Ο φετινός εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του AIDS την 1η Δεκεμβρίου 2020 με θέμα «Παγκόσμια Αλληλεγγύη, Κοινή Ευθύνη» βρίσκει την διεθνή κοινότητα εν μέσω της πανδημίας του SARS-COV-2. «Ωστόσο, το διαρκές διακύβευμα της παγκόσμιας αλληλεγγύης και της κοινής ευθύνης για τις μεταδιδόμενες λοιμώξεις παραμένει, όπως και οι στόχοι μας ως χώρα παραμένουν ταυτόσημοι με τους στόχους του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNAIDS) για την εξάλειψη της επιδημίας μέχρι το 2030», αναφέρει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Στην Ελλάδα, οι περισσότερες μεταδόσεις του HIV αποδίδονται στην απροφύλακτη σεξουαλική επαφή, κυρίως μεταξύ ανδρών. H παρατηρούμενη μείωση στις νέες διαγνώσεις κατά τα τελευταία έτη συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με το γεγονός ότι πλέον τα περιστατικά που διαγιγνώσκονται με HIV ξεκινούν άμεσα αντιρετροϊκή θεραπεία, σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν υιοθετηθεί και στη χώρα μας και η οποία αποδεδειγμένα μειώνει την πιθανότητα μετάδοσης του HIV. «Για τους πρώτους δέκα μήνες του 2020, η μείωση που παρατηρείται στις νέες διαγνώσεις HIV θα πρέπει να ερμηνευτεί με προσοχή, δεδομένων των συνθηκών της πανδημίας SARS-CoV-2, η οποία ενδεχομένως να περιόρισε την πρόσβαση στον διαγνωστικό έλεγχο για τον HIV», αναφέρει ο ΕΟΔΥ.
Τονίζει ότι η συστηματική και ασφαλής χρήση του προφυλακτικού, η στοχευμένη αγωγή υγείας, ο τακτικός έλεγχος για τον HIV και τα άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα μοσήματα, η άμεση έναρξη και η συστηματική λήψη της αντιρετροϊκής αγωγής μετά τη διάγνωση, η απρόσκοπτη πρόσβαση σε εξειδικευμένες υπηρεσίες υγείας και η εξάλειψη του στίγματος αποτελούν προϋποθέσεις για την επίτευξη του βασικού στόχου του UNAIDS και θα πρέπει να αποτελέσουν το περιεχόμενο μιας επικαιροποιημένης Εθνικής Στρατηγικής για την καταπολέμηση της επιδημίας στην Ελλάδα.
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας μέσω του συστήματος επιδημιολογικής επιτήρησης του HIV/AIDS, αλλά και της συμβολής του στην εξέταση, την θεραπεία και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη των ατόμων που ζουν με τον HIV, έχει ως βασικές του προτεραιότητες την πρόληψη της HIV λοίμωξης, τη μείωση της σχετιζόμενης με τον HIV νοσηρότητας και θνητότητας, την εξάλειψη των ανισοτήτων και του στίγματος και την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για την υιοθέτηση υγιούς και ασφαλούς στάσης και συμπεριφοράς.
Το AIDS είναι μία από τις φονικότερες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΥ, από το 1981 που παρατηρήθηκε κλινικά στις ΗΠΑ, περί τα 75 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν προσβληθεί από το ιό HIV και πάνω από 32 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους (2018). Το 2018, δηλώθηκαν 37,9 εκατομμύρια άνθρωποι ως φορείς του ιού HIV.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, τo 2019 διαγνώστηκαν (έως 31/12/2019) και δηλώθηκαν (έως 31/01/2020) 603 νέα περιστατικά HIV, εκ των οποίων 468 (77,6%) αφορούσαν σε άνδρες και 135 (22,4%) σε γυναίκες. Από τις περιπτώσεις που διαγνώσθηκαν για πρώτη φορά ως HIV το 2019, 72 (11,9%) άτομα είχαν ήδη εμφανίσει ή ανέπτυξαν κλινικά AIDS εντός του συγκεκριμένου έτους. To 41% των διαγνώσεων αφορούσαν σε μεταδόσεις μέσω σεξουαλικής επαφής μεταξύ ανδρών, το 28% σε μεταδόσεις μέσω ετεροφυλοφιλικής σεξουαλικής επαφής, το 11,9% σε μεταδόσεις μέσω ενδοφλέβιας χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, ενώ για το 18,4% των περιπτώσεων δεν έχει προσδιοριστεί ο τρόπος μετάδοσης του ιού (πίνακας 2). Τα περισσότερα περιστατικά, τόσο στους άνδρες (31,6%), όσο και στις γυναίκες (31,9%), ήταν ηλικίας 30-39 ετών κατά τη διάγνωση (πίνακας 3). Στο σχήμα 1 παρουσιάζεται η κατανομή των νέων διαγνώσεων κατά κατηγορία μετάδοσης στις διάφορες ηλικιακές ομάδες
