Κορονοϊός: Είναι πιο σοβαρή η λοίμωξη για τους καπνιστές; Οι ειδικοί απαντούν

Η λοίμωξη από τον κορονοϊό COVID-19 πρωτοπαρουσιάστηκε στην πόλη Wuhan, της επαρχίας Hubei στην Κίνα τον Δεκέμβριο του 2019 και κατέληξε σε μια ταχέως εξαπλούμενη πανδημία, ολέθρια για τον κόσμο. Επιδημιολογικές και άλλες μελέτες έχουν αρχίσει να δημοσιεύονται σε μια προσπάθεια της επιστημονικής κοινότητας να «γνωρίσει» το προφίλ του ιού και να μπορέσει να τον αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά, προστατεύοντας συγχρόνως τις ευπαθείς προς αυτόν ομάδες.

Συνήθως στις ευπαθείς ομάδες που μπορεί να προσβληθούν από τον ιό COVID-19 και κινδυνεύουν περισσότερο εντάσσονται οι ηλικιωμένοι, αυτοί με χρόνια νοσήματα όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι διαβητικοί, οι παχύσαρκοι και οι ανοσοκατασταλμένοι, όπως οι καρκινοπαθείς. Πρόσφατα στην ομάδα αυτή έχουν προστεθεί και οι καπνιστές.

Έχει αποδειχθεί ότι ο ιός προσκολλάται στο αναπνευστικό σύστημα με ειδικούς υποδοχείς ενός ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE-2). Η γονιδιακή έκφραση του ένζύμου αυτού είναι υπερλειτουργική στον καπνιστή, ο οποίος με αυτόν το μηχανισμό παρέχει περισσότερους υποδοχείς και ακόμη πιο πρόσφορο έδαφος για προσκόλληση το ιού στον πνεύμονα. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι μολυθέντες με τον ιό COVID-19 που είναι καπνιστές πιθανόν να ασθενούν βαρύτερα από τους μη καπνιστές. Η μελέτη 78 ασθενών με COVID-19 πνευμονία στην Wuhan, Κίνα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Chinese Medical Journal, συμπεριλαμβάνει το ιστορικό καπνίσματος σαν έναν από τους παράγοντες που ενοχοποιούνται για την πτωχή πρόγνωση των ασθενών. Στην ίδια μελέτη αναφέρεται και ο Stanton Glantz, διευθυντής στο University of California, San Francisco (UCSF) Center for Tobacco Control Research and Education λέγοντας ότι η πρόγνωση της νόσου (συμπεριλαμβανόμενου και του θανάτου) είναι 14 φορές χειρότερη για ασθενείς με ιστορικό καπνίσματος, καλώντας τον κόσμο να σταματήσει το κάπνισμα. Η αναφερόμενη μελέτη αφορά σε μικρό δείγμα ασθενών και δεν αποδεικνύει την απευθείας συσχέτιση της πρόγνωσης της λοίμωξης με το κάπνισμα, αλλά σίγουρα υπάρχει ένδειξη συσχέτισης που χρειάζεται να μελετηθεί περαιτέρω.

Γνωρίζουμε ότι το κάπνισμα προκαλεί χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, εμφύσημα, και καρκίνο έχοντας σαν αποτέλεσμα την δημιουργία ενός νοσηρού οργανικού υπόβαθρου που αποτελεί ευκολότερο στόχο για τον κορονοϊό. Μελέτη που δημοσίευσε το European Respiratopy Journal μόλις την περασμένη Πέμπτη αναφέρει ότι ο παθογενετικός μηχανισμός ίσως σχετίζεται με την αύξηση των επιπέδων του ενζύμου ACE-2 στους καπνιστές, καθώς φαίνεται ότι το ένζυμο αυτό διευκολύνει τον ιό να εισέλθει στα πνευμονικά κύτταρα και να πολλαπλασιαστεί. Η μελέτη αυτή που έγινε στο Vancuver από την πνευμονολόγο Janice Leung του Νοσοκομείου St. Paul βασίστηκε σε στοιχεία που προέρχονται από την Κίνα και δείχνουν ότι τα ποσοστά θνησιμότητας είναι μεγαλύτερα για τους άνδρες παρά για τις γυναίκες, σ ένα πληθυσμό όπου σύμφωνα με τον ΠΟΥ σχεδόν το 50% των ανδρών είναι καπνιστές ενώ μόνο με το 2% του γυναικείου πληθυσμού να είναι καπνίστριες.

Άλλη κλινική μελέτη με μικρό όμως δείγμα ασθενών έδειξε, από δείγματα που ελήφθησαν από πνεύμονες ασθενών, υψηλότερα επίπεδα ανίχνευσης του ενζύμου ACE-2 στους ασθενείς που ήταν καπνιστές ή που έπασχαν από ΧΑΠ σε σχέση με μη καπνιστές. Επιπλέον γνωρίζουμε ότι το κάπνισμα ελαττώνει την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού μας συστήματος έναντι των λοιμώξεων. Εμπεριστατωμένες μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι καπνιστές είναι 2 φορές πιο ευάλωτοι στην λοίμωξη από την απλή γρίπη και παρουσιάζουν πιο σοβαρά συμπτώματα, ενώ άλλες μελέτες έχουν δείξει μεγαλύτερο ποσοστό θνητότητας κατά την διάρκεια της επιδημίας MERSCoV. Πιστεύουν λοιπόν ότι το ίδιο μοντέλο θα ισχύει και για τους καπνιστές ασθενείς με ιό COVID-19.

Δεδομένου ότι υπάρχει κενό τεκμηριωμένης γνώσης όσον αφορά τη συσχέτιση της λοίμωξης με τον COVID-19 και το κάπνισμα, οι δυο Έλληνες επιστήμονες Κ. Βαρδαβάς και Κ. Νικηταρά (από την Ιατρική σχολή της Κρήτης και την Σχολή δημόσιας Υγείας του Παν/μια του Harvard) έκαναν μια αναδρομική μελέτη στη βιβλιογραφία λαμβάνοντας υπ όψιν την βαρύτητα της νόσου, την ανάγκη μηχανικής αναπνευστικής υποστήριξης, την ανάγκη περίθαλψης σε μονάδα εντατικής θεραπείας και τον θάνατο.

Οι μελέτες που συμπεριέλαβαν σ αυτή την ανακοίνωση ήταν 5, όλες έγιναν στην Κίνα και το δείγμα των ασθενών ήταν 1099 άτομα.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το ποσοστό βαρύτερων περιστατικών είναι μεγαλύτερο για τους καπνιστές και πρώην καπνιστές.Συμπερασματικά, παρότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να αξιολογηθούν οι προαναφερθείσες ενδείξεις από περιορισμένη διαθέσιμη επιστημονική πληροφόρηση, διαφαίνεται ότι το κάπνισμα σχετίζεται άμεσα με την εξέλιξη και την βαρύτητα της νόσου καθώς και την κακή πρόγνωση από την μόλυνση με τον ιό COVID-19.Πηγές:

  1. Constantine I. Vardavas, Katerina Nikitara Editorial Tob. Induc. Dis. 2020;18(March)
  2. Corrine Gretler Bloomberg
  3. Rich Holmes Health Day Reporter

Ελεάνα Στουφή DDS, MSc., PhD, Στοματολόγος – Οδοντίατρος

Μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων για την διακοπή του καπνίσματος του Υπουργείου Υγείας

Μοιράσου το:

σχολίασε κι εσύ