Το enikos.gr καθημερινά, μετά τις ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ για τον κορονοϊό παρουσιάζει την ποσοτική ανάλυση των επιδημιολογικών δεδομένων, σε συνεργασία με την ομάδα του Δημοσθένη Σαρηγιάννη, διευθυντή του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διευθυντή της Ερευνητικής Ομάδας HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Ανθρώπινη Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ.
Ακολουθεί η ανάλυση του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη και του Δρ. Σπύρου Καρακίτσιου για την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας:
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων την Παρασκευή ανήλθε σε 1496 νέα κρούσματα, με τα αποτελέσματα να συνάδουν με τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (n=1562), μετά την επαναπαραμετροποίηση του μοντέλου που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, έτσι ώστε να συμπεριληφθεί η πιο μεγάλη διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών στην κοινότητα. Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή ήταν 11.542 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 13,0%. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 50.000 την ημέρα (όπως και πραγματοποιείται τις τελευταίες ημέρες), συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας. Γενικά όμως θα πρέπει να αυξηθεί κι άλλο ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 χρησιμοποιώντας τα rapid test και τα fast test για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE. Επειδή και την Παρασκευύη ο δείκτης θετικότητας παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα, δυστυχώς επιβεβαιώνεται ότι η διασπορά των μεταλλαγμένων στην κοινότητα είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή που είχε αποτυπωθεί με βάση τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα και πραγματοποιήθηκε επαναπαραμετροποίηση του μοντέλου στα νέα δεδομένα και επικαιροποίηση των προβλέψεων, οι οποία έλαβε υπόψη επίσης την παράταση του lockdown έως και τις 29 Μαρτίου. Η παράταση είναι απόρροια της επιβαρυμένης επιδημιολογικής εικόνας, όπως αυτή αποτυπώνεται τόσο στον αριθμό των νέων κρουσμάτων που αποτυπώνονται καθημερινά, όσο και στην επιβάρυνση του συστήματος υγείας και ιδιαίτερα της πληρότητας των κλινών ΜΕΘ.Ο αριθμός θανάτων (53) είναι ελαφρώς αυξημένος σε σχέση με την Πέμπτη (52) και όπως είχαμε προβλέψει από την προηγούμενη εβδομάδα, ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος που σήμερα είναι 56, αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω μέχρι και κοντά στα 62 μέχρι το τέλος Μαρτίου (σε επίπεδο μέσης εβδομαδιαίας τιμής), με δεδομένη την αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων και την αύξηση του αριθμού των διασωληνωμένων.Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), την Παρασκευή ο αριθμός τους αυξήθηκε ελαφρά σε σχέση με την Πέμπτη (707 από 706), ενώ αναμένεται να πλησιάσουν ίσως και τους 750 μέχρι το τέλος του Μαρτίου με βάση την επικαιροποιημένη πρόβλεψη, εάν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός αύξησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση όπως και των θανάτων είναι αναλογικά χαμηλότερος σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη στο δεύτερο κύμα, τόσο λόγω των εμβολιασμών ευπαθών ομάδων, όσο και του υψηλότερου αριθμού τεστ ανίχνευσης, που συντελεί στον εντοπισμό περισσότερων ασυμπτωματικών ή ήπια συμπτωματικών κρουσμάτων. Επίσης, η διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που έχουν μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από το στέλεχος του SARS-CoV-2 που κυριαρχούσε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και η αυξημένη κινητικότητα του πληθυσμού έχουν μεγαλώσει το ποσοστό των νεότερων ηλικιών που μολύνονται με αποτέλεσμα η μέση ηλικία των μολύνσεων να έχει πέσει σημαντικά. Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, ενώ μια εκτίμηση για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 2.
Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 2. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια μέχρι το τέλος του Μαρτίου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 3. Όπως φαίνεται από το διάγραμμα, από τις 8 Ιανουαρίου έχουμε μια αύξηση κρουσμάτων μέχρι τις 11 Ιανουαρίου η οποία οφείλεται στη μείωση της περιστολής που σημειώθηκε στις γιορτές. Από τις 11 μέχρι τις 18 Ιανουαρίου προβλεπόταν μια μείωση κρουσμάτων λόγω της εφαρμογής του lockdown και η οποία όντως παρατηρήθηκε. Εντούτοις, όπως είχαμε προβλέψει, από τις 23 Ιανουαρίου και έπειτα διαφαίνεται αύξηση στον κυλιόμενο μέσο όρο των κρουσμάτων, η οποία έγινε ιδιαίτερα έντονη μετά τις 17/2, η οποία και συνεχίζεται μέχρι τώρα. Λόγω της ισχυρής παρουσία των μεταλλαγμένων στελεχών, πιστεύουμε ότι για να επιτευχθεί κάμψη της επιδημικής καμπύλης, θα πρέπει να γίνει αυστηρή εφαρμογή των μέτρων, έτσι ώστε σε συνδυασμό με την επικρατούσα μετεωρολογία να επέλθει επιβράδυνση της ανόδου ή και σταθεροποίηση των κρουσμάτων προς το τέλος του μήνα. Πάντως για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων για οικονομικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές/αθλητικές δραστηριότητες, θα πρέπει να δημιουργήσουμε την κατάλληλη υποδομή ώστε να μπορέσουμε να αναχαιτίσουμε την υπερμετάδοση των μεταλλαγμένων στελεχών εκεί όπου συμβαίνει κατά το μάλλον, δηλαδή στους τόπους εργασίας και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Στα συμπεράσματα προτείνονται σχετικές λύσεις.
Σχήμα 3. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτειαΣτις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, την Παρασκευή παρατηρείται χαμηλότερος αριθμός κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 167 κρούσματα (315 κρούσματα την Πέμπτη), όπως και στην Αττική με 637 κρούσματα (1317 την Πέμπτη), ως αποτέλεσμα του πολύ χαμηλότερου αριθμού τεστ ανίχνευσης που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή σε σχέση με την Πέμπτη, λόγω της αργίας της 25ης Μαρτίου. Επίσης τονίζουμε ξανά την ανάγκη να γίνεται γνωστός από τον ΕΟΔΥ ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης που πραγματοποιούνται ανά περιφερειακή ενότητα (ή τουλάχιστον στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη). Με αυτά τα δεδομένα, η Αθήνα πλέον αντιπροσωπεύει περίπου το 43% των κρουσμάτων, αλλά πλέον, εμφανίζει περισσότερα από τα τετραπλάσια κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη. Γι’ αυτό, συνεχίζουμε να εφιστούμε την προσοχή μας στην Αττική (Σχήμα 4), για την οποία είχε επισημανθεί ο κίνδυνος από τις 29 Νοεμβρίου. Δυστυχώς, διαφαίνεται ότι η πτώση δεν είναι η αναμενόμενη αρχικά με βάση το σκληρό lockdown που εφαρμόσθηκε (η απόδοση του lockdown είναι μειωμένη κατά 45% σε σχέση με το lockdown του Απριλίου 2020), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η διασπορά του μεταλλαγμένου στελέχους B.1.1.7. του SARS-CoV-2 στον πληθυσμό της Αττικής, είναι ιδιαίτερα υψηλή και πρόσφατα ανιχνεύθηκαν και 2 νέες μεταλλάξεις με, πιθανώς, αυξημένη μεταδοτικότητα. Στη βάση των αναθεωρημένων προβλέψεων, και με δεδομένες τόσο τη μειωμένη απόδοση του lockdown, όσο και την αυξημένη διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που αυξάνουν τη μεταδοτικότητα, δεν διαφαίνεται άμεση αποκλιμάκωση της πανδημίας στην Αττική (παρά την μείωση του ρυθμού αύξησης των κρουσμάτων ή τις ελαφρά σταθεροποιητικές τάσεις που αναμένουμε να επικρατήσουν την ερχόμενη εβδομάδα), εάν δεν γίνει πιο συνεπής εφαρμογή των μέτρων που είναι σε ισχύ.
Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΑττικήΗ πορεία της διασποράς στη Θεσσαλονίκη (Σχήμα 5), αν και στις αρχές Μαρτίου ακολουθούσε τη σχετικά ήπια αύξηση που αναμέναμε, με τα δεδομένα των 395 νέων κρουσμάτων στις 9/3, αλλά και των 394 στις 17/3 μας έχουν οδηγήσει σε αναθεώρηση των προβλέψεων (από την προηγούμενη εβδομάδα) με επίσης μεγαλύτερη παρουσία των μεταλλαγμένων στελεχών. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις, δεν αναμένεται άμεση αποκλιμάκωση των κρουσμάτων, αλλά ήπια αύξηση ή σταθεροποίηση αυτών. Με βάση τις αβεβαιότητες που εισάγει η μη πλήρης εικόνα της πραγματικής διασποράς της βρετανικής και (κυρίως) της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης του SARS-CoV-2 στην κοινότητα, ήταν απολύτως αναγκαία η λήψη επιπλέον μέτρων και στη Θεσσαλονίκη.
Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΘεσσαλονίκηΌσον αφορά τη Θεσσαλία, μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Πέμπτη (71 κρούσματα) παρατηρήθηκε στη Λάρισα με 51 κρούσματα την Παρασκευή (Σχήμα 6). Η πορεία της καμπύλης διασποράς του ιού συνεχίζει να είναι αυξητική και η Λάρισα να χαρακτηρίζεται ως κόκκινη περιοχή, ενώ αναμένουμε να ξεκινήσει ήπια αποκλιμάκωση τις επόμενες μέρες. Στην Καρδίτσα που πλέον είναι κόκκινη περιοχή, έχουμε ίδιο αριθμό κρουσμάτων με την Πέμπτη με 29 κρούσματα την Παρασκευή (Σχήμα 8) και συνεχίζει η ανοδική τάση η οποία θα συνεχισθεί μέχρι το τέλος του μήνα. Όμοια στη Μαγνησία με 32 κρούσματα (Σχήμα 7) παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Πέμπτη και φαίνεται να επιβραδύνεται η έντονα ανοδική τάση και να συγκλίνει με την προβλεπόμενη, ενώ η περιοχή έχει γίνει κόκκινη ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα. Στα Τρίκαλα με 13 κρούσματα (Σχήμα 9) παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Πέμπτη, και η συνολική πορεία συνεχίζει να παραμένει ανοδική, οπότε τα Τρίκαλα αναμένεται να χαρακτηριστούν κόκκινη περιοχή πριν το τέλος του μήνα.
Σχήμα 6. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα
Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία
Σχήμα 8. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα
Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα ΤρίκαλαΣτην Αχαΐα, παρουσιάζεται μείωση σε σχέση με την Πέμπη με 68 κρούσματα την Παρασκευή (Σχήμα 10) και αναμένουμε να περιέλθει σε αποκλιμακωτική πορεία, αλλά η περιφερειακή ενότητα δεν προβλέπεται να βγει από τον χαρακτηρισμό ως «κόκκινη» περιοχή ούτε μέχρι τις 31 Μαρτίου. Σταθερή εμφανίζεται η κατάσταση στη Λακωνία με 3 κρούσματα (Σχήμα 12), στην οποία η συνολική τάση παραμένει ανοδική, όχι όμως τόσο ώστε να χαρακτηριστεί κόκκινη η περιοχή. Μείωση παρουσιάστηκε στην Αργολίδα με 9 κρούσματα (Σχήμα 14) στην οποία και συνεχίζεται η τροχιά αποκλιμάκωσης, με λίγο βραδύτερο ρυθμό από τον αναμενόμενο, και υπάρχει πιθανότητα η περιοχή να μην εξέλθει από το χαρακτηρισμό κόκκινη μέχρι το τέλος του μήνα. Στην Αρκαδία όπου εντοπίσθηκαν 5 κρούσματα (Σχήμα 11) η καμπύλη κινείται πάλι ανοδικά, οπότε και λόγω των διακυμάνσεων στη πορεία των τελευταίων ημερών, αναμένουμε να καθυστερήσει περαιτέρω ο αποχαρακτηρισμός της περιοχής ως κόκκινη. Όσον αφορά άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, καθοδική σε σχέση με την Πέμπτη εμφανίζεται η κατάσταση στη Μεσσηνία με 1 κρούσμα την Παρασκευή (Σχήμα 13) και στην Ηλεία με 12 κρούσματα (Σχήμα 15). Αυτή τη στιγμή η Ηλεία είναι από τις πόλεις που έχουν έντονα ανοδική πορεία η οποία αναμένουμε να καμφθεί τις επόμενες 1-2 ημέρες. Στην Κορινθία παρατηρείται την Παρασκευή αύξηση με 24 κρούσματα (Σχήμα 16), αν και συνολικά έχει περιέλθει και παραμένει σε αργή αποκλιμάκωση, γι’ αυτό και η περιοχή θα παραμείνει κόκκινη για αρκετές ημέρες ακόμη. Υπάρχει ανάγκη αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης στην Πελοπόννησο (και ιδιαίτερα στην Αχαΐα) με σκοπό την διακοπή των αλυσίδων μετάδοσης.
Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα
Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία
Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λακωνία
Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Μεσσηνία
Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αργολίδα
Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ηλεία
Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΚορινθίαΣτην Αιτωλοακαρνανία (Σχήμα 17) με 16 κρούσματα την Παρασκευή παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Πέμτπη (30 κρούσματα) (Σχήμα 17) ενώ η κορύφωση της επιδημικής καμπύλης σε ό,τι αφορά στα κρούσματα φαίνεται να έχει παρέλθει, και η περιοχή πριν 5 μέρες αποχαρακτηρίστηκε από κόκκινη, σύμφωνα με την προβλεπόμενη καμπύλη νέων κρουσμάτων του μοντέλου. Εντούτοις, σε όλες τις επαρχιακές περιφερειακές ενότητες παρατηρούνται διακυμάνσεις οι οποίες ενίοτε αντιστρέφουν ταχέως την καθοδική πορεία και δυστυχώς οι φόβοι που είχαμε εκφράσει τις προηγούμενες ημέρες επιβεβαιώθηκαν, και αυτή τη στιγμή η περιοχή διανύει ένα μικρότερο ανοδικό κύμα, εντός της συνολικά καθοδικής πορείας. Επειδή αυτές οι διακυμάνσεις παρατηρούνται περισσότερο σε περιοχές της επαρχίας, παρά στα 2 μεγάλα αστικά κέντρα, θα είχε ενδιαφέρον εάν υπήρχαν τα στοιχεία του ημερήσιου αριθμού των τεστ τα οποία διενεργούνται ανά περιοχή, έτσι ώστε να μπορούμε να διαπιστώσουμε εάν αυτές οι διακυμάνσεις οφείλονται σε γεγονότα υπερμετάδοσης (που σχετίζονται με δραστηριότητες που δε συνάδουν με την τήρηση των μέτρων) ή με τη διακύμανση του αριθμού των τεστ ανίχνευσης σε ημερήσια βάση. Στην Εύβοια, με 16 κρούσματα την Παρασκευή, παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Πέμπτη (Σχήμα 18) και η συνολική πορεία της καμπύλης νέων κρουσμάτων έχει επανέλθει σε πτωτική όπως έχουμε προβλέψει λαμβάνοντας υπόψη και τις διακυμάνσεις. Λόγω αυτών των διακυμάνσεων, η Εύβοια προβλέπεται να παραμείνει «κόκκινη» τουλάχιστον μέχρι το τέλος Μαρτίου. Μείωση στον αριθμό των κρουσμάτων είχαμε στη Βοιωτία με 8 κρούσματα την Παρασκευή (Σχήμα 19), στην οποία επίσης είχε διαμορφωθεί μια τάση σταθεροποίησης την προηγούμενη εβδομάδα, η οποία όμως ακολουθήθηκε από ανοδική τάση τις τελευταίες ημέρες. Η ανοδική εξέλιξη της πανδημίας στη Βοιωτία ξεκίνησε την αποκλιμάκωση, σύμφωνα με τις προβλέψεις των προηγουμένων ημερών, αλλά η περιοχή θα παραμείνει κόκκινη μέχρι το τέλος του Μαρτίου. Μειωμένος σε σχέση με την Πέμπτη ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων και στη Φθιώτιδα με 11 κρούσματα την Παρασκευή (Σχήμα 21), η οποία έχει περιέλθει σε πτωτική πορεία. Αύξηση του αριθμού κρουσμάτων σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες παρατηρήθηκε στην Ευρυτανία, καθώς εντοπίστηκαν 6 κρούσματα (Σχήμα 22), στην οποία πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς λόγω των αναμενόμενων διακυμάνσεων, είναι πιθανό να συνεχίσει να είναι κόκκινη έως και τις 31 Μαρτίου. Αύξηση παρατηρήθηκε στην Φωκίδα με 4 κρούσματα (Σχήμα 20), αλλά με την συνολική πορεία να παραμένει ελαφρά πτωτική.
Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία
Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια
Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Βοιωτία
Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φωκίδα
Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φθιώτιδα
Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΕυρυτανίαΜειωμένος σε σχέση με την Πέμπτη ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων και στα Ιωάννινα με 20 κρούσματα την Παρασκευή (Σχήμα 23), που έχοντας προ ημερών ξεπεράσει το όριο της κόκκινης περιοχής, όπως είχαμε προβλέψει (είχε τοποθετηθεί στις 10-11 Μαρτίου), τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκε έντονη ανοδική διακύμανση, οπότε τα Ιωάννινα διανύουν ένα επιπλέον ανοδικό κύμα και θα παραμείνουν στις κόκκινες περιοχές και μετά το τέλος Μαρτίου, άρα χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή των μέτρων αναχαίτισης της επιδημίας. Όμοια, μείωση παρατηρείται στην Θεσπρωτία καθώς την Παρασκευή εντοπίστηκαν 2 κρούσματα (Σχήμα 24) με τη συνολική πορεία να παραμένει πτωτική, ενώ μείωση παρατηρήθηκε και στην Άρτα με 3 κρούσματα (Σχήμα 25), όπου υπήρξε μια ανοδική τάση λίγων ημερών μέχρι να ξανακινήσει η πτωτική πορεία που παρατηρείται τώρα. Στην Πρέβεζα παρατηρήθηκε την Παρασκευή αύξηση με 2 κρούσματα, και η συνολική πορεία παραμένει πτωτική (Σχήμα 26).
Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Ιωάννινα
Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Θεσπρωτία
Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Άρτα
Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΠρέβεζαΌσον αφορά τις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, μείωση κρουσμάτων παρουσιάζεται στην Ημαθία με 12 κρούσματα την Παρασκευή (Σχήμα 27), στην Κοζάνη με 38 κρούσματα (Σχήμα 29), στην Πιερία με 7 κρούσματα (Σχήμα 29), στο Κιλκίς με 11 κρούσματα (Σχήμα 32) και στα Γρεβενά με 5 κρούσματα (Σχήμα 35). Αντίθετα ανοδική είναι η πορεία της πανδημίας στη Φλώρινα με 2 κρούσματα (Σχήμα 30), στην Καστοριά με 11 κρούσματα (Σχήμα 37), στην Πέλλα με 30 κρούσματα (Σχήμα 28), στις Σέρρες με 33 κρούσματα (Σχήμα 36) και στην Καβάλα με 17 κρούσματα (Σχήμα 33). Στην Κοζάνη έχει διαμορφωθεί σταθερά ανοδική τάση, η οποία αναμένουμε να καμφθεί σε 3-4 μέρες, όπως και στην Καστοριά η συνολική πορεία της επιδημικής καμπύλης είναι αυξητική και φαίνεται να ξεκινάει τροχιά αποκλιμάκωσης. Παρά την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων η Χαλκιδική προβλέπεται να παραμείνει «κόκκινη» και μετά το τέλος του μήνα. Εντούτοις και άλλες περιοχές πλέον βρίσκονται τις τελευταίες ημέρες πάνω από το όριο (Καβάλα, Ημαθία, Πέλλα, Καστοριά, Κιλκίς, Πιερία, Γρεβενά, Σέρρες, Καστοριά). Από αυτές όμως περισσότερο ανησυχεί και πάλι η Κοζάνη, στην οποία έχει διαμορφωθεί έντονη αυξητική τάση τις τελευταίες ημέρες, η οποία εάν ακολουθήσει την προβλεπόμενη τροχιά θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται μετά τις 25 Μαρτίου, όπως και η Καστοριά, η οποία έχει για την ώρα έχει εμφανίσει πτωτική τάση, η οποία όμως θα φανεί εάν έχει σταθεροποιηθεί στις επόμενες ημέρες όπου θα συνεχίσει να πραγματοποιείται υψηλός αριθμός των τεστ ανίχνευσης.
Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία
Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα
Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη
Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα
Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα
Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς
Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα
Σχήμα 34. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία
Σχήμα 35. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά
Σχήμα 36. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες
Σχήμα 37. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά
Σχήμα 38. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΧαλκιδικήΌσον αφορά τη Θράκη, στη Ροδόπη την Παρασκευή εντοπίστηκαν 4 κρούσματα και η συνολική τάση διαμορφώνεται σε σταθερή, επανερχόμενη στην πορεία που προβλέπει το μοντέλο (Σχήμα 39). Αυξημένος είναι ο αριθμός των κρουσμάτων και στην Ξάνθη με 8 κρούσματα (Σχήμα 33), και συνολικά διαφαίνεται ελαφριά αποσταθεροποίηση της τροχιάς αποκλιμάκωσης των προηγουμένων ημερών. Στον Έβρο με 6 κρούσματα (Σχήμα 41), έχουμε μείωση σε σχέση με την Πέμπτη, και για την ώρα η συνολική πορεία έχει επανέλθει σε ελαφρά πτωτική, ακολουθώντας τις προβλεπόμενες διακυμάνσεις.
Σχήμα 39. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη
Σχήμα 40. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ξάνθη
Σχήμα 41. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον ΈβροΣτο Ηράκλειο, που εντοπίστηκαν 15 κρούσματα την Παρασκευή, παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Πέμπτη (Σχήμα 42), και παρά τις έντονες διακυμάνσεις, λόγω του πολύ μεγάλου αριθμού φορέων του μεταλλαγμένου στελέχους, φαίνεται να βρίσκεται σε τροχιά αποκλιμάκωσης, η οποία συνάδει με τις προβλέψεις του μοντέλου. Αυτή η δυναμική σίγουρα θα καθυστερήσει τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής ως κόκκινη ίσως και μετά τις 31 Μαρτίου. Στα Χανιά με 9 κρούσματα την Παρασκευή (Σχήμα 43) έχουμε μείωση σε σχέση με την Πέμπτη, και αρχίζει να διαφαίνεται η αποκλιμάκωση που αναμέναμε. Σταθεροποίηση κρουσμάτων παρατηρείται στο Ρέθυμνο την Παρασκευή με 6 κρούσματα (Σχήμα 44) το οποίο συνεχίζει να παραμένει στην κόκκινη περιοχή και αναμένουμε να συνεχιστεί αυτό για όλη τη διάρκεια του Μαρτίου. Στο Λασίθι παρατηρείται μείωση, καθώς εντοπίστηκε 1 κρούσμα, και η συνολική τάση παραμένει ανοδική (Σχήμα 45), χωρίς όμως να εμπνέει ανησυχία για την ώρα.
Σχήμα 42. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο
Σχήμα 43. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά
Σχήμα 44. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ρέθυμνο
Σχήμα 45. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο ΛασίθιΣτη Λέσβο την Παρασκευή, εντοπίστηκαν 3 κρούσματα (Σχήμα 46) και η συνολική πορεία των τελευταίων ημερών υποδεικνύει την σταθεροποίηση που αναμέναμε. Στην Κέρκυρα με 5 κρούσματα (Σχήμα 47) παρατηρείται μείωση σε σχέση με την Πέμπτη, και η πορεία της πανδημίας ακολουθούσε συνολικά μειωτική τροχιά με έντονες διακυμάνσεις, στις οποίες οφείλεται και το παροδικό ανοδικό κύμα που διανύει αυτές τις μέρες, και το οποίο θα ξεκινήσει να αποκλιμακώνεται σε 1-2 μέρες. Στη Χίο με 14 κρούσματα την Παρασκευή (Σχήμα 48), παρατηρείται αύξηση σε σχέση με την Πέμπτη, και η συνολική πορεία προβλέπει να παραμένει στις «κόκκινες» περιοχές και τις επόμενες ημέρες, ιδιαίτερα εάν διατηρηθεί η πολύ έντονα ανοδική τάση των τελευταίων ημερών, ενώ στη Θάσο, όπου εντοπίστηκαν 0 κρούσματα (Σχήμα 49), η συνολική τάση παραμένει καθοδική.
Σχήμα 46. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο
Σχήμα 47. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα
Σχήμα 48. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χίο
Σχήμα 49. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Θάσο Συμπεράσματα:Η αύξηση που παρατηρείται πλέον στον αριθμό των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), καθώς και ο αριθμός των θανάτων (αν και με κάποια μικρή απόκλιση την Παρασκευή) συνάδουν με τις προσομοιώσεις του μοντέλου CORE, όπως και ο αριθμός των κρουσμάτων, μετά και τις επικαιροποιημένες προβλέψεις προ 15 ημερών, όπου ελήφθη υπόψιν η μεγαλύτερη διασπορά των μεταλλαγμένων και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών. Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 7,8% (η ημερήσια τιμή την Παρασκευή ήταν 13,0%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) διαμορφώθηκε στο 1,00 (τιμές του Rt πάνω από τη μονάδα υποδηλώνουν καθαρή αύξηση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Πλέον, με τον υψηλότερο αριθμό φορέων του μεταλλαγμένου στελέχους και την αναθεώρηση στις προβλέψεις, παρατηρούμε μια αμυδρά τάση κάμψης του ρυθμού αύξησης καθημερινά, και μπορεί να χρειαστεί να παραταθούν τα περιοριστικά μέτρα τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στο άνοιγμα του λιανικού εμπορίου και μετά το τέλος Μαρτίου. Παρά την εφαρμογή οριζόντιων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας που εφαρμόσθηκαν από τα τέλη Οκτωβρίου, η πορεία της τελευταίας διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή. Οι παραπάνω παρατηρήσεις τείνουν στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου θα πρέπει να εξεταστεί σε τοπικό επίπεδο. Πλέον προβληματίζουν πέρα από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, η Αχαΐα, η Αιτωλοακαρνανία, η Εύβοια, η Βοιωτία, η Χαλκιδική, καθώς επίσης η Αρκαδία, η Ηλεία, η Αργολίδα, η Κορινιθία, η Φθιώτιδα, η Ευρυτανία, η Λάρισα, η Κοζάνη, η Καστοριά, η Καβάλα, η Χίος, το Ηράκλειο, τα Χανιά, τα Ιωάννινα, η Ημαθία, η Πέλλα, το Κιλκίς, τα Γρεβενά, η Μαγνησία και η Καρδίτσα. Ανάγκη αυξημένης επιτήρησης έχουν και τα Τρίκαλα, η Θεσπρωτία (η οποία όμως περιμένουμε να βγει από τις κόκκινες περιοχές μέχρι το τέλος του μήνα), και οι Σέρρες, Συνολικά, τα τεστ ανίχνευσης θα πρέπει να φτάσουν τουλάχιστον στα 120.000 και να δίνεται έμφαση στοχευμένα στις περιφερειακές ενότητες στις οποίες η δυναμική της διασποράς φαίνεται να είναι ανησυχητική για 1-2 ημέρες ώστε να ανιχνεύονται οι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί φορείς και να σπάει η αλυσίδα μετάδοσης βάζοντάς τους σε καραντίνα. Λόγω της ανησυχίας που εγείρει η παρουσία στην κοινότητα των μεταλλαγμένων στελέχους του SARS-CoV-2 (κυρίως η βρετανική και η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη) και προκειμένου να περιορίσουμε ή τουλάχιστον να καθυστερήσουμε την ευρεία διασπορά τους, προτείνουμε τα ακόλουθα μέτρα πριν συζητηθεί το περαιτέρω άνοιγμα εκπαιδευτικών και οικονομικών δραστηριοτήτων:– πιστή εφαρμογή του ήδη υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου για την τηλεργασία (όσο το δυνατόν περισσότερο, αλλά τουλάχιστον 50%) ή ακόμη και αύξηση του ελάχιστου ορίου τηλεργασίας στο 75% όπου αυτό είναι δυνατόν τόσο από δημόσιους όσο και ιδιωτικούς φορείς – είναι απαραίτητο να υπάρξει άμεσα πολύ μεγαλύτερος έλεγχος της εφαρμογής της σχετικής ΚΥΑ από όλους τους εργοδότες του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Σημερινά στοιχεία δείχνουν ότι το επίπεδο τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται οριακά στο 25%. Υπάρχει άμεση ανάγκη για επιτήρηση της εφαρμογής της σήμερα ισχύουσας νομοθεσίας και για την περαιτέρω ενίσχυσή της. – αύξηση του αριθμού των δοκιμών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των δοκιμών RT-PCR όσο και των ταχέων δοκιμών που βασίζονται σε αντιγόνα) σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις και γενικά σε χώρους εργασίας με μεγάλη πιθανότητα συγχρωτισμού λόγω της φύσης της παραγωγικής διαδικασίας.– αύξηση του αριθμού των δοκιμών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των δοκιμών RT-PCR όσο και των ταχέων δοκιμών που βασίζονται σε αντιγόνα) σε ιδρύματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τόσο για το διδακτικό προσωπικό όσο και για τους μαθητές (ειδικά αυτά του λυκείου για όσα λύκεια έχουν ήδη ανοίξει ή πρόκειται να ανοίξουν)– αύξηση του αριθμού των δοκιμών στους εργάτες γης που έρχονται στη χώρα από τα βόρεια σύνορα– συνταγογράφηση των τεστ και διάθεσή τους από φαρμακεία για προώθηση του αυτό-ελέγχου– μείωση του αριθμού των μαθητών στους 17 ανά τάξη σε όλες τις βαθμίδες της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με οργάνωση των μαθημάτων σε 2 βάρδιες, εναλλάξ μαθήματα ή και υβριδικά μαθήματα με συνδυασμό διά ζώσης εκπαίδευσης και τηλεκπαίδευσης– χρήση συσκευών καθαρισμού αέρα (συσκευές απολύμανσης και φιλτραρίσματος αέρα) σε σχολικές αίθουσες με πάνω από 17 μαθητές, στα καταστήματα λιανικού εμπορίου, σε μέσα μαζικής μεταφοράς, στην ακτοπλοϊα, σε εστιατόρια και σε δημόσιους κλειστούς χώρους. Αυτό θα συντελέσει σε μείωση κατά 20-25% του συνολικού ρυθμού μετάδοσης (καθώς η αερομεταφερόμενη μετάδοση αντιπροσωπεύει πάνω από το 25-30% του συνόλου).– Να γίνει αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, για να χρησιμοποιηθεί ως ενεργός έλεγχος της δυναμικής της πανδημίας και να δημιουργηθεί τεχνητή ανοσία σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Μετά το πέρας του εμβολιασμού ευπαθών ομάδων η έρευνά μας έχει καταδείξει ότι στοχευμένος εμβολιασμός επαγγελματικών ομάδων ανεξάρτητα ηλικίας που έρχονται σε περισσότερες ενεργές επαφές λόγω της φύσης της εργασίας τους θα μπορούσε να μειώσει κατά 70.000 τα ενεργά κρούσματα στον ελληνικό πληθυσμό μέχρι το τέλος Ιουνίου. Τέτοιες επαγγελματικές ομάδες θα ήταν με προτεραιότητα οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και τα καταλύματα, στην εστίαση, στο λιανικό εμπόριο, στην εκπαίδευση, στις μεταφορές, και στην παροχή υπηρεσιών. – Σχετικά με το άνοιγμα των συνόρων σε τουριστικές ροές, αυτό θα πρέπει να συνοδευτεί με τα παρακάτω μέτρα:α) εργαστηριακός έλεγχος των ταξιδιωτών τουλάχιστον 48 ώρες πριν την αναχώρηση με δυνατότητα επανάληψης του ελέγχου 7 ημέρες από την άφιξή τους στη χώραβ) πιστοποιητικό ανάρρωσης από την Covid-19 με ημερομηνία μέχρι 6 μήνες πριν την άφιξή τους στη χώρα. γ) δυνατότητα αυξημένου αριθμού rapid test στα τουριστικά θέρετρα της χώρας και όχι μόνο στις πύλες εισόδου.Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων. Ο περιορισμός δραστηριοτήτων και το lockdown είναι τα τελικά μέτρα που παίρνουμε όταν πρέπει να περιορίσουμε την επέκταση της διασποράς του SARS–CoV-2 δραστικά, δεν μπορεί να είναι τα πρώτα μέτρα που παίρνουμε.
