Η Κυριακή του Πάσχα είναι άμεσα συνδεδεμένη με παραδοσιακό γλέντι γύρω από τη σούβλα όπου σιγοψήνεται ο οβελίας. Είτε μιλάμε για αρνί είτε για κατσίκι, “κλειδί” αποτελεί το σωστό ψήσιμο. Αν ο ψήστης είναι δεξιοτέχνης και έχει μεράκι, η γεύση μπορεί να… απογειωθεί. Το ίδιο ισχύει για το κοκορέτσι και την γαρδούμπα, που αρκετοί “ψηφίζουν δαγκωτό” για το πασχαλινό τραπέζι.
Λίγο πριν μπει στη σούβλα ο οβελίας, οι πλέον ειδικοί δίνουν συμβουλές για τους πιο άπειρους.
Όπως είπε στην ΕΡΤ, ο κρεοπώλης Νέστορας Τυροβούζης, για το καλό σούβλισμα το μυστικό είναι το δέσιμο πάνω στη σούβλα. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία έρχεται η ώρα της φωτιάς και σημαντικό ρόλο παίζει το σημείο που θα τοποθετηθούν τα κάρβουνα.
Πώς θα ψήσετε το αρνί σωστά – Συμβουλές από τον Άκη Πετρετζίκη
- Βάζουμε το αρνί στην επιφάνεια εργασίας.
- Περνάμε τη σούβλα από το πίσω μέρος του αρνιού (ορθό), κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης, μέχρι να φτάσει στη βάση του κρανίου. Κατεβάζουμε το κεφάλι 90ο και περνάμε τη σούβλα από το κέντρο του κρανίου κάτω από τα μάτια.
- Τρυπάμε με την πιρούνα της σούβλας στα μπούτια του αρνιού για να μείνει σταθερό πάνω στη σούβλα.
- Με ένα ανοξείδωτο σύρμα τρυπάμε το αρνί σε 3-4 σημεία (λεκάνη, ράχη, αυχένα) έτσι ώστε να σταθεροποιηθεί η σούβλα πάνω στη σπονδυλική στήλη του αρνιού. Το περνάμε από την εσωτερική πλευρά και το δένουμε σφιχτά από την εξωτερική πλευρά του αρνιού.
- Εναλλακτικά περνάμε με τον ίδιο τρόπο τις διχάλες και σφίγγουμε καλά.
- Δένουμε σφιχτά τα πόδια πάνω στη σούβλα. Περνάμε το σύρμα μέσα από τους τένοντες και δένουμε σφιχτά πάνω στη σούβλα.
- Δένουμε καλά τον αυχένα και τα χέρια καλά με το σύρμα ώστε να μείνουν σταθερά κατά τη διάρκεια του ψησίματος.
- Πασπαλίζουμε όλο το αρνί εσωτερικά με το αλάτι και το πιπέρι.
- Βάζουμε στο εσωτερικό του αρνιού 4-5 κλ. δεντρολίβανο, 4-5 σκ. σκόρδο και 150 γρ. κεφαλοτύρι σε κομμάτια. Περνάμε τον σπάγγο σε μία σακοράφα και ράβουμε προσεκτικά την κοιλιά του αρνιού.
- Αλείφουμε με λίγο ελαιόλαδο εξωτερικά για να κολλήσει το υπόλοιπο αλάτι και πιπέρι.
- Σε ένα μπολ βάζουμε το ελαιόλαδο, το σπορέλαιο και ένα μεγάλο κλωνάρι δεντρολίβανο. Το αφήνουμε στην άκρη.
- Τοποθετούμε στην ψησταριά στην πιο ψηλή θέση και ψήνουμε 4-5 ώρες. Κάθε 1 ώρα κατεβάζουμε και μια θέση στην ψησταριά.
- Ανά 15-20 λεπτά αλείφουμε με το λάδι με τη βοήθεια του δεντρολίβανου.
- Προσέχουμε τα περισσότερα κάρβουνα να τα βάλουμε κάτω από τα μπούτια και τις ωμοπλάτες.
Tip: Για κάθε 1 κιλό αρνί χρειαζόμαστε:12-15 γρ. αλάτι και 1-1½ γρ. πιπέρι
Συμβουλές από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
- Προτιμότερο είναι το αρνί που θα διαλέξουμε να είναι μέχρι 12-13 κιλά και να είναι κατά προτίμηση θηλυκό γιατί έχει πιο διακριτική μυρωδιά και είναι πιο τρυφερό το κρέας του. Αν είναι πάνω από 13 κιλά προσέχουμε να μην έχει παχύ στρώμα λίπους. Παρατηρούμε το λίπος που έχουν τα νεφρά γύρω γύρω. Όσο πιο παχύ το αρνί τόσο πιο καλυμμένα με λίπος θα είναι τα νεφρά του.
- Το χρώμα του κρέατος του αρνιού, πρέπει να είναι απαλό ροζ-καφέ, δεν πρέπει να είναι κόκκινο ή γκρίζο. Όσο πιο νεαρό είναι το ζώο τόσο πιο απαλό είναι το χρώμα του και πιο τρυφερή η υφή του. Τα εντόσθια πρέπει να έχουν έντονο κόκκινο χρώμα. Το μεγαλύτερο σε ηλικία αρνί ή το πιο γυμνασμένο με μεγάλη κινητικότητα, έχει σαν συνέπεια πιο σκούρο χρώμα στο κρέας.
- Το λίπος πρέπει να έχει ανοιχτό άσπρο χρώμα, να είναι σφιχτό στην υφή και γυαλιστερό στην όψη, με αρκετή υγρασία και δεν πρέπει να κιτρινίζει.
- Λίγες γραμμές λεπτού πάχους (νερά μαρμάρου) πρέπει να διατρέχουν το κρέας, δηλαδή πολύ λιγότερες από ότι συναντούμε στο μοσχαρίσιο κρέας.
- Επίσης τα κόκκαλα που φαίνονται, πρέπει να έχουν απαλό ροζ χρώμα. Εάν τα κόκκαλα είναι άσπρα τότε το κρέας δεν θα είναι τρυφερό, γιατί είναι ένα δείγμα ότι πρόκειται για μεγάλο σε ηλικία ζώο και θα είναι πολύ πιο σκληρό το κρέας του.
Προετοιμάζουμε και δένουμε το αρνί στη σούβλα
- Περνάμε με λεμόνι τη σούβλα και τη βάζουμε για λίγο σε φωτιά να κάψει. Στη συνέχεια την περνάμε με λάδι.
- Πολύ σημαντικό είναι το δέσιμο. Το αρνί στη σούβλα θα πρέπει να είναι καλά ευθυγραμμισμένο, να μην καμπουριάζει και η σούβλα να βγαίνει στο κέντρο του κεφαλιού.
- Περνάμε τις διχάλες σφιχτά στη σπονδυλική στήλη σε απόσταση 30 εκ. περίπου και τις βιδώνουμε μέχρι να σφίξουν καλά. Αν δεν έχουμε διχάλες, βάζουμε σύρμα γαλβανιζέ, στερεώνοντας τη σπονδυλική στήλη στη σούβλα σε δύο τρία σημεία.
- Δένουμε τα πίσω πόδια σταυρωτά και σχετικά σφιχτά πάνω στη σούβλα. (Αν είναι υπερβολικά σφιχτά θα σπάσει μετά από δύο τρεις ώρες ψησίματος). Κάνουμε το ίδιο και για τα μπροστινά πόδια, στερεώνοντάς τα πάνω στον αυχένα και όλο μαζί πάνω στη σούβλα. Παλαιότερα τύλιγαν το άνοιγμα της κοιλιάς σφιχτά γύρω γύρω με εντεράκια τα οποία στη συνέχεια ξεροψήνονταν και ήταν τέλειος μεζές.
- Σε μπολ ανακατεύουμε μπόλικο αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι και αλατοπιπερώνουμε πολύ καλά το αρνί – κατσίκι μέσα κι έξω. Ιδιαίτερα στα μπούτια που είναι πιο παχύ το κρέας. Από τη μέσα πλευρά, στα μπούτια, τρυπάμε μέχρι το κόκαλο και μπήγουμε μπόλικο αλατοπίπερο. Το ίδιο κάνουμε και στα χέρια.
- Αφού δέσουμε το αρνί στη σούβλα και το αλατίσουμε, ράβουμε την κοιλιά του με σύρμα ή σπάγκο ώστε να κλείσει εντελώς.
- Όλες οι προετοιμασίες πρέπει να γίνουν μέχρι το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου, ώστε να προλάβει το σφαχτό να στραγγίξει καλά. Τοποθετούμε τη σούβλα όρθια και από κάτω βάζουμε ένα ταψί. Για να προφυλάξουμε το κρέας από τις μύγες, το τυλίγουμε με πανιά και όχι με πλαστικό, γιατί τότε θα «ανάψει» και θα αλλοιωθεί. Το επόμενο πρωί το αλατοπιπερώνουμε ξανά καλά εξωτερικά και το πάμε για ψήσιμο. Αν είναι πολύ στεγνό, με τα χέρια, το βρέχουμε ελάχιστα για να κολλήσει το αλατοπίπερο.
Για να ανάψουμε τη φωτιά
- Tα καλύτερα κάρβουνα είναι τα δρύινα, γιατί κρατάνε περισσότερο. Αποφεύγουμε αυτά από πεύκο ή έλατο γιατί περιέχουν ρητίνη, καθώς επίσης και της ελιάς, γιατί τινάζονται κατά την διάρκεια του ανάμματος της φωτιάς.
- Το ιδανικό προσάναμμα είναι οι κληματόβεργες. Τοποθετούμε λεπτά ξυλάκια κάτω από τα κάρβουνα, προκειμένου να συντηρηθεί η φλόγα και να ανάψουν καλά τα κάρβουνα.
- Βεβαιωνόμαστε ότι η φωτιά έχει «καθίσει» πριν τοποθετήσουμε τη σούβλα με το αρνί. Η φωτιά πρέπει να έχει χωνέψει και τραβάμε την θράκα στα πλάγια, αφήνοντας ελάχιστη στη μέση.
- Aν κατά τη διάρκεια του ψησίματος αναζωπυρωθεί, τότε τη σβήνουμε με λίγο ξίδι ή αλάτι.
- Την πρώτη ώρα θέλει προσοχή και συχνό γύρισμα για να μην αρπάξει απέξω και μέσα μείνει ώμο.
- Όσο μεγαλύτερο το αρνί ή πιο χοντρό το κρέας, τόσο μεγαλώνει και η απόσταση που πρέπει να έχει από τα κάρβουνα ώστε να ψηθεί ομοιόμορφα.
- Στην αρχή βάζουμε τη σούβλα σε πιο ψηλή θέση επάνω από τη φωτιά. Γυρνάμε γρήγορα για να μην αρπάξει. Όσο χαμηλώνει η φωτιά, χαμηλώνει και το αρνί, αλλά και ο ρυθμός του σουβλίσματος. Με τον ίδιο τρόπο θα ψήσετε και το κοκορέτσι για το Πάσχα.
Πότε καταλαβαίνουμε ότι ψήθηκε το αρνί στη σούβλα
Το αρνί στη σούβλα έχει ψηθεί όταν “σκάσει” πρώτα η πλάτη και έχει αρχίσει να πετάγεται το κόκαλο προς τα πάνω. Εννοείται ότι ένα καλοψημένο αρνί δεν θέλει κόψιμο σε μερίδες. Ακουμπώντας τη σούβλα επάνω στις λαδόκολλες, το κρέας φεύγει μόνο του από τα κόκαλα και χωρίζεται σε κομμάτια.
Tips:
- Καθαρίζουμε καλά την σούβλα πριν το ψήσιμο.
- Κάνουμε καλό αλατοπιπέρωμα μέσα κι έξω.
- Δεν βάζουμε ποτέ λεμόνι γιατί σφίγγει το κρέας.
- Αν ψήσουμε στο έδαφος, δεν ξεχνάμε τους ειδικούς πασσάλους και να καθαρίσουμε τα φρόκαλα και τα ξερόχορτα.
- Ψήνουμε σταθερά ψηλά χωρίς φωτιά κάτω από την κοιλιά.
- Ψήνουμε γύρω στις 4 ώρες, όταν το αρνί είναι 12 κιλά ανάλογα με το πάχος του αρνιού και πάντα ελέγχοντας τη δύναμη της φωτιάς.
- Δεν κόβουμε και δεν τρυπάμε το κρέας κατά την διάρκεια του ψησίματος γιατί χάνει ζουμιά.