ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ ΑΤΖΕΝΤΑ
Του ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΟΥΖΙΩΤΗ
Το θέατρο ζει! Το θέατρο προχωρά-έστω και… λαβωμένο με την πληρότητα του 30% που έχει δοθεί στις αίθουσες.Το θέατρο είναι ιαματικό και εξακολουθεί να παίζει τον παρηγορητικό- ψυχαγωγικό ρόλο του, παρ’ όλες τις δυσκολίες που υπάρχουν στο γύρω…σκηνικό. Ανηφόρισα στην υπέροχη Θεσσαλονίκη για να απολαύσω την «Βαβυλωνία» του Τάκη Χρυσικάκου και είδα έναν καλλιτεχνικό οργασμό στο ισχυρό Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Απ’τη μια έγινε η πρεμιέρα της«Βαβυλωνίας»κι απ’την άλλη «τρέχουν»οι πρόβες για δύο εξαιρετικά φιλόδοξες παραγωγές:τη «Δεύτερη έκπληξη του έρωτα»που ετοιμάζει ο σημαντικότατος Βασίλης Παπαβασιλείου για το Βασιλικό Θέατρο και την «Δολοφονία του Μαρά»που «μαγειρεύει»με πολύ μεράκι ο άξιος Κοραής Δαμάτης,ενώ σχεδιάζονται κι άλλα πιο μικρά φιλόδοξα«χτυπήματα».Στο φουλ οι μηχανές-τι ωραίο που’ ναι μέσα στη γενικότερη «ομίχλη»,το θέατρο να προχωρά και να’ρχονται
νέοι καρποί. Μπήκα στη Μονή Λαζαριστών που άλλοτε ήταν γεμάτη και μούδιασα λίγο βλέποντάς την με το νέο περιορισμό της επιτρεπόμενης χωρητικότητας-όπως ακριβώς έπαθα και στην Λυρική Σκηνή και στο θέατρο Παλλάς. Απ’τα πρώτα λεπτά που ξεκίνησε όμως η εξαιρετικά καλοκουρδισμένη και ευφάνταστη παράσταση του Τάκη Χρυσικάκου κι είδα την καρδιά του θεάτρου να χτυπά ξανά, τα πρώτα γέλια να δίνουν τη θέση τους σε περισσότερα και τους θεατές να χειροκροτούν ζεστά τον θίασο, ξέχασα τη νέα αυτή «συνθήκη»και «απέδρασα»για δύο ώρες όπως κι όσοι ήμασταν στην αίθουσα. Γιατρεύει και παρηγορεί το θέατρο.Εμψυχώνει! Και μόνο και μόνο που προσφέρει γέλιο σε μια εποχή που έχουμε ξεχάσει να γελάμε,πόσο όμορφο είναι…
Το δυνατό έργο του Δημήτρη Κ. Βυζαντίου «Βαβυλωνία»ευτυχεί στο υποδειγματικό ανέβασμα του Χρυσικάκου που βασίστηκε και στις δύο εκδοχές του έργου (1836 και 1840) και μέσα από τη δραματουργική επεξεργασία του, κατάφερε να καταδείξει με την ισχυρή ομάδα του, πως μέσα από το γλωσσικό χάος και την εθνική ασυνεννοησία αποκτήσαμε την εθνική μας ταυτότητα. Ξεκαρδιστικές ανατροπές, απίστευτες παρεξηγήσεις, αμάθεια, απέλπιδες προσπάθειες εθνικής ανάτασης, κρατική γραφειοκρατία και κυρίως…γλωσσικό χάος ή καλύτερα το «γλωσσικό ζήτημα»,κυριαρχούν στη λαϊκή αυτή κωμωδία,που εκτυλίσσεται σε ένα χάνι, όπου διασκεδάζουν άντρες από διαφορετικά μέρη της χώρας. Ένας Χιώτης, ένας Αρβανίτης, ένας λόγιος, ένας Μωραΐτης κι ένας Κρητικός, ο Μανωλιός, που είναι ερωτευμένος με τη Γαρουφαλιά, την όμορφη κόρη του Μπαστιά.Πάνω στο γλέντι ξεσπά ένας καβγάς –για τα μάτια της Γαρουφαλιάς– και ο Αρβανίτης λαβώνει τον Μανωλιό στο χέρι.Ο επτανήσιος αστυνόμος Γεώργιος Φάντες προσπαθεί να διαλευκάνει αν το όλο επεισόδιο ήταν εκ προμελέτης ή κατόπιν ατυχήματος. Καθώς οι ντοπιολαλιές είναι έντονες δεν αντιλαμβάνεται τίποτε απ’ όσα ακούει …Έτσι, διατάζει να συλληφθούν όλοι και να οδηγηθούν στη φυλακή, απ’ όπου και απελευθερώνονται μόλις γίνεται κατανοητή η αιτία του επεισοδίου.
Έξοχο έργο, θαυμάσια ανεβασμένο απ’ τον Χρυσικάκο που το γνώριζε καλά το έργο και έσκυψε σ’αυτό ξανά με δεινότητα, τονίζοντας την διαχρονικότητά του. Η ευφρόσυνη παράστασή του οφείλει πολλά στα σκηνικά-κοστούμια του Σάββα Πασχαλίδη και στις υπέροχες μουσικές και τα υπέροχα τραγούδια του Δημήτρη Λάγιου-τι τρυφερό που ο Χρυσικάκος αφιερώνει στη μνήμη του την δουλειά αυτή!
Ο ίδιος ο Χρυσικάκος «σαρώνει»τη σκηνή ως Ανατολίτης με μέτρο, δεινότητα,ακρίβεια και μια ενέργεια αξιοζήλευτη. «Γιορτάζει»στη σκηνή και μαζί του «γιορτάζει»και ο θίασός του και το 4 κοινό-δεν είναι τυχαία τα μπράβο που ακούστηκαν στο τέλος.Ο έμπειρος Κοσμάς Ζαχάρωφ «φέρει» στο σανίδι την εμπειρία του, και «γίνεται»με αμεσότητα ο Αστυνόμος που πελαγοδρομεί μέσα στο θεότρελο «σκηνικό»που βιώνει.Ο ικανός Νικόλας Μαραγκόπουλος φτιάχνει μια λεπτοδουλειά χάρμα οφθαλμών στο Λογιότατό του. Βρήκα εξαιρετικούς τους τάχιστα ανερχόμενους Βασίλη Παπαδόπουλο και Θανάση Ραφτόπουλο που έχω ξεχωρίσει και σε προηγούμενες παραγωγές του ΚΘΒΕ. «Ανθίζουν» στο πέρασμα του χρόνου!Ο πρώτος δίνει ρέστα στον Κύπριό του και ο δεύτερος εντυπωσιάζει στον Στρατιώτη του-σε ένα μικρό ρόλο που «φωτίζεται» απίστευτα κι απ’ την σκηνοθεσία και απ’την ερμηνεία! Ευθύβολοι είναι στον Πελοποννήσιό του ο Κώστας Ίτσιος και στον Κρητικό του ο Κωνσταντίνος Χατζησάββας.Ξεκαρδιστικός είναι ο Λευτέρης Λιθαρής στον Γραμματέα Αστυνόμου και ευθύβοι στον Λοκαντιέρη του ο Δημήτρης Παλαιοχωρίτης,στον Χιώτη του ο Ηλίας Μπερμπέρης,στον Πελοποννήσιο ο Κώστας Ίτσιος, και στον Αρβανίτη ο Αλέξανδρος Μούκανος.