Αρχαιολόγοι που πραγματοποιούν ανασκαφές στη σημερινή τουρκική πόλη Ντούζτζε, ίσως έχουν φέρει στο φως την αρχαιότερη γνωστή εκκλησία της περιοχής, ανακαλύπτοντας ένα σημαντικό τμήμα της πρώιμης ιστορίας του χριστιανισμού, στην καρδιά της αρχαίας πόλης Προύσας προς Υππίω.
Η πόλη, φωλιασμένη ανάμεσα στις ιστορικές μητροπόλεις της Κωνσταντινούπολης κα της Άγκυρας, εξελίχθηκε ως οικισμός της ρωμαϊκής περιόδου, εξακολουθώντας να αναπροσδιορίζει τον αρχαιολογικό χάρτη της περιοχής.
Αποκαλυπτικές ανακαλύψεις στην Προύσα προς Υππίω
Κατά την τελευταία περίοδο των ανασκαφών, οι αρχαιολόγοι, κοντά στο μπροστινό μέρος του ρωμαϊκού θεάτρου, αποκάλυψαν μια μικρή δομή με ένα κλίτος και μια αψίδα, η οποία θεωρείται πως είναι μια εκκλησία των πρώτων χριστιανικών χρόνων.
Ωστόσο, η περίοδος των ανασκαφών του 2025 που είναι σε πλήρη εξέλιξη, έχουν φέρει στο φως ακόμη ένα σημαντικότερο κτίριο, μια εκκλησία με τρία κλίτη και αψίδα, η οποία βρέθηκε κάτω από την προηγούμενη ανακάλυψη.
Η δομή έχει ένα περίτεχνο μωσαϊκό δάπεδο, σε τεχνική opus sectile (μια μορφή ενθετικής διακόσμησης, όπου συνδυάζονται κομμάτια διαφόρων χρωμάτων και υλικών, όπως μάρμαρο, μαργαριτάρι, γυαλί για την δημιουργία μοτίβων και εικόνων σε τοίχους και δάπεδα), αναδεικνύοντας τον καλλιτεχνικό ρυθμό των ευρημάτων της προηγούμενης ανασκαφικής περιόδου.
Τα περίτεχνα μοτίβα, μαρτυρούν τη μαεστρία των τεχνιτών της περιοχής και τον πολιτιστικό πλούτο της Ύστερης Αρχαιότητας.
Παρατηρήθηκε ωστόσο, πως η αψίδα που βρίσκεται στο τέλος του τρίτου κλίτους της δομής, όπου εξακολουθούν να πραγματοποιούνται οι ανασκαφές, είχε φθαρεί στη διάρκεια έργων υποδομής για εγκατάσταση αγωγών στο παρελθόν με αποτέλεσμα ένα τμήμα των αρχαιολογικών ευρημάτων να έχει καταστραφεί ακόμη περισσότερο εξαιτίας της κατασκευής του δρόμου που ακολούθησε.
Η Προύσα προς Υππίω
Η Προύσα προς Υππίω, ιδρύθηκε από τον Προυσία Ά της Βιθυνίας και ο λαός της Βιθυνίας, ονόμασε την πόλη προς τιμή του βασιλιά της.
Η πόλη χρονολογείται στον 5ο αιώνα π.Χ. Αρχικά αποτελούσε τμήμα της Ηράκλειας Ποντικής (σημερινό Καρατενίζ Ερέγλι), αλλά αργότερα, ενσωματώθηκε στο βασίλειο της Βιθυνίας το 182 π.Χ., μετά την κατάκτηση από τον βασιλιά Προυσία.
Οι άνθρωποι της Βιθυνίας κληροδότησαν το βασίλειό τους στους Ρωμαίους. Η πόλη ήταν ήδη πλούσια σε αρχιτεκτονική αλλά, υπό τους Ρωμαίους, άνθισε ακόμη περισσότερο.
Σταδιακά, η πόλη επεκτάθηκε προς τον ποταμό Ύπιο (τον σημερινό ποταμό Μέλεν) και έγινε μία από τις δώδεκα σημαντικές πόλεις της Συμμαχίας της Βιθυνίας.
Από οχυρό της Βιθυνίας σε οθωμανικό οικισμό
Το 1323, η πόλη έγινε τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μετονομαζόμενη σε “Uskubu” και αργότερα Κονουράλπ. Σήμερα, οι αδιάλειπτες αρχαιολογικές προσπάθειες, φέρνουν στο φως την πλούσια κληρονομιά της.
Ο έμπειρος αρχαιολόγος που εργάζεται στον χώρο επί δύο χρόνια, είναι σε θέση να επιβεβαιώσει πως το ρωμαϊκό αμφιθέατρο της πόλης, είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά της στοιχεία.
Οι ανασκαφές διεξάγονται από το κυβερνείο της Κονουρλάπ, υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού και, με τη στήριξη της δημαρχίας της Ντούζτζε.
Πίσω από την αυλαία: Τα μυστικά του ρωμαϊκού θεάτρου
Μία από τις ανακαλύψεις με διεθνή σημασία, η οποία δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 2024 από την εφημερίδα Türkiye Today, είναι τα δωμάτια προετοιμασίας, τα οποία βρίσκονται πίσω από τη σκηνή του θεάτρου.
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, έφεραν στο φως αυτούς τους παρασκηνιακούς χώρους, στους οποίους οι ηθοποιοί ντύνονταν, και προετοιμάζονταν τα σκηνικά αντικείμενα, προσφέροντας πρακτικά στοιχεία για τη θεατρική παραγωγή της αρχαίας Ρώμης.
Από το 2013 που έχουν ξεκινήσει οι πρώτες, μικρής κλίμακας ανασκαφές, τις οποίες ακολούθησε μια σημαντική αύξηση της δραστηριότητας του 2017, οι προσπάθειες έχουν εμπλουτίσει σημαντικά την τοπική αλλά και διεθνή αρχαιολογική μελέτη και κατανόηση.