, την προσαρμογή, ενδεχομένως και από τελετουργικά.
Όσο συνεχίζει η ερευνητική ομάδα να μελετά την κρύπτη, αναμένεται πως, η ανακάλυψη αυτή θα συνεχίσει να επηρεάζει την αρχαιολογική μελέτη στη Βόρεια Αμερική για τα επόμενα χρόνια.
