Ένα παράσιτο που μεταδίδεται από γάτες μπορεί να επηρεάζει τη λήψη αποφάσεων και την συμπεριφορά των ανθρώπων, οδηγώντας τους να παίρνουν πιο επικίνδυνες ή λιγότερο λογικές αποφάσεις.
Το παράσιτο, που είναι γνωστό ως Toxoplasma gondii, προκαλεί μια λοίμωξη που ονομάζεται τοξοπλάσμωση και επηρεάζει κυρίως τα ζώα, αλλά μπορεί να μεταδοθεί και στους ανθρώπους μέσω επαφής με τις ακαθαρσίες της γάτας ή μέσω κατανάλωσης μολυσμένου κρέατος.
Σύμφωνα με νέες μελέτες, το παράσιτο μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ανθρώπινη συμπεριφορά, καθώς φαίνεται να επηρεάζει τον εγκέφαλο, προκαλώντας αλλαγές στη διάθεση, την προσωπικότητα και τη λήψη αποφάσεων. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι άνθρωποι που μολύνονται με το παράσιτο είναι πιο πιθανό να αναλαμβάνουν ρίσκα και να εμπλέκονται σε επικίνδυνες συμπεριφορές.
Παράσιτο που επηρεάζει αρνητικά την εγκεφαλική λειτουργία
Ένα παράσιτο που μεταδίδεται από γάτες ενδέχεται να επηρεάζει τον εγκέφαλο του μισού πληθυσμού της Γης, οδηγώντας τους ανθρώπους στο να παίρνουν περισσότερα ρίσκα και να συμπεριφέρονται πιο επιθετικά.
Μια νέα ανασκόπηση ένωσε τα ευρήματα από πολλές μελέτες, αναδεικνύοντας τη σημασία του να λαμβάνονται υπόψη όχι μόνο οι σωματικές, αλλά και οι ψυχικές επιπτώσεις των παρασιτικών λοιμώξεων.
Η ανασκόπηση, που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Psychiatry, επικεντρώθηκε στην πιο κοινή παρασιτική λοίμωξη που εντοπίζεται στους ανθρώπους, το Toxoplasma gondii.
Το συγκεκριμένο παράσιτο μπορεί να κάνει τον εγκέφαλο να παράγει περισσότερη από την «ορμόνη της ευτυχίας» – τη ντοπαμίνη – η οποία ανταμείβει συμπεριφορές που συνδέονται με την επιβίωση και την ευημερία, όπως ο ύπνος, το φαγητό, η κοινωνική επαφή και η σεξουαλική επαφή.
Το να έχει κανείς περισσότερη ντοπαμίνη ίσως ακούγεται θετικό, όμως στην πραγματικότητα σημαίνει ότι ο εγκέφαλος αρχίζει να επιβραβεύει και συμπεριφορές που δεν θα έπρεπε, οδηγώντας σε χαμηλότερο αυτοέλεγχο, αυξημένη επιθετικότητα και ακόμα πιο ριψοκίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά.
«Η σημασία αυτών των ευρημάτων για την κοινωνία είναι σημαντική», αναφέρει η μελέτη. «Οι πιθανές αλλαγές στη συμπεριφορά που προκαλούνται από μια ευρέως διαδεδομένη παρασιτική λοίμωξη, όπως το T. gondii, υπογραμμίζουν ότι τέτοιες λοιμώξεις δεν αποτελούν μόνο ιατρική, αλλά και ψυχολογική και κοινωνική πρόκληση. Ειδικότερα, η πιθανότητα οι παρασιτικές λοιμώξεις να εντείνουν την επιθετική και παρορμητική συμπεριφορά, θέτει σημαντικά ερωτήματα για την κατανόηση και πρόληψη της βίας και των διαταραχών συμπεριφοράς».
Πιστεύεται ότι το 30-60% του ανθρώπινου πληθυσμού παγκοσμίως έχει μολυνθεί με το T. gondii (στις ΗΠΑ τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλότερα – περίπου 10%).
Η λοίμωξη συνήθως δεν ανιχνεύεται, καθώς οι περισσότεροι ενήλικες με υγιή ανοσοποιητικά συστήματα δεν παρουσιάζουν εμφανή σωματικά συμπτώματα. Ωστόσο, το παράσιτο προκαλεί την απελευθέρωση ντοπαμίνης από τον οργανισμό-ξενιστή, στο πλαίσιο του πολύπλοκου κύκλου ζωής του.
Οι κύριοι ξενιστές του παρασίτου είναι οι γάτες, καθώς αναπαράγεται στο πεπτικό σύστημα των αιλουροειδών, δημιουργώντας μια ωοειδή δομή γνωστή ως «ωοκύστη».
Όταν η γάτα αποβάλλει περιττώματα, απελευθερώνει και αυτές τις ωοκύστεις στο περιβάλλον, επιτρέποντάς τους να διασκορπιστούν στο έδαφος, στο νερό και στα φυτά. Στη συνέχεια, οι ωοκύστεις καταναλώνονται από άλλα ζώα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που κυνηγούν οι γάτες – όπως τα πουλιά και τα τρωκτικά.
Ανθεκτικότητα του βακτηρίου
Καθώς το παράσιτο επιδιώκει να καταλήξει ξανά στο πεπτικό σύστημα της γάτας, το T. gondii έχει εξελιχθεί ώστε να παρεμβαίνει στη χημεία του εγκεφάλου αυτών των ζώων, μειώνοντας τη αντανακλαστική τους αντίδραση στον φόβο.
Αυτό σημαίνει ότι είναι λιγότερο πιθανό να τρέξουν μακριά από μια γάτα και πιο πιθανό να καταλήξουν στο στομάχι της. Οι άνθρωποι μολύνονται κυρίως από το T. gondii μέσω της επαφής με τις ακαθαρσίες της γάτας (άμμος) και της κατανάλωσης μη επεξεργασμένων τροφών.
Μέτρα πρόληψης:
Ευτυχώς, υπάρχουν αρκετοί εύκολοι τρόποι για να προστατευτείτε από τη μόλυνση:
- Πλένετε καλά τα χέρια, τα μαχαίρια και τις επιφάνειες κοπής μετά την επαφή με ωμές τροφές, ιδιαίτερα το κρέας.
- Βεβαιωθείτε ότι το κρέας έχει μαγειρευτεί σωστά, ιδιαίτερα το αρνί, το χοιρινό και το κυνήγι.
- Πλένετε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά κάτω από τρεχούμενο νερό.
- Αποφύγετε το μη παστεριωμένο γάλα και τα σχετικά προϊόντα, ιδιαίτερα το κατσικίσιο γάλα.
- Φορέστε γάντια όταν ασχολείστε με την κηπουρική.
- Να είστε προσεκτικοί όταν αδειάζετε την άμμο της γάτας και να πλένετε σχολαστικά τα χέρια σας αμέσως μετά.
