Οι αρχαιολογικές ανασκαφές στην αρχαία πόλη της Μαγνησίας, στο Αϊδίνιο, έφεραν στο φως ένα άγνωστο ιστορικό στρώμα, το οποίο προσφέρει σημαντικά στοιχεία για το παρελθόν της πόλης.
Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται στοιχεία από την Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο μέχρι τη χριστιανική εποχή και την περίοδο πριν από τα Τουρκμανικά Εμιράτα.
Η Μαγνησία του Μαιάνδρου
Η Μαγνησία του Μαιάνδρου ιδρύθηκε από Μάγνητες στη Μικρά Ασία τον 10ο αιώνα π.Χ. Πόλη με αξιοσημείωτο πληθυσμό, βρισκόταν σε στρατηγική τοποθεσία στο τρίγωνο που σχημάτιζαν οι πόλεις Πριήνη, Έφεσος και Τράλλεις.
Ονομάστηκε Μαγνησία από τους Μάγνητες από τη Θεσσαλία που αποίκησαν την περιοχή μαζί με μερικούς Κρητικούς. Αργότερα προστέθηκε στην ονομασία της το “του Μαιάνδρου” για να ξεχωρίζει από την κοντινή πόλη της Λυδίας, Μαγνησία του Σιπύλου, την άλλη, ομώνυμη αποικία των Μαγνητών στην περιοχή.
Η περιοχή γύρω από την πόλη ήταν ιδιαίτερα γόνιμη, παράγοντας εξαιρετικό κρασί και καρπούς. Η Μαγνησία ήταν κτισμένη κοντά στη σημερινή πόλη της Τουρκίας Γκερμεντζίκ, στις υπώρειες του όρους Θώραξ, στις όχθες του μικρού ποταμού Λίθακου – παραπόταμου του ποταμού Μαίανδρου. Ανήκε στην περιοχή της Ιωνίας, όμως οι Μάγνητες μιλούσαν την αιολική διάλεκτο.

“Ένα άγνωστο στρώμα ιστορίας”
Στην διάρκεια της 2.400 ετών ιστορία της, η Μαγνησία υπήρξε μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της Δυτικής Ανατολίας και είναι το επίκεντρο του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
Οι πρόσφατες ανασκαφές, με επικεφαλής τον καθηγητή Δρ. Görkem Kökdemir, από το τμήμα γλώσσας, ιστορίας και γεωγραφίας του πανεπιστημίου της Άγκυρας, έχουν φέρει στο φως ένα άγνωστο μέχρι σήμερα, ιστορικό στρώμα της πόλης.
Τα πρώτα αρχιτεκτονικά στοιχεία από τη χριστιανική περίοδο
Ο Δρ. Kökdemir, εξήγησε πως, έχουν αποκαλύψει μια περιοχή περίπου 400 τ.μ., συμπληρώνοντας: “Μέχρι σήμερα, στην Μαγνησία δεν ήταν γνωστές δομές της Χριστιανικής Περιόδου. Ωστόσο, το κτιριακό σύμπλεγμα, διακοσμημένο με τοιχογραφίες που αποκαλύψαμε, ανάγεται στον 5ο αιώνα μ.Χ. Αυτό μαρτυρά πως, κατά την Ύστερη Αρχαιότητα, υπήρχε στην πόλη μια θρησκευτική δομή”.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα, είναι μία χάλκινη λυχνία λαδιού, η οποία χρονολογείται μεταξύ του 4ου και του 6ου αιώνα. Το μοναδικό τεχνούργημα, προσφέρει σημαντικά στοιχεία για την μετάβαση από τον παγανισμό στον Χριστιανισμό.
Αποκαλύπτοντας την χαμένη ιστορία
Η Μαγνησία, γνωστή μέχρι πρότινος μόνο για την Ελληνιστική και τη Ρωμαϊκή περίοδο, έχει αποκτήσει νέα σημασία, με ανακαλύψεις οι οποίες ρίχνουν φως στην πρώιμη χριστιανική εποχή και την εποχή πριν από τα Μπεϋλίκια της Ανατολίας (Τουρκομανικά Εμιράτα, 11ος – 13ος αι.). Νομίσματα, αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες και ευρήματα από τοιχογραφίες που ανακαλύφθηκαν στο σημείο, προσφέρουν σαφή στοιχεία για την μεταβατική αυτή περίοδο.
“Μέσα στην κατασκευή αυτή, αισθάνεσαι πως διαβάζεις μια χαμένη σελίδα της ιστορίας”, εξήγησε ο Kökdemir, επισημαίνοντας πως, είναι η πρώτη φορά που βρίσκονται αδιάσειστα στοιχεία ενός οικισμού μετά τον 4ο αιώνα στην πόλη.
Άλλοτε σημαντικός κόμβος επικοινωνίας ανάμεσα σε πόλεις όπως η Έφεσος, η Πριήνη και οι Τράλλεις, η Μαγνησία είναι γνωστή ως πόλη όπου διεξάγονταν σημαντικές θρησκευτικές γιορτές, όπως οι εορτασμοί της Αρτέμιδος.
Η πόλη, με την αγορά, τους ναούς, το στάδιο, το γυμνάσιο και τα συμπλέγματα των λουτρών της, εξακολουθεί να προσελκύει το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων και των λάτρεων της ιστορίας.