Ενάλιοι αρχαιολόγοι ερεύνησαν ένα μεσαιωνικό ναυάγιο, αποκαλύπτοντας τα μυστικά του πληγωμένου καραβιού σε νέα μελέτη. Το πλοίο βρίσκεται κάτω από ένα μέτρο νερού σε ένα παλιρροϊκό περιβάλλον.
Το λαβωμένο σκαρί έχει βρεθεί κοντά στο Avaldsnes, ένα χωριό στο νησί Karmøy στα ανοικτά των ακτών της νοτιοδυτικής Νορβηγίας. Το Avaldsnes ήταν κέντρο εξουσίας από την πρώιμη εποχή του χαλκού μέχρι το τέλος της μεσαιωνικής περιόδου. Η σημασία του οφειλόταν στη στρατηγική του θέση κατά μήκος του κύριου ιστιοπλοϊκού δρόμου προς τον Βορρά κατά μήκος της νορβηγικής ακτής.
Την μεσαιωνική περίοδο, στο Avaldsnes υπήρχαν ένα οχυρωμένο παλάτι και ένα λιμάνι μεγάλης σημασίας. Τα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν ότι μεταξύ του 13ου και του 15ου αιώνα, το λιμάνι χρησιμοποιήθηκε από την ισχυρή Χανσεατική Λίγκα -μια οργάνωση εμπορικών πόλεων και κοινοτήτων, κυρίως στην βόρεια Ευρώπη, που δημιουργήθηκε για να προστατεύσει τα κοινά εμπορικά συμφέροντα των μελών της.
Τι ξέρουμε για το μεσαιωνικό ναυάγιο
Το πιο σημαντικό από τα αρχαιολογικά λείψανα που βρίσκονται θαμμένα στον πυθμένα της θάλασσας γύρω από το Avaldsnes είναι το μεσαιωνικό ναυάγιο. Γνωστό ως “πλοίο Avaldsnes”, το σκάφος αυτό πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε μεταξύ 1392 και 1410 μ.Χ.
Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι το μεσαίου μεγέθους εμπορικό πλοίο βυθίστηκε έπειτα από πυρκαγιά, μεταξύ 1399 και 1415 μ.Χ.
Σε αντίθεση με τα περισσότερα σύγχρονα εμπορικά πλοία, αυτό ήταν ένα «ωραίο» πλοίο που κατασκευάστηκε από εξειδικευμένους εργάτες, σύμφωνα με τους ερευνητές. Οι επιθεωρήσεις που έκαναν με καταδύσεις οι ενάλιοι αρχαιολόγοι το 2003 και το 2017 αποκάλυψαν ότι τα απομεινάρια του πλοίου Avaldsnes είναι εξαιρετικά καλά διατηρημένα. Οι έρευνες αυτές τεκμηρίωσαν ότι πρόκειται για ένα πλοίο κατασκευασμένο από δρυ, με ευρεία στρογγυλεμένη πλώρη και στενή, ευθεία πρύμνη.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Maritime Archaeology, μια ομάδα ερευνητών προσπάθησε να αποκαλύψει νέες πληροφορίες σχετικά με το ναυάγιο. Ο κύριος στόχος ήταν να το απεικονίσουν, να δημιουργήσουν μια τρισδιάστατη ανακατασκευή του και να συγκρίνουν τα νέα δεδομένα που απέκτησαν με την υπάρχουσα τεκμηρίωση.
«Τελικά, ένα λεπτομερές τρισδιάστατο μοντέλο μπορεί να αποκαλύψει βασικές πληροφορίες όπως η οριζόντια και κατακόρυφη κατανομή των κομματιών που έχουν απομείνει, το βάθος «ταφής», η δομή του κύτους και οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες του ναυαγίου», γράφουν οι συγγραφείς στη μελέτη.
Avaldsnes σε βάθος 1 μέτρου. Πηγή: Journal of Maritime Archaeology
Τα μυστικά που αποκάλυψαν οι αρχαιολόγοι
Για τη διερεύνηση του ναυαγίου, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα μικρό αυτόνομο καταμαράν εξοπλισμένο με συσκευές παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένης μιας μορφής τεχνολογίας σόναρ, η οποία επέτρεψε τη συλλογή δεδομένων υψηλής ανάλυσης σε πολύ ρηχά νερά, χωρίς να καταστραφεί ότι έχει απομείνει από το ναυάγιο.
Τα δεδομένα που συνέλεξε η ομάδα συνέβαλαν στην καλύτερη κατανόηση των διαστάσεων, του σχήματος και της θέσης των θαμμένων υπολειμμάτων του σκάφους. Η έρευνα έδειξε ότι το σκάφος έχει μήκος περίπου 18 μέτρα και πλάτος περίπου 5,5 μέτρα. Το πιο ψηλό του σημείο είναι περίπου 80 πόντους κάτω από το νερό.
Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης ένα προηγουμένως ανεξερεύνητο στοιχείο, κοντά στην πρύμνη που κείται στα νοτιοανατολικά της. «Η θέση του, σε σχέση με το σημείο του ναυαγίου, καθιστά εύλογη την υπόθεση ότι αυτό μπορεί να είναι τμήματα του πηδαλίου ή άλλα δομικά στοιχεία αρχαιολογικής σημασίας που σχετίζονται με το ναυάγιο», έγραψαν οι συγγραφείς.
Τέλος, τα δεδομένα που έλαβε η ομάδα αποκάλυψαν επίσης πρόσθετες, άγνωστες μέχρι σήμερα «ανωμαλίες» στον κόλπο όπου βρέθηκε το ναυάγιο. «Αυτές θα μπορούσαν ενδεχομένως να είναι τμήματα από τα θεμέλια μιας αποβάθρας, της ίδιας ιστορικής περιόδου. Ωστόσο, αυτές οι ανωμαλίες δεν έχουν ακόμη επαληθευτεί με τις παραδοσιακές αρχαιολογικές μεθόδους», έγραψαν οι συγγραφείς.
