Ελλάδα και Αυστρία ενισχύουν τις διμερείς αμυντικές τους σχέσεις, με την ανάληψη δράσεων στον Έβρο για την αποτροπή νέας εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από την Τουρκία.
του Χρήστου Μαζανίτη
Η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ), του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ), στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της για την ενίσχυση των διμερών αμυντικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας – Αυστρίας, σε συνεργασία με την αντίστοιχη Γενική Διεύθυνση του Υπουργείου Άμυνας της Αυστρίας, προχώρησε στην υλοποίηση δράσης για την ανάδειξη του προβλήματος εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού ζητήματος, κάτι που είχαμε προαναγγείλει προ ημερών στο enikos.gr.
Ειδικότερα, αντιπροσωπεία στελεχών των δύο Γενικών Διευθύνσεων μαζί με ειδικούς για το μεταναστευτικό ζήτημα πραγματοποίησαν την Τρίτη 28 Ιουνίου, σειρά επισκέψεων σε Μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων στον Έβρο όπου διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης του Φεβρουαρίου – Μαρτίου 2020, με σκοπό να ενημερωθούν από τους διαχειριστές της εν λόγω κρίσης και να αποκτήσουν πλήρη εικόνα για τα δεδομένα της σημερινής κατάστασης επί του επιχειρησιακού πεδίου.
Συγκεκριμένα, οι δύο αντιπροσωπείες επισκέφθηκαν:
- Την έδρα της ΧΙΙ Μ/Κ ΜΠ στην Αλεξανδρούπολη.
- Το Περιφερειακό Κέντρο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Συνόρων και Μετανάστευσης στην Αλεξανδρούπολη.
- Το συνοριακό φράκτη στην περιοχή των Φερών – χωριό Πόρος καθώς και το Επιτηριτικό Φυλάκιο Κήπων. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε συνάντηση με Αυστριακούς αντιπροσώπους της FRONTEX, οι οποίοι εδρεύουν στην περιοχή.
- Την έδρα της XVI Μ/Κ ΜΠ στο Διδυμότειχο.
- Το Ενιαίο Κέντρο Ελέγχου – Επιτήρησης Συνόρων (ΕΚΕΕΣ) στη Νέα Βύσσα.
- Το σημείο ελέγχου Καστανιών («Επιτηρητικό Φυλάκιο-1») στα Βορειοανατολικά σύνορα με την Τουρκία.
- Τον συνοριακό φράκτη στην περιοχή των Καστανεών.
Το ίδιο βράδυ παρατέθηκε επίσημο δείπνο προς τιμή της Αυστριακής αντιπροσωπείας, όπου ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων(ΓΔΠΕΑΔΣ), του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ), Δρ. Κωνσταντίνος Μπαλωμένος, και ο ομόλογός του Δρ. Arnold Kammel αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την κατάσταση στην Ουκρανία, το περιβάλλον ασφάλειας στα Δυτικά Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, καθώς και την περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων Ελλάδας – Αυστρίας στον αμυντικό τομέα.
Την Τετάρτη 29 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε στην Αλεξανδρούπολη, εργαστήριο ειδικών(experts’ workshop), με τίτλο: “Instrumentalization of illegal migration in the framework of hybrid warfare. The role of the military”.
Κατά την διάρκειά των εργασιών του, έγινε ανάλυση περιβάλλοντος όπου καταγράφηκε η σημερινή κατάσταση του μεταναστευτικού ζητήματος σε Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο. Εξετάστηκε επίσης, ο ρόλος της μετανάστευσης σε σχέση με την ασφάλεια των συνόρων, το φαινόμενο της εργαλειοποίησης της παράνομης μετανάστευσης, η αντίληψη του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος ως απειλής ή πρόκλησης για την Ευρωπαϊκή εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια, καθώς και ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις για τη διαχείριση του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος, τόσο στην παρούσα περίοδο όσο και στο προσεχές μέλλον.
Το εργαστήριο ολοκληρώθηκε με την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων και προτάσεων για την ανάδειξη των βέλτιστων πρακτικών (best practices) για την πρόληψη και αποτροπή οποιασδήποτε προσπάθειας εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος, καθώς και το ρόλο των Ενόπλων Δυνάμεων στη διαχείρισή του.
Ειδικότερα τα συμπεράσματα που προέκυψαν είναι τα εξής:
- Απαιτείται να καταστεί σαφές, ότι το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα αποτελεί πηγή αστάθειας στο ευρύτερο γεωστρατηγικό περιβάλλον της Μεσογείου και συνδέεται άμεσα με την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια κάθε χώρας. Συγκεκριμένα, η αναποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών είναι πιθανό να αποτελέσει απειλή για την εθνική ακεραιότητα ενός κράτους, αιτία βίαιων συγκρούσεων, πρόκληση οικονομικής αστάθειας και να δημιουργήσει εσωτερική αστάθεια λόγω έλλειψης κοινωνικής συνοχής (δημογραφική αστάθεια, θρησκευτικές μειονότητες κλπ.).
- Η εργαλειοποίηση της μετανάστευσης έχει αναγνωριστεί ως υβριδική απειλή και μέσω αυτής, ένας υβριδικός δρων μπορεί να εκμεταλλευτεί τις τρωτότητες ενός αντιπάλου στόχου του, ώστε να χειραγωγήσει την κοινή γνώμη του, να υπονομεύσει την κοινωνική συνοχή του και να αποσυντονίσει την λειτουργία του κράτους του.
- Η σύνδεση της μετανάστευσης με τις υβριδικές απειλές, μπορεί να σχετίζεται ακόμη με εγκληματικές ενέργειες όπως εμπόριο ανθρώπων και λαθρεμπόριο.
- Υπό τις παραπάνω συνθήκες, οι μεταναστευτικές-προσφυγικές ροές θα χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο από τρίτες χώρες ως πηγή διπλωματικής μόχλευσης. Θα επιδιώξουν να προωθήσουν τις δικές τους πολιτικές ή οικονομικές ατζέντες, αφήνοντας τους μετανάστες να φτάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια στην Ελλάδα ως ευρωπαϊκό σύνορο. Κατά συνέπεια, δύνανται να προκαλέσουν αποσταθεροποίηση στο περιφερειακό σύστημα της Ανατολικής Μεσογείου και στο διεθνές σύστημα γενικότερα.
- Η αποτροπή ενός υβριδικού δρώντα έχει ως στόχο να ειδοποιήσει τον ίδιο ότι, γνωρίζουμε, μπορούμε και έχουμε τη θέληση να τον σταματήσουμε. Εάν πάλι αυτός προχωρήσει σε κάποια εχθρική ενέργεια, θα κληθεί να πληρώσει μεγάλο κόστος. Η αποτυχία της αποτροπής ενέχει τον κίνδυνο να μας οδηγήσει σε πειθαναγκασμό.
- Η ετοιμότητα για αποτελεσματική αντίδραση σε μια υβριδική απειλή / κρίση, απαιτεί εθνική ανθεκτικότητα τόσο στο φυσικό και ψηφιακό όσο και στο διανοητικό επίπεδο.
- Το έλλειμα εθνικής στρατηγικής αντιμετώπισης υβριδικών απειλών / κρίσεων δύναται να αντιμετωπιστεί με την διαμόρφωση ενός σχετικού δόγματος, το οποίο θα αποτελεί το διανοητικό υπόβαθρο αναφοράς και τη γέφυρα για το μέλλον στον τομέα αντιμετώπισης του φαινομένου.
- Η επικοινωνιακή διαχείριση υβριδικών απειλών / κρίσεων, χρειάζεται ένα κεντρικό δίαυλο επικοινωνίας.
Σε σχέση με τις προτάσεις που διατυπώθηκαν για την ενδυνάμωση του μηχανισμού διαχείρισης και αντιμετώπισης του φαινόμενου εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού ζητήματος, τονίστηκε ότι:
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, χρειάζεται να προχωρήσουν σε καλύτερο συντονισμό και αμοιβαία ενίσχυση των δραστηριοτήτων τους.
- H γέννηση μιας νέας μορφής πολιτικής πίεσης δια της εργαλειοποίησης των μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών, που αποτελεί ένα είδος νέου υβριδικού πολέμου, απαιτεί ιδιαίτερη ευαισθησία και υπευθυνότητα από των κρατών, καθώς και λήψη μέτρων ενίσχυσης της ανθεκτικότητάς τους.
- Η ολιστική προσέγγιση για να εφαρμοστεί στην πράξη, απαιτεί τη συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας (Αστυνομία και Λιμενικό Σώμα), καθώς και όλων των εθνικών δυνάμεων, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών ρόλων και την αποστολή τους. Σύμφωνα με αυτή, απαιτείται η αξιοποίηση κάθε διαθέσιμου εθνικού πόρου, η διασφάλιση αποτελεσματικότερου συντονισμού, η αποφυγή αλληλο-κάλυψης ώστε να εξοικονομηθούν πόροι και η χρήση κάθε ειδικής εθνικής ικανότητας. Τα κενά μεταξύ των διαδικασιών και των λειτουργιών εντοπίζονται, οι πρωτοβουλίες είναι ευπρόσδεκτες και διασφαλίζεται η επίγνωση της κατάστασης.
- Οι Ένοπλες Δυνάμεις θα συνεχίσουν να έχουν ενεργό ρόλο στην διαχείριση του μεταναστευτικού –προσφυγικού ζητήματος, διότι έχουν τη δυνατότητα διαχείρισης μεγάλης κλίμακας κινήσεων προσφύγων που απαιτούν επαρκή υλικοτεχνική υποδομή προκειμένου να αποτραπεί πιθανή βία και χάος. Το Στρατιωτικό Προσωπικό διαθέτει επίσης, όλες τις οργανωτικές και άλλες δυνατότητες που συχνά δεν συγκρίνονται με άλλες κρατικές υπηρεσίες, ακόμη και εκείνες που συνεργάζονται απευθείας με μετανάστες.
- Οι στρατιωτικές μονάδες επειδή είναι σε θέση να δημιουργήσουν μια ελεγχόμενη και οργανωμένη απάντηση σε μια έκτακτη ανάγκη μέσα σε λίγες μέρες ή ώρες, οφείλουν να έχουν ενεργό ρόλο στη διαχείριση του φαινόμενου της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού ζητήματος.
- Στο ίδιο πλαίσιο, οι επαγγελματικές στρατιωτικές δυνάμεις απαιτείται να έχουν το δικό τους ιατρικό, νομικό και κοινωνικό προσωπικό που είναι συνηθισμένο να χειρίζεται χαοτικές και απρόβλεπτες καταστάσεις.
- Περαιτέρω, οι στρατιωτικές δυνάμεις μπορούν να είναι αποτελεσματικές σε επιχειρήσεις αποτροπής, που εμπεριέχουν ενέργειες για τις οποίες εκπαιδεύονται συχνά.
Όπως επισημαίνει η ΓΔΠΕΑΔΣ, η εν λόγω πρωτοβουλία θα συνεχισθεί τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους στη Βιέννη, με τη διοργάνωση ενός ακόμη εργαστήριου ειδικών (experts’ workshop), με τίτλο: “Instrumentalization of illegal migration in the framework of hybrid warfare. The role of the military”.
Τα συμπεράσματα των δύο εργαστηρίων ειδικών (experts’ workshop), θα παρουσιαστούν σε διεθνές συνέδριο που θα διοργανωθεί στη Βιέννη τον προσεχή Νοέμβριο