Ένα εξαιρετικό χρυσό δαχτυλίδι και ένα ζευγάρι σκουλαρίκια που χρονολογούνται στη Ρωμαϊκή Περίοδο (1ος – 3ος αιώνας μ.Χ.), ήρθαν πρόσφατα στο φως των ανασκαφών που πραγματοποιούνται στην πόλη Ίππος (Σούσιτα, στα εβραϊκά), σύμφωνα με ανακοίνωση της αρχής αρχαιολογικών πάρκων του Ισραήλ.
Αν και ανακαλύφθηκαν εκτός πλαισίου, το δαχτυλίδι και τα σκουλαρίκια, ρίχνουν φως στον πλούτο της αρχαίας Γαλιλαίας, τους πρώτους μ.Χ. αιώνες. Τα τεχνουργήματα, θα προσφέρουν ακόμη σημαντικά στοιχεία για τον πλούτο που χαρακτήριζε την πόλη που βλέπει προς τη Θάλασσα της Γαλιλαίας και, μία από τις δέκα πόλεις της Συμμαχίας της Δεκάπολης, την πόλη όπου, σύμφωνα με τα Ευαγγέλια, ο Ιησούς κήρυξε τον λόγο του Θεού, δήλωσε ο καθηγητής Δρ. Michael Eisenberg, σε συνέντευξή του στους Times του Ισραήλ.
“Το δαχτυλίδι ανακαλύφθηκε πριν από λίγες ημέρες, ενώ τα σκουλαρίκια, ήρθαν στο φως πριν από λίγους μήνες”, δήλωσε ο Eisenberg, ένας από τους διευθυντές του προγράμματος των ανασκαφών στη Σούσιτα, μαζί με τη Δρ. Arleta Kowalewska – και οι δύο καθηγητές στο πανεπιστήμιο της Χάιφα.
Η πόλη Ίππος, ιδρύθηκε από την ελληνιστική δυναστεία των Σελευκιδών, στην ανατολική ακτή της Θάλασσας της Γαλιλαίας, τον 2ο αιώνα π.Χ. Η πόλη άνθισε ως σημαντικό αστικό κέντρο κατά τη Ρωμαϊκή και τη Βυζαντινή περίοδο. Επιβίωσε ακόμη και μετά την πολιορκία των Αράβων, τον 7o αιώνα, μέχρι το 749 μ.Χ., όταν η πόλη ισοπεδώθηκε από έναν καταστροφικό σεισμό και από τότε, εγκαταλείφθηκε για πάντα.
“Πρόκειται για μια από τις πιο ακέραιες, όμορφες και ετερόκλητες νεκροπόλεις της Ρωμαϊκής Περιόδου στο Ισραήλ”, είπε χαρακτηριστικά ο Eisenberg. “Σ’ αυτήν, υπάρχουν οι πιο απλές ταφές, των πιο φτωχών ανθρώπων, οι οποίοι έσκαβαν απλώς έναν λάκκο και έθαβαν ταπεινά τους συγγενείς τους, μέχρι και των πιο εύπορων, οι οποίοι έχτιζαν τεράστια μαυσωλεία από βασάλτη”.
Η νεκρόπολη είναι μια από τις σημαντικότερες περιοχές όπου πραγματοποιούνται οι σημερινές ανασκαφές. “Προσπαθούμε να ανακαλύψουμε περισσότερα στοιχεία σχετικά με τα ταφικά τους έθιμα, πώς δηλαδή έθαβαν οι άνθρωποι τους νεκρούς τους”, πληροφορεί ο Eisenberg. Τα σκουλαρίκια, πιθανώς να ήταν ταφική προσφορά, αν και δεν βρέθηκαν σε τάφο. Ανακαλύφθηκαν ακριβώς έξω από κάποιους τάφους.
“Επειδή τα σκουλαρίκια ανακαλύφθηκαν εκτός του πλαισίου, δεν υπάρχει τρόπος να μάθουμε ποιος ήταν ο ιδιοκτήτης τους”, εξηγεί ο Eisenberg. “Τα βρήκαμε στο έδαφος – αλλά ευτυχώς, τα αρχαία αυτά αντικείμενα, δεν έπεσαν στα χέρια αρχαιοκάπηλων”.
Το δαχτυλίδι ήρθε στο φως σε διαφορετικό σημείο της πόλης, στο οποίο τώρα, πραγματοποιούνται ανασκαφές – είναι μια κατοικημένη γειτονιά.
“Πλέον διεξάγουμε ανασκαφές, τόσο στο τετράγωνο όπου βρίσκεται ο καθεδρικός ναός, όσο και σε οικιστικά τετράγωνα, εκεί όπου άλλοτε ήταν η καρδιά της πόλης Ίππος”, πληροφόρησε ο Eisenberg.
“Σημειώνουμε πρόοδο αργά – έχουμε να σκάψουμε χιλιάδες τμήματα από βασάλτη που κατέρρευσαν μέσα στα σπίτια και, τα περισσότερα από αυτά, με τα χέρια μας. Το δαχτυλίδι, ανακαλύφθηκε δίπλα ακριβώς από ένα τέτοιο κομμάτι”. “Δεδομένου του μεγέθους του, το δαχτυλίδι μάλλον ανήκε σε ένα μικρό κορίτσι, το οποίο, μάλλον το έχασε”, υποθέτει.
“Ελπίζω να μην την τιμώρησαν οι γονείς της”, σημειώνει.
Τόσο το δαχτυλίδι, όσο και τα σκουλαρίκια, χρονολογούνται, βάσει των καλλιτεχνικών τους χαρακτηριστικών, στη Ρωμαϊκή Εποχή. O Eisenberg σημείωσε πως, η παρουσία του χρυσού, μαζί με άλλες ανακαλύψεις – όπως η περίτεχνη αρχιτεκτονική κάποιων κτιρίων – μαρτυρά τον ξεχωριστό πλούτο της πόλης Ίππος.
“Η Ρωμαϊκή Περίοδος χαρακτηρίζεται από το αποκορύφωμα του πλούτου, τόσο στην Ίππο όσο και σε άλλες πόλεις της περιοχής”, εξήγησε. “Τον βλέπουμε, όχι μόνο επειδή οι άνθρωποι είχαν τα χρήματα για να αγοράσουν χρυσό, αλλά και βάσει των εντυπωσιακών κατασκευαστικών υλικών που χρησιμοποιούσαν: τεράστιες μονολιθικές στήλες από γρανίτη και μάρμαρο που εισήγαγαν από την Αίγυπτο, την Μικρά Ασία, τα Ελληνικά νησιά και ακόμη πιο μακριά”.
Σημαντική πόλη της Γαλιλαίας
Ακόμη και οι κατοικίες τους, αποκάλυψαν δεκάδες θραύσματα από λεπτοδουλεμένο στούκο, ζωγραφισμένο με ζωηρά χρώματα. Σύμφωνα με τον Eisenberg, η ομάδα της αποστολής, έφερε στο φως δύο μαυσωλεία τα οποία κατατάσσονται ανάμεσα στα πιο πολυτελή της περιόδου στην περιοχή.
“Έχουν ύψος αρκετών ορόφων, εξαίσια διακόσμηση και πάνω τους λαξευμένα λουλούδια, το πιο άρτιο δείγμα τεχνικής δεξιοσύνης σε βασάλτη που έχουμε ανακαλύψει στη γη του Ισραήλ”, εξήγησε ο αρχαιολόγος. “Μας προσφέρει πολλά στοιχεία σχετικά με την οικονομική κατάσταση των νεκρών”.
Ενώ στα Ευαγγέλια δεν αναφέρεται άμεσα η Ίππος, γίνεται αναφορά στην επίσκεψη του Ιησού στη Δεκάπολη (ανατολικά του ποταμού Ιορδάνη). “Ο Ιησούς δίδαξε σε συναγωγές της Γαλιλαίας και διεμήνυσε τα καλά νέα για το Βασίλειο, θεραπεύοντας τους ανθρώπους από κάθε αρρώστια και κάθε κακό”, αναφέρει ένα απόσπασμα στο Κατά Ματθαίον.
“Μεγάλα πλήθη από τη Γαλιλαία, την Δεκαπόλιν, την Ιερουσαλήμ, την Ιουδαία και την περιοχή πέρα από τον Ιορδάνη τον ακολουθούσαν” (Κατά Ματθαίον 4: 23- 25). Ο Eisenberg εξήγησε πως, τα τελευταία χρόνια, η ομάδα του είναι πεπεισμένη ότι, οι κύριες οδοί του οικισμού, στρωμένες με τμήματα βασάλτη, χρονολογούνται ακριβώς την περίοδο που έζησε ο Ιησούς.
“Βάσει της κεραμικής, των νομισμάτων και της στρωματογραφίας, η κεντρική πλατεία, η αγορά όπως την αποκαλούμε, ο βασικός άξονας που χωρίζει την πόλη σε ανατολή και δύση ή η Decumanus Maximus, και η άλλη κεντρική οδός που τη διασχίζει, η Κάρδος, στις δύο πλευρές τις οποίας πραγματοποιούμε ανασκαφές και οι οποίες χρονολογούνται το μέγιστο μέχρι τα μέσα του 1ου αιώνα μ.Χ., εξήγησε ο Eisenberg.
“Υπάρχει ένας ακόμη δρόμος, επιστρωμένος με γύψο και όχι με βασάλτη, ο οποίος κατασκευάστηκε γύρω στο έτος 0”.
“Χωρίς δόση υπερβολής, πάνω σ’ αυτές τις πλάκες από βασάλτη, μπορεί να είχε περπατήσει ο Ιησούς – και αν δεν πάτησε στις πλάκες, σίγουρα στον γύψο όπου στηρίζονται”, σημείωσε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τον Eisenberg, η σύνδεση της πόλης με τον Ιησού, έκανε την Ίππο ιδανική για τους πρώτους Χριστιανούς.
Ενώ τα αρχαιολογικά στοιχεία, υποδηλώνουν πως, προς τα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ., η πόλη πέρασε σε παρακμή, έως τον 6ο αιώνα, η Ίππος είχε ξαναγίνει σημαντικό κέντρο με τουλάχιστον επτά εκκλησίες, ανάμεσα στις οποίες υπήρχε και ένας καθεδρικός ναός.
“Σήμερα, πολλοί δεν γνωρίζουν ότι η πόλη Ίππος, στη Βυζαντινή περίοδο ήταν μια σπουδαία πόλη του Χριστιανισμού με την ομορφότερη πανοραμική θέα προς τη διακονία του Ιησού”, είπε ο Eisenberg. Η αρχή αρχαιολογικών πάρκων του Ισραήλ, άνοιξε τον χώρο για το κοινό το 2023, και ο Eisenberg, ο οποίος συμμετέχει στις ανασκαφές από το 2000, ευελπιστεί πως, οι εργασίες θα στρέψουν περισσότερα βλέμματα στην Ίππο.
Ο αρχαιολόγος, εξήγησε πως το έργο ανασκαφών στην Ίππο, στους πρόποδες των Υψωμάτων του Γκολάν, πρόσφατα τιμήθηκε με κυβερνητική επιχορήγηση, ώστε να συνεχιστούν οι ανασκαφές στη νεκρόπολη.
“Αυτό θα κάνουμε τα επόμενα χρόνια”, είπε χαρακτηριστικά. Εν τω μεταξύ, η φετινή ανασκαφική αποστολή θα ολοκληρωθεί στις 31 Ιουλίου, επίσης χάρη στην εργασία εθελοντών τόσο από το Ισραήλ, όσο και από το εξωτερικό, ορισμένοι από τους οποίους συμμετέχουν κάθε χρόνο – όπως και φέτος, παρά τον πόλεμο.
Το χρονικό της ανακάλυψης
Συμπτωματικά, τόσο το δαχτυλίδι, όσο και τα σκουλαρίκια, τα ανακάλυψε το ίδιο άτομο, ο Eddy Lipsman, ένας εθελοντής από το Ισραήλ που συμμετείχε κάποιες Παρασκευές και στην ομάδα των ανασκαφών, για όλη την περασμένη χρονιά.
“Ο Michael Eisenberg μου ανέθεσε έναν συγκεκριμένο χώρο ανασκαφών”, είπε ο Lipsman said, σε δήλωση της αρχής αρχαιολογικών πάρκων. “Διέσχισα την περιοχή με τον ανιχνευτή μετάλλων και άκουσα κάποια στιγμή τον χαρακτηριστικό ήχο της ειδοποίησης, αυτόν που σε ειδοποιεί πως το μέταλλο κάτω από τη γη, δεν είναι συνηθισμένο. Άρχισα να σκάβω και ανακάλυψα χρυσό. Συνέχισα το σκάψιμο και ανακάλυψα αυτό το μοναδικό, χρυσό δαχτυλίδι. Έμεινα έκπληκτος”.
