Επιστήμονες στη Νότια Αφρική ξεκίνησαν μια καινοτόμο εκστρατεία κατά της λαθροθηρίας, εγχέοντας ραδιενεργά ισότοπα στα κέρατα ρινόκερων, σε μια προσπάθεια να καταστήσουν πιο εύκολο τον εντοπισμό τους από τελωνειακούς ελέγχους στα σύνορα και τα αεροδρόμια.
Η πρωτοβουλία, που φέρει την ονομασία Rhisotope Project, πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου του Witwatersrand, ειδικών στην πυρηνική ενέργεια και περιβαλλοντολόγων.
Ήδη πέντε ρινόκεροι έχουν υποβληθεί στη διαδικασία, ενώ πέρυσι, περίπου 20 ζώα σε καταφύγιο είχαν συμμετάσχει σε πιλοτική φάση του προγράμματος.
Ο επικεφαλής του έργου και καθηγητής James Larkin εξηγεί: «Το κάνουμε αυτό επειδή καθιστά σημαντικά ευκολότερο τον εντοπισμό αυτών των κεράτων όταν διακινούνται μέσω διεθνών συνόρων, επειδή υπάρχει ένα παγκόσμιο δίκτυο ανιχνευτών ραδιενέργειας που έχει σχεδιαστεί για την πρόληψη της πυρηνικής τρομοκρατίας. Και εμείς επωφελούμαστε από αυτό».
«Έχουμε αποδείξει, πέρα από κάθε επιστημονική αμφιβολία, ότι η διαδικασία είναι απολύτως ασφαλής για το ζώο και αποτελεσματική στο να κάνει το κέρατο ανιχνεύσιμο μέσω των συστημάτων πυρηνικής ασφάλειας στα τελωνεία», προσθέτει.
Σύμφωνα με τον Larkin, «ακόμα και ένα μόνο κέρατο με σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ραδιενέργειας από αυτά που θα χρησιμοποιηθούν στην πράξη ενεργοποίησε επιτυχώς τους συναγερμούς στους ανιχνευτές ραδιενέργειας», ενώ οι δοκιμές έδειξαν ότι τα κέρατα μπορούν να εντοπιστούν ακόμη και μέσα σε κοντέινερ 12 μέτρων.
Η μέθοδος περιλαμβάνει τη νάρκωση του ζώου, τη διάνοιξη οπής στο κέρατο και την προσεκτική εισαγωγή του ραδιενεργού υλικού, με συμμετοχή κτηνιάτρων και πυρηνικών επιστημόνων.
Ο καθηγητής Nithaya Chetty, κοσμήτορας της σχολής θετικών επιστημών του Witwatersrand, τόνισε ότι «η δόση ραδιενέργειας είναι πολύ χαμηλή και οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της στο ζώο εξετάστηκαν εκτενώς».
Το έργο στοχεύει στην προστασία ενός πληθυσμού που έχει υποστεί δραματική μείωση.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης, από 500.000 ρινόκερους στις αρχές του 20ού αιώνα, ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει πέσει σήμερα στους 27.000.
Η Νότια Αφρική φιλοξενεί περίπου 16.000 από αυτούς, αλλά αντιμετωπίζει υψηλά επίπεδα λαθροθηρίας, με περίπου 500 ρινόκερους να σκοτώνονται κάθε χρόνο για τα κέρατά τους.
Το πανεπιστήμιο κάλεσε ιδιοκτήτες ιδιωτικών πάρκων άγριας ζωής και εθνικές αρχές διατήρησης να υιοθετήσουν τη μέθοδο, αν και δεν λείπουν οι επικριτές.
Ο Pelham Jones, πρόεδρος της Ένωσης Ιδιωτών Ιδιοκτητών Ρινόκερων, εξέφρασε σκεπτικισμό για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου, λέγοντας: «Οι λαθροθήρες έχουν βρει άλλους τρόπους να μεταφέρουν ρινόκερα εκτός χώρας ή εκτός ηπείρου, όχι μέσω παραδοσιακών συνοριακών διελεύσεων. Παρακάμπτουν τα σύνορα επειδή ξέρουν ότι εκεί υπάρχει ο μεγαλύτερος κίνδυνος κατάσχεσης ή εντοπισμού».
Με πληροφορίες από: Associated Press