Από το 2017 η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας είχε αναδείξει τις περιπτώσεις οικογενειών στην Ελλάδα που δεν στέλνουν τα παιδιά τους να φοιτήσουν σε σχολεία, δημόσια ή ιδιωτικά, ορμώμενοι είτε από τις ισχυρές θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, είτε διότι δεν έχουν «εμπιστοσύνη» στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας.
Το θέμα είναι πιο επίκαιρο παρά ποτέ, μετά τις αποκαλύψεις για την οικογένεια Παλαιοχριστιανών που διαβιεί σε παράπηγμα- λαγούμι στα Τρίκαλα Κορινθίας με τα παιδιά της οικογένειας να μην πηγαίνουν στο σχολείο και να διδάσκονται στο σπίτι, σύμφωνα με τον 47χρονο πατέρα.
Ήδη από το το 2017, το θέμα της μη παρακολούθησης μαθημάτων στο σχολείο απασχολούσε την ΟΙΕΛΕ.
Συγκεκριμένα και εξ’ αφορμής του ντοκιμαντέρ «ΙΧΘΥΣ» που προβλήθηκε το 2017, στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όπου μητέρα αποκάλυπτε ότι δεν έστελνε τα παιδιά της σε σχολείο παραθέτοντας τους λόγους της απόφασης της, ξεκίνησε ενδελεχής έρευνα της ΟΙΕΛΕ, όπου αποκαλύφθηκε ότι όντως η οικογένεια με τα τέσσερα παιδιά δεν τα έστελνε σε σχολείο, επικαλούμενοι οι γονείς την μη εμπιστοσύνη στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ενώ είχε συνάψει συμφωνία με ιδιωτικό σχολείο της χώρας για να «να δώσουν τα παιδιά τις εξετάσεις και να παρακολουθούν κάποια μαθήματα που είναι απαραίτητο να παρακολουθήσουν».
«Αποστείλαμε όλα τα στοιχεία που διαθέταμε στο Υπουργείο Παιδείας και στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, ώστε να βρεθεί το ιδιωτικό σχολείο που εξέδιδε «μαϊμού» τίτλους και να γίνουν οι προβλεπόμενες ενέργειες για τη νόμιμη φοίτηση των μαθητών. Δυστυχώς, φαίνεται ότι το βαρύ όνομα και οι διασυνδέσεις του πατέρα (και της παραθρησκευτικής οργάνωσης), αποτέλεσαν “αξεπέραστο” εμπόδιο για τις υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας που, παρά το γεγονός ότι είχαν ονόματα, για κάποιον παράξενο λόγο, δεν μπόρεσαν ποτέ να βρουν ποιο ήταν το ιδιωτικό σχολείο που χορήγησε τους παράνομους τίτλους», δηλώνει στο enikos.gr ο πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ, κ. Γιώργος Χριστόπουλος.
«Βροχή οι καταγγελίες»
Η προσπάθεια που έκανε η ΟΙΕΛΕ να φέρει την συγκεκριμένη υπόθεση στο φως μπορεί να συνάντησε την αδιαφορία των υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας, αλλά προκάλεσε την παρέμβαση της δικαιοσύνης κι έφερε περισσότερες καταγγελίες στα γραφεία της Ομοσπονδίας. Με βάση τις καταγγελίες αυτές, τουλάχιστον 200-300 παιδιά, κυρίως από εύπορες οικογένειες που σχετίζονται με τον παραθρησκευτικό χώρο, διδάσκονται παράνομα κατ’ οίκον. Ελπίζουμε η αυστηρότητα που δείχνει σήμερα η πολιτεία για τους «φτωχοδιάβολους» της Κορινθίας, να μην μετατραπεί σε προκλητική επιείκεια για ανάλογες περιπτώσεις σε πλούσια προάστια των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης,» συμπληρώνει ο κ. Χριστόπουλος.
Η ΟΙΕΛΕ, μετά από μελέτη του Κλαδικού της Ινστιτούτου, είχε αποστείλει στην τότε πολιτική ηγεσία και στα κόμματα υπόμνημα για το homeschooling. «Είχαμε τότε, μελετώντας εκπαιδευτικά συστήματα σε Ευρώπη και Αμερική, αναφέρει τους σοβαρούς κινδύνους που η παρεκτροπή αυτή κρύβει για την εκπαίδευση και τα παιδιά», αναφέρει ο πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ, κ. Χριστόπουλος.
«Η διασύνδεση του homeschooling με περιθωριακές και επικίνδυνες κοινωνικές ομάδες
Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι συχνά πίσω από την κατ’ οίκον διδασκαλία κρύβονται ακραίες ομάδες. Πχ, στις ΗΠΑ οι οικογένειες που υποχρεώνουν τα παιδιά τους στο homeschooling είναι μέλη είτε φονταμενταλιστικών χριστιανικών ομάδων, είτε μέλη του lobby των οπαδών της οπλοκατοχής είτε είναι ακραίοι νεοφιλελεύθεροι ριζοσπάστες που ενεργά επιδιώκουν την κατάργηση της κρατικής εκπαίδευσης.
Ο τεράστιος κίνδυνος της έλλειψης κοινωνικοποίησης
Τα παιδιά ζουν σε ένα περιβάλλον τύπου «γυάλας», μην έχοντας τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με συνομηλίκους τους. Τούτο έχει σοβαρές συναισθηματικές, ψυχοκοινωνικές και λειτουργικές επιπτώσεις στα παιδιά αυτά.
Κοινωνικός ρατσισμός πίσω από την «καθαρότητα» του απομονωτισμού
Η πρόθεση των γονέων για απομόνωση των παιδιών τους μέσω της κατ’ οίκον διδασκαλίας έχει ρατσιστικά κίνητρα. Οι γονείς αυτοί δεν επιθυμούν τα παιδιά τους να αναμιχθούν με μαθητές από άλλη κοινωνική τάξη, άλλη θρησκεία, άλλη φυλή. Αυτό περνά στερεότυπα στα παιδιά, κάνει τα ίδια κοινωνούς ενός ακραίου κοινωνικού ρατσισμού, μιας θεωρίας κοινωνικής καθαρότητας που θυμίζει ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Οι δραματικές συνέπειες της γονεϊκής καταπίεσης
Συχνά η τάση των γονέων να «προστατεύουν» τα παιδιά τους μέσω της κατ’ οίκον διδασκαλίας δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά ωμή καταπίεση. Είναι γνωστό ότι σε ορισμένα παιδιά η καταπίεση αυτή έχει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα για τους γονείς αποτελέσματα. Προκαλεί βία και παραβατική συμπεριφορά ως αποτέλεσμα αντίδρασης στον γονεϊκό αυταρχισμό.
Κατ’ οίκον διδασκαλία vs εκπαιδευτικού συστήματος. Το homeschooling ως θεσμός τίθεται συχνά απέναντι στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα. Τα lobbies που στηρίζουν την κατ’ οίκον διδασκαλία εκφράζουν δυναμικά την άποψή τους εναντίον της δημόσιας εκπαίδευσης και του θεσμού του σχολείου. Επειδή τέτοιες ομάδες δυστυχώς έχουν αποκτήσει δύναμη, συνεπικουρούμενες από νεοφιλελεύθερες και νεοσυντηρητικές πολιτικές δυνάμεις, χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Στην Αμερική η HLSDA (Ένωση για την Νομική Προστασία της κατ’ Οίκον Διδασκαλίας) είναι πλέον ένα από τα πιο επιδραστικά lobby της εκπαίδευσης και έχει στενές σχέσεις με το ακραίο Tea Party και την πιο ακραία πτέρυγα των Ρεπουμπλικάνων. Στην Ευρώπη το homeschooling στηρίζει το ECNAIS, μια ΜΚΟ που εκπροσωπεί τα «ελεύθερα» σχολεία (ιδιωτικά χωρίς έλεγχο από την πολιτεία).
Τέλος, ο τεράστιος κίνδυνος της έκδοσης παράνομων τίτλων εις βάρος του δημόσιου συμφέροντος. Κάποιες ιδιωτικές μονάδες θα μπορούσαν να μετατραπούν σε γραφεία εκτύπωσης απολυτηρίων σε μαθητές-φαντάσματα. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ήδη χιλιάδες παράνομοι τίτλοι σπουδών απονεμήθηκαν από ιδιωτικά ΤΕΕ σε όλη την Ελλάδα σε μαθητές οι οποίοι τα χρησιμοποίησαν για διορισμό στο δημόσιο και μάλιστα σε καίριες θέσεις (πχ, νοσηλευτικό προσωπικό)!
Τι προβλέπεται στην Ελλάδα και στον κόσμο
Στην Ελλάδα (όπως και στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών της Ε.Ε.) το homeschooling δεν είναι νόμιμη εκπαιδευτική μέθοδος για τους Έλληνες πολίτες, εκτός από ειδικές περιπτώσεις που υπάρχουν προβλήματα υγείας του παιδιού, είτε αν οι γονείς (ένας ή και οι δύο) είναι αλλοδαποί και στη χώρα τους επιτρέπεται. Η νομοθεσία στη χώρα μας για την κατ’ οίκον εκπαίδευση (homeschooling) είναι σαφής.
Στο άρθρο 6 παρ. 4.γ. του Ν. 3699/2008 ορίζεται ότι: «Όταν η φοίτηση των μαθητών καθίσταται αδύνατη λόγω σοβαρών βραχυχρόνιων ή χρόνιων προβλημάτων που δεν επιτρέπουν τη μετακίνηση τους, η εκπαίδευση των μαθητών αυτών δύναται να παρέχεται με διδασκαλία στο σπίτι». Ωστόσο σε άλλες χώρες του κόσμου (Ρωσία, Βρετανία, Ν. Ζηλανδία, κα) και ιδίως στις ΗΠΑ η κατ’ οίκον εκπαίδευση είναι νόμιμη και με τον τρόπο αυτόν διδάσκονται εκατομμύρια παιδιά.
Η νομικός του Harvard και ειδική για τα δικαιώματα των παιδιών Elizabeth Bartholet :«Επικίνδυνο κίνημα»
Η γνωστή σε διεθνές επίπεδο νομικός του Harvard Law School και ειδικός για τα δικαιώματα των παιδιών Elizabeth Bartholet, παραχώρησε το Μάιο του 2020 μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στη Harvard Gazzette για το επικίνδυνο κίνημα του homeschooling στην Αμερική, “πιο επικίνδυνο και από αυτό των οπαδών της οπλοκατοχής”.
Μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα της συνέντευξης:
“Πίσω από την ταχεία ανάπτυξη του κινήματος της εκπαίδευσης στο σπίτι βρίσκεται η ανάπτυξη του συντηρητικού κινήματος των Ευαγγελικών. Οι Συντηρητικοί Χριστιανοί ήθελαν την ευκαιρία να αναθρέψουν τα παιδιά τους με τις αξίες και τα συστήματα πεποιθήσεών τους και είδαν την κατ’ οίκον εκπαίδευση ως τρόπο να ξεφύγουν από την κοσμική εκπαίδευση στα δημόσια σχολεία“.
“Αν δούμε τι συμβαίνει σε άλλες χώρες, οι ΗΠΑ ξεχωρίζουν ως ανωμαλία. Όταν άλλες χώρες επιτρέπουν την εκπαίδευση στο σπίτι, τη ρυθμίζουν πολύ πιο αυστηρά (…) Επίσης, ορίζουν ότι το πρόγραμμα σπουδών κατ’ οίκον εκπαίδευσης παρέχει εκπαίδευση ισοδύναμη με τη δημόσια εκπαίδευση και περιλαμβάνει διδασκαλία σχετικά με τις θεμελιώδεις αξίες της κοινωνίας μας.”
“Το λόμπι υπέρ του homeschooling μπορεί να είναι ακόμη πιο ισχυρό κι από το λόμπι των οπαδών της οπλοκατοχής , γιατί τουλάχιστον για το δεύτερο υπάρχει μεγάλη αντίδραση. Όσον αφορά την εκπαίδευση στο σπίτι, τα θύματα είναι όλα παιδιά, επομένως είναι πιο δύσκολο να δημιουργηθεί ένα πολιτικό κίνημα (…) Το λόμπι της εκπαίδευσης στο σπίτι θέλει να καταστήσει τα δικαιώματα των γονέων ακόμα πιο ισχυρά, γι’ αυτό και ο τίτλος του άρθρου μου μιλά για «απολυταρχισμό σχετικά με τα δικαιώματα των γονέων». Υποστηρίζουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να επικυρώσουν τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την οποία έχει επικυρώσει κάθε άλλη χώρα στον κόσμο.”
“Ειλικρινά, εάν οι νομοθέτες ένιωθαν ελεύθεροι να αποφασίσουν τι θα κάνουν με βάση αυτό που πιστεύουν ότι έχει νόημα για τα παιδιά και την κοινωνία, νομίζω ότι θα μεταρρύθμιζαν ριζικά το σημερινό καθεστώς. Αλλά οι νομοθέτες δεν ασχολούνται με αυτό το είδος ορθολογικής χάραξης πολιτικής – απλώς ανταποκρίνονται στην ακαταμάχητη πίεση του λόμπι υπέρ του homeschooling.”
