Του Θανάση Τσίτσα Ανταπόκριση,Ουάσιγκτον
Το άγνωστο και δραματικό παρασκήνιο των μυστικών διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με την Κριστίν Λαγκάρντ το διάστημα μεταξύ Απριλίου-Ιουνίου 2015 φωτίζει για πρώτη φορά μετά την παραίτησή του τον περασμένο Μάιο ο πρώην αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής και εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ Θάνος Κατσάμπας.
Ο Θ. Κατσάμπας, ένας έμπειρος και οξυδερκής τεχνοκράτης με διαχρονικά στενές σχέσεις με την ανώτατη ιεραρχία του ΔΝΤ, αποκαλύπτει στη Realnews ότι ενώ πήρε εντολή από τον Αλέξη Τσίπρα να διαπραγματευθεί απευθείας με την Kρ. Λαγκάρντ το θέμα της αποπληρωμής των δόσεων αλλά και των σχέσεων της χώρας με το ΔΝΤ, για άγνωστους λόγους ο πρωθυπουργός υπαναχώρησε, κάτι που αποτέλεσε για τον ίδιο την αντίστροφη μέτρηση στις σχέσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές. Αφού αξιολογεί τους τρεις πρωθυπουργούς και τους τέσσερις υπουργούς Οικονομικών με τους οποίους συνεργάστηκε την κρίσιμη τριετία 2012-2015, μιλά για τους πρωταγωνιστές και για τις καταστάσεις που σημάδεψαν τη θητεία του, αλλά και για τον ρόλο που διαδραμάτισε τον περασμένο Μάιο ώστε η Ελλάδα να αποφύγει τη χρεοκοπία λόγω της απόφασης της κυβέρνησης να μην αποπληρώσει δόση προς το ΔΝΤ.
Ο 67χρονος τεχνοκράτης είναι ο Ελληνας με τη μακροβιότερη θητεία στο ΔΝΤ, αφού εργάστηκε επί 32 χρόνια ως στέλεχός του στην Ουάσιγκτον, πριν συνταξιοδοτηθεί το 2010 με τον βαθμό βοηθού-διευθυντή. To διάστημα μεταξύ 2012- 2015 επελέγη από την κυβέρνηση Παπαδήμου να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ. Στο παρελθόν διατέλεσε επίκουρος καθηγητής στο Boston University, οικονομικός σύμβουλος στην Τράπεζα Πίστεως και Senior Economist στην Παγκόσμια Τράπεζα. Ο δρ Κατσάμπας είναι κάτοχος των πτυχίων BA (summa cum laude, Phi Beta Kappa), M.A., M.Phil και Ph.D στα οικονομικά από το Πανεπιστήμιο Yale.
Η παραίτησή σας τον περασμένο Απρίλιο έχει ένα άγνωστο παρασκήνιο.
Παραιτήθηκα στις 7 Απριλίου μετά την αναχώρηση των κ.κ. Βαρουφάκη και Ρουμελιώτη από την Ουάσιγκτον για τη διαβόητη επίσκεψη στο ΔΝΤ την Κυριακή 5 Απριλίου και στο υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ τη Δευτέρα 6 Απριλίου. Ο λόγος ήταν ο αποκλεισμός μου από τις διαβουλεύσεις και, ειδικότερα, από τη συζήτηση με τη διευθύνουσα σύμβουλο Κριστίν Λαγκάρντ στην οποία έπρεπε να παρίσταμαι ex officio, αν όχι ως θέμα κοινής λογικής.
Ποια ήταν η εξήγηση που σας δόθηκε για τον αποκλεισμό σας;
Καμία, αν και είχα πάρει εντολή από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να διαπραγματευτώ εγώ με την κ. Λαγκάρντ το αίτημα περί παράτασης της
αποπληρωμής της δόσης στις 9 Απριλίου και γενικότερα τις μελλοντικές σχέσεις του Ταμείου με την Ελλάδα.
Αυτό ακούγεται για πρώτη φορά.
Είναι ένα άγνωστο παρασκήνιο, που αποτελεί και το τέλος της αρχής της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στις σχέσεις της με την ευρωζώνη και τις ΗΠΑ. Ηταν μυστικές διαβουλεύσεις με την κ. Λαγκάρντ και τα ανώτατα διευθυντικά στελέχη του ΔΝΤ που είχα κάνει κατ’ εντολή του πρωθυπουργού το διήμερο 2-3 Απριλίου 2015.
Τι σας είχε ζητήσει ο κ. Τσίπρας;
Με τον πρωθυπουργό είχα μια τηλεφωνική επικοινωνία 58 λεπτών στην οποία μου ανέπτυξε τις θέσεις της κυβέρνησης. Μου ζήτησε να μεταφέρω στην
κ. Λαγκάρντ την αδυναμία της Ελλάδας να αποπληρώσει τη δόση της 9ης Απριλίου. Του απάντησα ότι αυτό δεν θα ήταν σωστό και θα έστελνε λάθος μηνύματα. Τον αποθάρρυνα, αλλά επέμεινε και έτσι είχα δύο διαδοχικές συναντήσεις με την κ. Λαγκάρντ και ανώτατα διευθυντικά στελέχη για να καταλήξω σε μία υπεύθυνη στρατηγική που θα πρότεινα στην κυβέρνηση. Προσπάθησα να πείσω τον πρωθυπουργό ότι τουλάχιστον στην επιστολή που θα της έστελνε να μην το διατυπώσει γραπτώς ώστε να έχουμε περιθώρια να ζυγίσουμε αντιδράσεις και να καθορίσουμε τις κινήσεις μας.
Το έπραξε;
Όχι, γιατί υποθέτω το είχε ήδη αποφασίσει.
Όταν συναντηθήκατε με την κ. Λαγκάρντ και της μεταβιβάσατε την επιστολή, πώς αντέδρασε;
H Λαγκάρντ άκουγε. Ηταν ουδέτερη και δεν πήρε θέση. Κάλεσε μια ειδική συνάντηση, παρουσία ανώτατων στελεχών το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Την παρακάλεσα να αποτρέψουμε πάση θυσία οποιαδήποτε διαρροή ώστε να μη δημοσιοποιηθεί η επιστολή Τσίπρα. Συμφώνησε σε αυτό το σημείο, αλλά ταυτόχρονα επεσήμανε ότι δεν μπορεί να αφήσει αναπάντητη επιστολή πρωθυπουργού που διατυπώνει συγκεκριμένα αιτήματα.
Και αντί να προχωρήσει αυτή η διαπραγμάτευση υποθέτω ότι κάτι μεσολάβησε και ξαφνικά ακολούθησε η επίσκεψη Βαρουφάκη-Ρουμελιώτη (σ.σ.: πρώην εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ) ανήμερα του Πάσχα των καθολικών.
Ακριβώς. Και σας διαβεβαιώνω ότι η επίσκεψη Βαρουφάκη-Ρουμελιώτη όχι μόνο δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, αλλά οδήγησε το ΔΝΤ, την ευρωζώνη κα�� τις ΗΠΑ στο συμπέρασμα ότι η διαπραγματευτική ομάδα της τότε κυβέρνησης ήταν αμαθής, απροετοίμαστη και αναξιόπιστη. Το διήμερο 5-6 Απριλίου θεωρώ ότι ήταν η πιο κρίσιμη καμπή της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, τότε που οι εταίροι συναποφάσισαν ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν ήταν διατεθειμένη να διαπραγματευθεί «καλή τη πίστει». Ο χειρισμός της υπόθεσης και η σύνθεση της αποστολής δημιούργησε την πεποίθηση ότι η κυβέρνηση δεν διαπραγματευόταν υπεύθυνα. Μετά από τρεις εβδομάδες, και αφού είχε προηγηθεί και δεύτερη επίσκεψη του κ. Βαρουφάκη στην Ουάσιγκτον για την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ με παρόμοια τακτική, έλαβε χώρα το διαβόητο Eurogroup της 24ης Απριλίου, που ήταν η αρχή του τέλους του κ. Βαρουφάκη ως υπουργού Οικονομικών.
Η παρουσία του κ. Ρουμελιώτη έπαιξε ρόλο;
Επηρέασε αρνητικά, δεδομένου ότι ο κ. Ρουμελιώτης ήταν ύποπτος από το ΔΝΤ για διαρροή πρακτικών του εκτελεστικού συμβουλίου, ένα από τα θανάσιμα αμαρτήματα εκτελεστικών διευθυντών.
Παρά το γεγονός ότι είχατε υποβάλει την παραίτησή σας από τον Απρίλιο, στις αρχές Μαΐου με ενέργειές σας σώσατε την Ελλάδα από αδυναμία πληρωμής μιας δόσης του ΔΝΤ μέσω ενός ειδικού λογαριασμού στο ΔΝΤ που ανακαλύψατε εσείς.
Δεν ανακάλυψα εγώ τον λογαριασμό. Ο λογαριασμός υπήρχε και τον γνώριζα, αλλά δεν ήμουν βέβαιος αν η κυβέρνηση ενδιαφερόταν να τον χρησιμοποιήσει. Πρώτα μου ζήτησε να διευκρινίσω την υπόθεση ο διοικητής της ΤτΕ κ. Στουρνάρας και κατόπιν πήρα το «πράσινο φως» από τον τότε αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών κ. Μάρδα. Με μια ιλιγγιώδη ανταλλαγή email ανάμεσα στην ΤτΕ, το υπουργείο, στελέχη του ΔΝΤ και εμένα το Σαββατοκύριακο της 10ης Μαΐου κατορθώσαμε να αποσοβήσουμε την αδυναμία πληρωμής σε 48 ώρες. Το ότι είχα υποβάλει την παραίτησή μου ήταν άσχετο. Μέχρι τις 6 το απόγευμα της 2ας Ιουλίου, οπότε κατέβηκα για τελευταία φορά τα σκαλιά του ΔΝΤ, εξυπηρετούσα τα συμφέροντα της χώρας κατά συνείδηση.
Τι λέει για Παπαδήμο, Στουρνάρα, Σαμαρά, Βενιζέλο, Χαρδούβελη, Τσίπρα και Βαρουφάκη
Συνεργαστήκατε με τρεις διαφορετικές κυβερνήσεις και τρεις διαφορετικούς υπουργούς Οικονομικών. Πότε χάθηκε η ευκαιρία να βγει η Ελλάδα από την κρίση;
Πιστεύω ότι η αποπομπή του κ. Θεοχάρη από το ΣΔΟΕ και η αποχώρηση του κ. Στουρνάρα τον Ιούνιο του 2014 από το υπουργείο Οικονομικών ήταν δύο δυσάρεστες εξελίξεις, οι οποίες πάντως δεν ήταν μεμονωμένα γεγονότα. Ηταν ενσυνείδητη απόφαση της κυβέρνησης Σαμαρά να αρχίσει να πλειοδοτεί σε λαϊκισμό έναντι της τότε αντιπολίτευσης, μετά την εκλογική νίκη της τελευταίας στις ευρωεκλογές του Μαΐου 2014. Με την αξιοπιστία που είχε αποκτήσει έναντι των διεθνών δανειστών, νομίζω ότι ο κ. Στουρνάρας θα μπορούσε να εξακολουθεί να εκπροσωπεί τη χώρα με αποτελεσματικότητα για μεγαλύτερο διάστημα. Αυτό, βέβαια, με την προϋπόθεση ότι θα είχε κατορθώσει να μεταπείσει τον κ. Σαμαρά να επανέλθει η κυβέρνηση στη συστηματική εφαρμογή των μεγάλων μεταρρυθμίσεων.
Εν πάση περιπτώσει, και ο κ. Χαρδούβελης έκανε αξιόπιστη δουλειά, αν και χρειαζόταν λίγο ακόμη διάστημα για να εξοικειωθεί με τις διαδικασίες των διεθνών οργανισμών. Η τελευταία ευκαιρία χάθηκε τον Δεκέμβριο του 2014, όταν η ελληνική οικονομία είχε κατορθώσει να επιτύχει έναν θετικό αριθμό ανόδου μετά από 6 χρόνια ύφεσης. Οι προοπτικές τότε ήταν να εξακολουθήσει η ανοδική πορεία, με αυξανόμενους ρυθμούς, τα επόμενα δύο χρόνια. Ατυχώς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με την αλλοπρόσαλλη πολιτική της, επανέφερε την οικονομία σε ύφεση το 2015, που υπολογίζω ότι θα εξακολουθήσει τουλάχιστον και το 2016.
Θα σας ζητούσα να χαρακτηρίσετε τα πρόσωπα που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις κατά περιόδους. Λουκάς Παπαδήμος;
Το κατάλληλο πρόσωπο την κατάλληλη χρονική στιγμή.
Γιάννης Στουρνάρας;
Το κατάλληλο πρόσωπο την κατάλληλη χρονική στιγμή, με θητεία που διακόπηκε την ακατάλληλη χρονική στιγμή. Μάθαινε γρήγορα και άκουγε. Ευφυής και ευέλικτος.
Αντώνης Σαμαράς;
Το κατάλληλο πρόσωπο στην ακατάλληλη χρονική στιγμή. Είχε εξαιρετικό οικονομικό επιτελείο, αλλά φοβάμαι ότι παρασύρθηκε από τους πολιτικούς του συμβούλους μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές.
Ευάγγελος Βενιζέλος;
Ακατάλληλο πρόσωπο σε μια κρίσιμη περίοδο για εμπέδωση της αξιοπιστίας της χώρας. Χαράμισε τις διαπραγματευτικές του ικανότητες και τη ρητορική του δεινότητα με επιμονή για «πολιτικές λύσεις» που υπέσκαψαν τη φερεγγυότητά του.
Γκίκας Χαρδούβελης;
Kαλός οικονομολόγος, βαθυστόχαστος, αλλά χρειαζόταν περισσότερη εμπειρία και γνώσεις των κανόνων των διεθνών οργανισμών. Στη θητεία του χάθηκε η ευκαιρία, χωρίς να φταίει αποκλειστικά ο ίδιος.
Αλέξης Τσίπρας;
Η γνωριμία μου με τον πρωθυπουργό ήταν περιορισμένη. Η εντύπωση που απεκόμισα είναι ότι ήταν ευφυής, αλλά άπειρος πολιτικός σε διεθνείς οικονομικές σχέσεις. Επεσε θύμα ημιμαθών συμβούλων, συμπεριλαμβανομένων και μελών του υπουργικού συμβουλίου. Ολα κατέρρευσαν με την επιμονή του να διατηρήσει τόσο καιρό στη θέση του τον κ. Βαρουφάκη, ενώ γνώριζε τουλάχιστον από τον Μάρτιο ότι δεν τον παίρνουν στα σοβαρά στο ΔΝΤ και στην αμερικανική κυβέρνηση.
Γιάνης Βαρουφάκης;
Εντελώς ακατάλληλος για τον ρόλο που του ανέθεσε ο κ. Τσίπρας. Ανταγωνιστικός, υπερφίαλος και υποστηρικτής πολιτικών, τακτικών και προσώπων που είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα από εκείνο που επεδίωκε. Υποστήριζε θέσεις που παραβίαζαν μαθηματικές ταυτότητες, δηλαδή οικονομικούς νόμους, όπως μου είχαν επισημάνει στελέχη του ΔΝΤ, ενώ δεν έδειχνε κανένα ενδιαφέρον για νούμερα και ό,τι άλλο θεωρούσε «λεπτομέρειες».
Η επιλογή του να σας διαδεχθεί η Ελενα Παναρίτη;
Δεν γνωρίζω ποια ήταν τα κριτήριά του, αλλά τα ονόματα τόσο της κυρίας Παναρίτη όσο και του συμβούλου του Τζέιμς Γκαλμπρέιθ, που πρότεινε μετά το φιάσκο της πρώτης, είχαν προκαλέσει αίσθηση στο ΔΝΤ. Πάντως, το Ταμείο είχε εγκρίνει την κ. Παναρίτη, αλλά, όπως γνωρίζετε, ο διορισμός της τελικά ματαιώθηκε από την ίδια τη κυβέρνηση.
Πηγή: real.gr
