«Θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι στην Ελλάδα σταδιακά γίνεται κατανοητό ότι εκτός των συνόρων υπάρχει μια δεύτερη Ελλάδα. Μια Ελλάδα των ομογενών, που διατηρούν ακμαία την ελληνικότητά τους, που αγαπούν την πατρίδα, και που μπορούν να προσφέρουν σε αυτήν. Ιδιαίτερα σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία, όπου παράλληλα με τις παγκόσμιες αναταράξεις, αντιμετωπίζουμε την τουρκική προκλητικότητα, και τις ευθείες απειλές εναντίον της κυριαρχίας μας, η ομογένεια μπορεί να επιτελέσει, και επιτελεί σπουδαίο έργο, για την πληροφόρηση της διεθνούς κοινής γνώμης και των κυβερνήσεων των χωρών που διαμένει» Τα παραπάνω τόνισε ο Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος στην ομιλία που απηύθυνε κατά τη λήξη της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης της Μητροπόλεως Μπουένος Άιρες και Νοτίου Αμερικής, στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης.
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος βρέθηκε στην πρωτεύουσα της Ουρουγουάης μετά από πρόσκληση του Μητροπολίτη Μπουένος Άιρες κ. Ιωσήφ, ενώ στην Συνέλευση παραβρέθηκαν επίσης ο υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τον απόδημο ελληνισμό, κ. Ανδρέας Κατσανιώτης, οι βουλευτές κ.κ. Στάθης Κωνσταντινίδης, Μαρία Κεφάλα και Δημήτρης Βαγιωνάς, ο Γ.Γ. του υπουργείου Εξωτερικών κ. Γιάννης Χρυσουλάκης, καθώς και ο σύμβουλος του πρωθυπουργού για θέματα Λατινικής Αμερικής κ. Ιάσων Πιπίνης.
Ο επικεφαλής της ΔΣΟ, απευθυνόμενος προς τον Μητροπολίτη Μπουένος Άυρες, εξέφρασε την χαρά του γιατί «η αλλαγή σκυτάλης στον θρόνο της μητροπόλεως σηματοδοτεί μια δυναμική επανεκκίνηση για την Ορθοδοξία και συνάμα για τον ελληνισμό στην Λατινική Αμερική».
Εκκλησία και Ελληνική γλώσσα
Ο Έλληνας βουλευτής τόνισε ότι «η ιστορία διδάσκει ότι Ορθοδοξία και Ελληνισμός είναι έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι Έλληνες της διασποράς συσπειρώνονται, κυρίως, γύρω από τις ενορίες τους. Η Εκκλησία είναι ο βασικός θεσμός που συντονίζει τους ομογενείς, και ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ τους και με την πατρίδα. Η κυριακάτικη λειτουργία, οι μεγάλες εορτές, οι βαπτίσεις, οι γάμοι, είναι τα μεγάλα γεγονότα που κρατούν την κοινότητα ενωμένη.
Και όσο πιο ικανοί, Σεβασμιώτατε, είναι οι ιεράρχες και οι κληρικοί τόσο σπουδαιότερο έργο γίνεται, όπως μαρτυρά και η εδώ Κληρικολαϊκή Συνέλευση, που πραγματοποιείται μετά από πολλά χρόνια.
Θέλω, όμως, να επιμείνω στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, τώρα που υπάρχει και η δυνατότητα αξιοποίησης της πλατφόρμας του υπουργείου Εξωτερικών σε συνεργασία με το Ίδρυμα Νιάρχου. Και επιμένω γιατί η γλώσσα δεν είναι μόνον κώδικας επικοινωνίας. Είναι φορέας ιδεών, εννοιών, παραδόσεων, συναισθημάτων, ιστορίας. Η γλώσσα είναι ταυτόχρονα ένας ολόκληρος κόσμος. Γι’ αυτό και επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εκείνο για το οποίο μπορούμε να δεσμευτούμε με τους συναδέλφους είναι να ασκήσουμε κάθε πίεση, ώστε και περισσότεροι εκπαιδευτικοί να αποσπώνται στην Λατινική Αμερική και να ενεργοποιηθούν εκ νέου τα προγράμματα επισκέψεων νέων ομογενών στην Ελλάδα».
Τα παιδιά σας να ασχοληθούν με την πολιτική
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος κατέληξε προτρέποντας τους ομογενείς «να μαθαίνουν τα παιδιά σας γράμματα και να τα ενθαρρύνετε να ασχοληθούν με τα κοινά, όχι μόνο της ομογένειας, αλλά και με την πολιτική στις χώρες που ζείτε. Έτσι θα είναι ακόμη περισσότερο χρήσιμοι και για τον τόπο που έχετε κάνει δεύτερη πατρίδα σας, αλλά και για την ομογένεια, και για την «πατρίδα της καρδιάς σας», την Ελλάδα. Το έχουν καταφέρει οι ομογενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, είμαι βέβαιος ότι μπορείτε να τα καταφέρετε και εσείς. Το ελληνικό δαιμόνιο είναι ίδιο παντού. Αρκεί να τολμήσουμε κάτι και θα τα καταφέρουμε».
Ο Θεσσαλός πολιτικός, μαζί με τους εγκάρδιους χαιρετισμούς του Προέδρου της Βουλής κ. Κώστα Τασούλα προς την ομογένεια της Λατινικής Αμερικής, προσέφερε στον μητροπολίτη κ. Ιωσήφ τα αργυρά μετάλλια με αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης που έκοψε η Βουλή των Ελλήνων για τα 200 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας.
Τέλος, σε ένδειξη αναγνώρισης για το ενδιαφέρον του για τον ελληνισμό της Λατινικής Αμερικής, εκ μέρους της Ελληνικής Κοινότητας Ουρουγουάης, ο αντιπρόεδρός της κ. Παύλος Αυγουστής επέδωσε τιμητική πλακέτα στον Μάξιμο Χαρακόπουλο.
Φωτ. 1-3. Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος, κεντρικός ομιλητής στη λήξη των εργασιών της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης Νοτίου Αμερικής.
Φωτ. 4. Εκπρόσωποι όλων των ελληνικών κοινοτήτων της Λατινικής Αμερικής συμμετείχαν στην Κληρικολαϊκή Συνέλευση.
Φωτ. 5. Ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Ουρουγουάης τιμά τον Μάξιμο Χαρακόπουλο για το ενδιαφέρον του για τον ελληνισμό της Λατινικής Αμερικής.
Φωτ. 6. Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος προσφέρει τα αργυρά μετάλλια με αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης στον μητροπολίτη Ιωσήφ.
Φωτ. 7. Ο επικεφαλής της ΔΣΟ με τον βοηθό επίσκοπο Μπουένος Άιρες Γρηγόριο και ομογενείς από την Αργεντινή.
Φωτ. 8. Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος με τον σύμβουλο του πρωθυπουργό για θέματα Λατινικής Αμερικής Ιάσωνα Πιπίνη και τον μητροπολίτη Μπουένος Άιρες.
Φωτ. 9. Η Ελληνική Κοινότητα Χιλής προσφέρει αναμνηστικό στον Μάξιμο Χαρακόπουλο.
Η Ομιλία του Γενικού Γραμματέα Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, βουλευτή Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, δρ Μάξιμου Χαρακόπουλου στην Κληρικολαϊκή Συνέλευση Νοτίου Αμερικής
«Σεβασμιώτατε μητροπολίτη Μπουένος Άιρες, υπέρτιμε και έξαρχε πάσης Νοτίου Αμερικής,
Θοφιλέστατε,
σεβαστοί πατέρες,
αγαπητοί συνάδελφοι βουλευτές, κυρία Μαρία Κεφάλα, κύριε Στάθη Κωνσταντινίδη, κ. Δημήτρη Βαγιωνά,
κυρία Πρέσβη,
κυρίες και κύριοι πρόεδροι και μέλη των προεδρείων των Ελληνικών Κοινοτήτων,
Αγαπητές και αγαπητοί συμπατριώτες,
Με χαρά αποδέχθηκα την πρόσκληση που μου απηυθύνατε να πω λίγα λόγια στο κλείσιμο των εργασιών της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης της καθ’ υμάς μητροπόλεως.
Θέλω να σας ευχαριστήσω για την τιμή, αλλά και για την ευκαιρία που μας δώσατε να ζήσουμε αυτή την μοναδική εμπειρία της δια ζώσης επικοινωνίας, κατά την οποία γίναμε κοινωνοί της αγάπης σας για την Ελλάδα, αλλά και των σκέψεων και των προβληματισμών σας για το μέλλον της ομογένειας.
Εν πρώτοις χαίρομαι ιδιαίτερα που η αλλαγή σκυτάλης στον θρόνο της μητροπόλεως Μπουένος Άιρες και Νοτίου Αμερικής σηματοδοτεί μια δυναμική επανεκκίνηση για την Ορθοδοξία και συνάμα για τον ελληνισμό στην Λατινική Αμερική.
Σεβασμιώτατε,
στην ενθρόνισή σας είχα αναφερθεί στη νέα γενιά αρχιερέων που το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο, υπό την εμπνευσμένη ηγεσία του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, εμπιστεύεται τις τύχες της διαποίμανσης των επαρχιών του ανά τον κόσμο, και είχα ευχηθεί «η έναρξη της θητείας σας να σηματοδοτήσει την αφετηρία ακμής και λάμψης της Ορθοδοξίας στην νοτιο-αμερικανική ήπειρο». Εύχομαι αυτό να συμβεί σύντομα και στην Ουρουγουάη.
Αγαπητοί συμπατριώτες,
Εκ προοιμίου θα ήθελα να σας μεταφέρω κι εγώ τους πιο εγκάρδιους χαιρετισμούς από την μητέρα πατρίδα και τη Βουλή των Ελλήνων, ο πρόεδρος της οποίας Κωνσταντίνος Τασούλας έχει άγρυπνο ενδιαφέρον για τον απόδημο ελληνισμό.
Σε αυτόν τον όμορφο τόπο, στον οποίο βρέθηκαν οι οικογένειές σας για να προκόψουν -η Ελληνική Κοινότητα της Ουρουγουάης συμπληρώνει ήδη 106 χρόνια- χαίρομαι γιατί διαπιστώνω ότι διατηρείτε δεσμούς με τις εστίες της καταγωγής σας.
Κι αυτό όχι μόνον γιατί σήμερα η τεχνολογική επανάσταση των μέσων επικοινωνίας και μεταφοράς έχει μετατρέψει τον πλανήτη σε ένα «παγκόσμιο χωριό» και πλέον οποιαδήποτε στιγμή μπορείς να επικοινωνήσεις με οποιονδήποτε οπουδήποτε. Ή μπορείς να πάρεις ένα αεροπλάνο και να βρεθείς στην άλλη άκρη του κόσμου. Αυτό που πρωτίστως κρατά την επαφή ζωντανή είναι η ταυτότητα και η αίσθηση του ανήκειν σε μια κοινότητα.
Ποια, όμως, είναι τα στοιχεία που πιστοποιούν αυτήν την ταυτότητα; Και κυρίως πως μπορεί να διατηρηθεί σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης η εθνική συνείδηση και η ταυτότητα όταν κανείς ανήκει σε μια ολιγάριθμη κοινότητα, όπως είναι οι Έλληνες της Λατινικής Αμερικής; Είσαστε λίγοι αλλά αμέτρητοι -όπως έλεγε ο μεγάλος Πατριάρχης Αθηναγόρας για τους Ρωμιούς που απέμειναν στην Κωνσταντινούπολη μετά τις διώξεις των Τούρκων
Άκουσα με προσοχή την αγωνία που διατυπώθηκε στο πάνελ για την ενεργότερη συμμετοχή των νέων στα κοινοτικά δρόμενα, για τις δυσκολίες που δημιουργεί η άγνοια της ελληνικής γλώσσας και τα προσκόμματα στην εκμάθησή της από τους ρυθμούς του σύγχρονου τρόπου ζωής, όπου πια ο παππούς και η γιαγιά δεν μένουν μαζί με τα εγγόνια, οι δάσκαλοι δεν επαρκούν, ενώ τα προγράμματα φιλοξενίας παιδιών στην Ελλάδα ατόνησαν, λόγω της οικονομικής κρίσης.
Στο τριήμερο αυτό συνειδητοποίησα πόσο νερό έχει κυλήσει στο αυλάκι της ιστορίας από την εποχή που ο πατέρας της ιστορίας, ο Ηρόδοτος, έδωσε τον προσδιορισμό της εθνικής καταγωγής, της αίσθησης του ανήκειν σε ένα έθνος.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Ηρόδοτο 4 είναι τα χαρακτηριστικά της εθνικής καταγωγής: το όμαιμον, το ομόγλωσσον, το ομόθρησκον και το ομότροπον. Το πρώτο, το όμαιμον, το ίδιο αίμα, η ίδια καταγωγή αμφισβητήθηκε, ήδη, από τους ίδιους τους αρχαίους Έλληνες με τη γνωστή ρήση του Ισοκράτη «Έλληνες εισίν οι της ημετέρας παιδείας μετέχοντες». Κι αν κάποιοι δεν έχουν ελληνική ρίζα, αλλά δέχονται τις αρχές και τις αξίες μας, είναι κι αυτοί καλοδεχούμενοι ως Έλληνες.
Το δεύτερο, το ομόγλωσσον, όπως δείχνει η ιστορία, όχι μόνο στην ομογένεια της Αμερικής, όπου στην τρίτη και τέταρτη γενιά ατονεί η ελληνική γλώσσα, δεν είναι το πλέον καθοριστικό για τον προσδιορισμό της ταυτότητας. Άλλωστε, Έλληνες της Μικράς Ασίας στα βάθη της Ανατολής μπορεί να έχασαν της ελληνική γλώσσα μετά από 8 αιώνες τουρκικής σκλαβιάς, αλλά δεν έπαψαν να αυτοπροσδιορίζονται ως Ρωμιοί ορθόδοξοι.
Το ίδιο συνέβη και με άλλα κομμάτια του ελληνισμού, όπως τμήματα των βλαχόφωνων Ελλήνων, ενώ ακόμη και ήρωες του Μακεδονικού Αγώνα στη βόρειο Ελλάδα, όπως ο καπετάν Κώττας, δεν μίλαγαν ελληνικά αλλά έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα. Όλοι αυτοί διατήρησαν την ταυτότητά τους χάρη στην Ορθόδοξη Εκκλησία που λειτούργησε ως κιβωτός σωτηρίας της εθνικής συνείδησης.
Η ιστορία διδάσκει ότι Ορθοδοξία και Ελληνισμός είναι έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι Έλληνες της διασποράς συσπειρώνονται, κυρίως, γύρω από τις ενορίες τους.
Η Εκκλησία είναι ο βασικός θεσμός που συντονίζει τους ομογενείς, και ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ τους και με την πατρίδα. Η κυριακάτικη λειτουργία, οι μεγάλες εορτές, οι βαπτίσεις, οι γάμοι, είναι τα μεγάλα γεγονότα που κρατούν την κοινότητα ενωμένη.
Και όσο πιο ικανοί, Σεβασμιώτατε, είναι οι ιεράρχες και οι κληρικοί τόσο σπουδαιότερο έργο γίνεται, όπως μαρτυρά και η εδώ Κληρικολαϊκή Συνέλευση, που πραγματοποιείται μετά από πολλά χρόνια.
Και τέλος το ομότροπον, αφορά τα ήθη, τις παραδόσεις και τα έθιμα μας, που κι αυτά σε μεγάλο βαθμό είναι συνδεδεμένα με την εκκλησιαστική ζωή και τις μεγάλες γιορτές της Ορθοδοξίας.
Θέλω, όμως, να επιμείνω στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, τώρα που υπάρχει και η δυνατότητα αξιοποίησης της πλατφόρμας του υπουργείου Εξωτερικών σε συνεργασία με το Ίδρυμα Νιάρχου. Και επιμένω γιατί η γλώσσα δεν είναι μόνον κώδικας επικοινωνίας. Είναι φορέας ιδεών, εννοιών, παραδόσεων, συναισθημάτων, ιστορίας. Η γλώσσα είναι ταυτόχρονα ένας ολόκληρος κόσμος.
Γι’ αυτό και επιστρέφοντας, εκείνο για το οποίο μπορούμε να δεσμευτούμε με τους συναδέλφους είναι να ασκήσουμε κάθε πίεση, ώστε και περισσότεροι εκπαιδευτικοί να αποσπώνται στην Λατινική Αμερική και να ενεργοποιηθούν εκ νέου τα προγράμματα επισκέψεων νέων ομογενών στην Ελλάδα.
Άκουσα από τη φίλη που έλαβε τον λόγο από τη Βραζιλία πόσο ωφέλημα ήταν αυτά τα προγράμματα και για την εκμάθηση της γλώσσας, αλλά και για την ενεργή ενασχόληση αυτών των παιδιών με τις ελληνικές κοινότητες.
Ιδιαίτερα, εδώ στο Μοντεβιδέο, οι Έλληνες ομογενείς τέταρτης γενιάς, αλλά και όσοι έχουν μεικτούς γάμους, έχουν την δυνατότητα, να παρακολουθήσουν δωρεάν μαθήματα, με την πρωτοποριακή μέθοδο του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που προσφέρει το Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος», του ευπατρίδη εφοπλιστή Παναγιώτη Τσάκου, που ακολουθώντας τα βήματα των μεγάλων ευεργετών του Γένους συμβάλλει στην ανάδειξη των γραμμάτων και του ελληνικού πολιτισμού.
Όπως ενημερωθήκαμε κατά την επίσκεψή μας στο Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος», είναι χιλιάδες οι μαθητές που διδάχθηκαν και διδάσκονται, δωρεάν τα Νέα Ελληνικά αλλά και την ελληνική λογοτεχνία και γνωρίζουν τον ελληνικό πολιτισμό. Και σε αυτήν την εστία ελληνισμού μαθαίνουν Έλληνες και Ουρουγουανοί ελληνικούς χορούς και ελληνική μεσογειακή μαγειρική.
Είναι ένα έργο πολυσχιδές και σημαντικό, που όχι μόνον ενισχύει τους δεσμούς της ελληνικής κοινότητας της Ουρουγουάης με την πατρίδα, αλλά και τους δεσμούς της ίδιας της Ουρουγουάης με την Ελλάδα. Και γι’ αυτό θέλω κι από αυτό το βήμα να ευχαριστήσω όλους όσοι εργάζονται στο ίδρυμα.
Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι στην Ελλάδα σταδιακά γίνεται κατανοητό ότι εκτός των συνόρων υπάρχει μια δεύτερη Ελλάδα. Μια Ελλάδα των ομογενών, που διατηρούν ακμαία την ελληνικότητά τους, που αγαπούν την πατρίδα, και που μπορούν να προσφέρουν σε αυτήν.
Ιδιαίτερα σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία, όπου παράλληλα με τις παγκόσμιες αναταράξεις, αντιμετωπίζουμε την τουρκική προκλητικότητα, και τις ευθείες απειλές εναντίον της κυριαρχίας μας, η ομογένεια μπορεί να επιτελέσει, και επιτελεί σπουδαίο έργο, για την πληροφόρηση της διεθνούς κοινής γνώμης και των κυβερνήσεων των χωρών που διαμένει.
Εν κατακλείδι θα ήθελα να σας προτρέψω να μαθαίνουν τα παιδιά σας γράμματα και να τα ενθαρρύνετε να ασχοληθούν με τα κοινά, όχι μόνο της ομογένειας, αλλά και με την πολιτική στις χώρες που ζείτε. Έτσι θα είναι ακόμη περισσότερο χρήσιμοι και για τον τόπο που έχετε κάνει δεύτερη πατρίδα σας, αλλά και για την ομογένεια, και για την «πατρίδα της καρδιάς σας», την Ελλάδα. Το έχουν καταφέρει οι ομογενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, είμαι βέβαιος ότι μπορείτε να τα καταφέρετε και εσείς. Το ελληνικό δαιμόνιο είναι ίδιο παντού. Αρκεί να τολμήσουμε κάτι και θα τα καταφέρουμε.
Με αυτές τις σκέψεις, σεβασμιώτατε, να σας συγχαρώ για την επιτυχή διοργάνωση της Κληρικολαϊκής συνέλευσης και να ευχηθώ καλή συνέχεια στο έργο σας!
Αγαπητοί συμπατριώτες,
σας ευχαριστούμε για τις στιγμές εθνικής υπερηφάνειας που μαζί σας ζήσαμε αυτό το τριήμερο. Να έχετε υγεία, να ευημερείτε και να προκόβετε ως οι καλύτεροι πρεσβευτές του ελληνισμού, δίνοντας και σε εμάς την δυνατότητα να καμαρώνουμε για την πρόοδό σας».
