Η στρατηγική που εφαρμόζει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για την δημιουργία πολιτιστικών πυρήνων στην Πλάκα, με την αποκατάσταση και ανάδειξη κτιρίων, τα οποία παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον αναδεικνύεται ανάγλυφα στα οικήματα που βρίσκονται στον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο της Αρχαίας και της Ρωμαϊκής Αγοράς.
Υπηρεσιακό κλιμάκιο του ΥΠΠΟΑ υπό την Λίνα Μενδώνη πραγματοποίησε αυτοψία στα υπό εξέλιξη έργα αποκατάστασης, τα οποία υλοποιεί η Διεύθυνση Προστασίας Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, της «Οικίας Κωλέττη» επί της Πολυγνώτου 13 και του κτιρίου, το οποίο θα φιλοξενήσει το Αρχείο Οδυσσέα Ελύτη επί της Πολυγνώτου 7 και Διοσκούρων 4.
Το κλιμάκιο προέβη σε αυτοψία στο κτίριο επί της οδού Διοσκούρων 7, το οποίο έχει προγραμματιστεί να φιλοξενήσει το Μουσείο Καρόλου Κουν, στο Ιδρυμα Μελίνας Μερκούρη, επί της οδού Πολυγνώτου και κατέληξε στη γνωστή «οικία Κοκοβίκου» επί της οδού Τριπόδων.
Στο πλαίσιο της πολιτικής του ΥΠΠΟΑ για την αποκατάσταση κτιρίων ιδιοκτησίας του στην Πλάκα, έχει δρομολογηθεί η εκπόνηση μελετών, προκειμένου να επισκευαστούν τα κτίρια και να αναβαθμιστεί η ευρύτερη περιοχή, η οποία αποτελεί και περιβάλλον των αρχαιολογικών χώρων της Αρχαίας και της Ρωμαϊκής Αγοράς. Οι μελέτες αποκατάστασης, συνολικού προϋπολογισμού 500.000 ευρώ, περιλαμβάνουν το κτίριο του Ιδρύματος Μελίνας Μερκούρη (Πολυγνώτου 11), το κτιρίου επί της οδού Διοσκούρων 6, το οποίο στεγάζει τα γραφεία της Εφορείας Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών (ΕΑΙΑΣ) του ΥΠΠΟΑ, το κτίριο, το οποίο σε συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης θα φιλοξενήσει το Μουσείο Καρόλου Κουν (Διοσκούρων 7), το κτίριο, το οποίο φιλοξενεί την Ομοσπονδία και Συλλόγους των εργαζομένων στο ΥΠΠΟΑ (Διοσκούρων 1 και Πολυγνώτου 5), καθώς και το κτίριο επί της οδού Τριπόδων 32 («οικία Κοκοβίκου»).
Οι μελέτες χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό του ΥΠΠΟΑ και έχουν χρονοδιάγραμμα υλοποίησης ενός έτους, προκειμένου τα έργα αποκατάστασης να ενταχθούν σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Όπως δήλωσε η Λίνα Μενδώνη, «Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει σχεδιάσει και έχει σε εξέλιξη ένα συνολικό πρόγραμμα προστασίας και ανάδειξης κτιρίων στην Πλάκα, τη γειτονιά που έχει συνδεθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, με τον χαρακτήρα του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Από το αρχείο της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης που θα στεγαστεί στην οικία Κωλέττη, μέχρι το “σπίτι” του αρχείου του Οδυσσέα Ελύτη και το μουσείο του Καρόλου Κουν, δημιουργείται από το ΥΠΠΟΑ ένας νέος πυρήνας κτιριακών υποδομών για πολιτιστικές χρήσεις, αναδεικνύοντας τις διαφορετικές εκφάνσεις του πολιτισμού και της ιστορίας της πόλης. Η νέα πολιτιστική “διαδρομή” της Πλάκας, βρίσκεται σε εξέλιξη, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις μας και τηρώντας τα χρονοδιαγράμματα που έχουμε θέσει. Ταυτόχρονα, δρομολογήθηκε η εκπόνηση μελετών αποκατάστασης του κτιρίου του ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη, του κτιρίου που θα στεγάσει το Μουσείο Καρόλου Κουν, της “οικίας Κοκοβίκου”, επί της Τριπόδων, όπως και κτιρίων που εξυπηρετούν ανάγκες του ΥΠΠΟΑ. Στόχος μας είναι η ενίσχυση του ιδιαίτερου ιστορικού και πολιτιστικού χαρακτήρα της Πλάκας, αλλά και η αναβάθμιση του τουριστικού ενδιαφέροντος για την Αθήνα».
Η οικία Κωλέττη επί της Πολυγνώτου συνορεύει με τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς. Στο οικόπεδο, το οποίο έχει έκταση 1100τμ, το κεντρικό κτίριο , εμβαδού 500τμ περίπου, αναπτύσσεται σε τρεις στάθμες και έχει κήπο και ανεξάρτητη είσοδο. Το κτίριο προβλέπεται να λειτουργήσει ως Κέντρο Τεκμηρίωσης Έργων Ακροπόλεως «Χαράλαμπος Μπούρας». Οι εργασίες αποκατάστασής τους, προϋπολογισμου 3.5000.000 ευρώ είναι σε εξέλιξη, με χρονοδιάγραμμα παράδοσης, το 2024. Το κτίριο κατασκευάστηκε πιθανότατα μεταξύ των ετών 1870 και 1874, αρχικά ορθογώνιο σε κάτοψη με τετράρριχτη στέγη και δύο πιθανότατα ανεξάρτητες λειτουργικά στάθμες (ισόγειο και α’ όροφος) με εισόδους από τα νότια, όπου θα υπήρχε στέγαστρο και εξωτερική κλίμακα προς τον όροφο. Η προσθήκη του β’ ορόφου και η ενσωμάτωση βοηθητικών χώρων στα νότια, έγινε μετά το 1890 και πριν το 1928 -πιθανώς πριν από το τέλος της πρώτης δεκαετίας του 20ου αι.
Στο κτίριο, στη συμβολή των οδών Πολυγνώτου και Διοσκούρων, θα στεγαστεί η σπουδαία κληρονομιά, που άφησε ο νομπελίστας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης. Το διατηρητέο κτίριο και τα δύο βοηθητικά κτίσματα, ιδιοκτησίας του ΥΠΠΟΑ, στη συμβολή των οδών Διοσκούρων και Πολυγνώτου, αποκαθίστανται από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 657.200 ευρώ με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Ιούνιο τ.έ.
Στο κτίριο δημιουργούνται χώροι για την έκθεση, αλλά και τη φύλαξη του Αρχείου Ελύτη, όπως και για το σπουδαίο οπτικό υλικό, το οποίο προβάλλει το πολυποίκιλο έργο του. Ταυτόχρονα, μέσα από φωτογραφίες, κείμενα, ηχητικό και οπτικό υλικό παρουσιάζεται ανάγλυφα η ζωή του Ποιητή, ενώ αποκαθίσταται το γραφείο του με προσωπικά του αντικείμενα. Το Αρχείο Ελύτη βρίσκεται σήμερα στην κατοχή της κ. Ιουλίτας Ηλιοπούλου, η οποία είχε και την πρωτοβουλία της πρότασης προς το Υπουργείο Πολιτισμού, το 2013. Οι μελέτες αποκατάστασης του κτιρίου εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, τον Ιούλιο 2013.
Στην αυτοψία, τη Λίνα Μενδώνη συνόδευσαν η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προστασίας και Διαχείρισης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων και Μνημείων Τεχνικού Πολιτισμού και Ιστορικών Τόπων Γιάννα Καράνη, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Αττικής, Στερεάς Ελλάδος και Κυκλάδων Σταύρος Τσάβαλος, οι αρχιτέκτονες του ΥΠΠΟΑ Βασίλης Τσιαντής και Χαρίκλεια Κάντζα και υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟΑ.
