Σπάνιες φωτογραφίες: Πώς ήταν η Αθήνα πριν από 100 χρόνια – Όταν στο Κολωνάκι έβοσκαν πρόβατα

Στεφανία Κασίμη

09:36, Τετάρτη 09 Ιουνίου 2021

κοινωνία

Σπάνιες φωτογραφίες: Πώς ήταν η Αθήνα πριν από 100 χρόνια – Όταν στο Κολωνάκι έβοσκαν πρόβατα

Τελείως διαφορετική ήταν η εικόνα της Αθήνας πριν από έναν αιώνα. Ήταν τότε που στην πρωτεύουσα κυκλοφορούσαν άλογα και έβοσκαν πρόβατα στους δρόμους. Οι αλλαγές στο πέρασμα των χρόνων είναι εντυπωσιακές, με αποτέλεσμα να τρομάζει κανείς να αναγνωρίσει κεντρικά σημεία της πόλης. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος των αρχείων που συμβάλλουν στη διαφύλαξη της ιστορικής και πολιτικής μνήμης. Τα Αρχεία τιμώνται στις 9 Ιουνίου με τη δική τους Παγκόσμια Ήμερα, η οποία θεσπίστηκε το 2007 από το Διεθνές Συμβούλιο Αρχείων.

Το Αρχείο της ΕΡΤ τιμά την Παγκόσμια Ημέρα Αρχείων με ένα φωτογραφικό αφιέρωμα στην Αθήνα των δεκαετιών του 1920 και 1930 με υλικό από τη συλλογή του Πέτρου Πουλίδη. Ο Πουλίδης ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως φωτογράφος το 1916, ενώ από το 1918 που ξεκίνησε να εργάζεται και ως φωτορεπόρτερ, συνεργάστηκε με πολλές αθηναϊκές αλλά και ξένες εφημερίδες. Με τον φακό του απαθανάτισε σημαντικές στιγμές της ιστορίας της Ελλάδας του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, δείχνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη φωτογράφηση της πόλης και την καταγραφή της καθημερινότητας.

Μέσα από τα φωτογραφικά τεκμήρια της συλλογής του, βλέπουμε κτίρια της Αθήνας που δεν υπάρχουν πια και άλλα που κάνουν αισθητή την παρουσία τους μέχρι και σήμερα, γνωστά αγάλματα που έχουν αλλάξει θέση, την αρχή εργασιών διαμόρφωσης σημείων της πόλης και γενικά σκηνές μιας άλλης καθημερινότητας. Όπως για παράδειγμα, το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών που κάποτε βρισκόταν στην σημερινή Πλατεία Εθνικής Αντίστασης (πρώην Πλατεία Κοτζιά), τις εργασίες εκχωμάτωσης μπροστά στη Βουλή για τη δημιουργία της πλατείας του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη, τον γνωστό μας έφιππο ανδριάντα του Κολοκοτρώνη που πια τον συναντάμε στην Παλαιά Βουλή να βρίσκεται στην παλιά του θέση, στη συμβολή των οδών Σταδίου και Κολοκοτρώνη. Επίσης την Πλατεία Λαυρίου με συρμό του «Θηρίου», τα υπαίθρια ανθοπωλεία στην Ομόνοια πριν την κατασκευή του υπόγειου σταθμού, την πισίνα με θαλασσινό νερό στην Πλατεία Δεξαμενής και μια άποψη της περιοχής του Κολωνακίου με βοσκό με τα πρόβατα του. Τέλος, αίσθηση προκαλεί η εικόνα του Νέου Φαλήρου.

Πλάκα. Άποψη της περιοχής κατά τη δεκαετία του 1920. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Πλάκα. Συμβολή των οδών Πελοπίδα και Αιόλου. Διακρίνεται η πύλη του Μεντρεσέ, του οθωμανικού ιεροδιδασκαλείου που επί Όθωνα είχε μετατραπεί σε φυλακή, και ο περιβόητος πλάτανος στην αυλή του, στα κλαδιά του οποίου λέγεται ότι απαγχονίζονταν οι θανατοποινίτες, ~1935. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Αθήνα. Γενική άποψη της πόλης από το τέρμα της οδού Δημοκρίτου στο Κολωνάκι, ~1930. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Τα υπαίθρια ανθοπωλεία στην Πλατεία Ομονοίας κατά τη δεκαετία 1920 πριν την κατασκευή του υπόγειου σταθμού. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Η οδός Πανεπιστημίου από την Πλατεία Ομονοίας. Σε πρώτο πλάνο ένα σταθμευμένο μόνιππο. Δεκαετία 1920. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Γενική άποψη της Πλατείας Ομονοίας κατά την τελετή κατάθεσης του θεμέλιου λίθου για την κατασκευή του υπόγειου σταθμού, 7/1/1928. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Η μια από τις εισόδους του υπόγειου σταθμού της Ομόνοιας. Διακρίνονται τα ξενοδοχεία ‘‘Excelsior’’ και ‘‘Plaza’’. Στο βάθος η Πανεπιστημίου. Μέσα δεκαετίας 1930. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Γενική άποψη της Πλατείας Λαυρίου στην 3η Σεπτεμβρίου με συρμό του ‘‘Θηρίου’’ που ένωνε την Αθήνα με την Κηφισιά. Μέσα δεκαετίας 1920. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Γενική άποψη του Δημοτικού Θεάτρου από την πλευρά της οδού Αιόλου το οποίο βρισκόταν στην Πλατεία Δημαρχείου (μετέπειτα Πλατεία Κοτζιά και σημερινή Πλατεία Εθνικής Αντίστασης). Γκρεμίστηκε επι θητείας του υπουργού Διοικήσεως Πρωτευούσης Κωνσταντίνου Κοτζιά. Δεκαετία 1920. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Άποψη της Πλατείας Δημαρχείου, σημερινή Πλατεία Εθνικής Αντίστασης, με υπαίθρια μαγαζιά. Στο βάθος το Μέγαρο της Εθνικής Τράπεζας επί της οδού Αιόλου. Δεκαετία 1920. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Παλαιά ανάκτορα, σημερινή Βουλή. Γενική άποψη του κτιρίου από τη Λεωφόρο Αμαλίας κατά τη διάρκεια των εργασιών εκχωμάτωσης του χώρου για την κατασκευή της πλατείας του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη, 1929. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Συμβολή των οδών Σταδίου και Κολοκοτρώνη. Στο κέντρο ο έφιππος ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, έργο του Λάζαρου Σώχου, που τώρα πλέον βρίσκεται μπροστά στο κτήριο της Παλαιάς Βουλής. Δεκαετία 1920. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Άποψη της Πλατείας Συντάγματος προς την πλευρά της οδού Ερμού και του ξενοδοχείου Grand Hotel d’ Angleterre. Σε πρώτο πλάνο τα τραπεζάκια του καφέ-ζαχαροπλαστείου του Ζαβορίτη που στεγαζόταν στο ισόγειο του Μεγάρου Κορομηλά. Δεκαετία 1920. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Άποψη του συγκροτήματος πολυκατοικιών της Λεωφόρου Αλεξάνδρας που οικοδομήθηκε μεταξύ του 1933-1935 για τη στέγαση των προσφύγων. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Η νότια πλευρά της Πλατείας Δεξαμενής προς την οδό Γλύκωνος στο Κολωνάκι με την πισίνα με θαλασσινό νερό που είχε κατασκευάσει ο Δήμος για τα παιδιά, 1939. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Νέο Φάληρο. Άποψη της παραλίας κατά τη δεκαετία του 1920. Στα αριστερά το Μέγα ξενοδοχείον. Στα δεξιά το κιόσκι, όπου πραγματοποιούνταν μουσικές εκδηλώσεις, και η εξέδρα της περιοχής που προσχωρούσε μέσα στη θάλασσα, τόπος συνάντησης και περιπάτου. Στο βάθος το ξενοδοχείο ‘‘Ακταίον’’. Φωτογραφία: Π.Πουλίδης / Αρχείο ΕΡΤ

Πηγή: ERT.GR