ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ ΑΤΖΕΝΤΑ
Του ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΟΥΖΙΩΤΗ
Ανηφορίζοντας στο πανέμορφο Θέατρο Δάσους της Θεσσαλονίκης είχα στο νου μου το συναρπαστικό ανέβασμα των ιστορικών “Ορνίθων” του Κάρολου Κουν που με «σφράγισαν»για πάντα-όπως έχει συμβεί και με όλους όσους έχουν δει τη σπουδαία αυτή παράσταση. Είδα κι άλλα ανεβάσματα στη συνέχεια, μα πάντα είχα στο νου μου αυτή την συγκλονιστική είσοδο των Πουλιών που είχε «ντύσει»με θεϊκές μουσικές του ο Χατζιδάκις.Τα φώτα χαμήλωσαν στο Θέατρο Δάσους κι όταν άνοιξαν ξανά άκουσα νότες από εκείνους,τους μοναδικούς «Όρνιθες»του Κουν κι είδα ένα πουλί- με το μοναδικής έμπνευσης κοστούμι του Τσαρούχη να διατρέχει τη σκηνή.Ανατρίχιασα.Κι ύστερα το κατάλαβα!Είναι ένα …κλείσιμο ματιού του Γιάννη Ρήγα που σκηνοθετεί την παράσταση, σε εκείνη του Μεγάλου Δασκάλου του, στην οποία είχε ξεχωρίσει. Μεγάλωσε ο μαθητής, πέτυχε πολλές «νίκες»,μα θέλησε ανεβάζοντας τους «Όρνιθες» να αποτίσει ένα φόρο-τιμής στον Δάσκαλό του. Τον…προδίδω τον άσσο πριν την πρεμιέρα,μα θεώρησα εξαιρετική ιδέα του Ρήγα να «ανοίξει» με αυτόν τον τρόπο την εύρυθμη,δυναμική και ευφάνταστη παράστασή του.Πρόβα είδα,η οποία σταμάτησε δύο φορές λόγω βροχής,αλλά ακόμα κι απ’ αυτήν κατάλαβα πως οι κατά Ρήγα «Όρνιθες» είναι μια παράσταση-ψυχής, καμωμένη με σκληρή δουλειά και με αγάπη.Πολλά τα ατού της:το καθαρό ανέβασμα του Γιάννη Ρήγα,η θαυμάσια μουσική του Γιώργου Χριστιανάκη- οι άξιοι πρωταγωνιστές της Χρήστος Στέργιογλου,Ταξιάρχης Χάνος,Γιάννης Σαμψαλάκης,το γερό σύνολο των ηθοποιών,ο έξοχος Χορός που έχει τον πρώτο ρόλο που του αρμόζει.Είχα καιρό να δω τόσο ζηλευτό Χορό!
Όρνιθες-Κορονοιός σημειώσατε 1
Πάμε να στα πω αναλυτικά για τους «Όρνιθες» του Ρήγα. Μένει πιστός στο αριστουργηματικό έργο του Αριστοφάνη που έχει μεταφράσει με δεινότητα ο Κ.Χ.Μύρης, αλλά «ακουμπά»και στο σήμερα με αναφορές στον κορονοϊό-δεν θα σου προδώσω πως…παίζει ρόλο στην παράσταση-,στο Μετρό Θεσσαλονίκης και στον Μεγάλο Περίπατο,χωρίς να «καπελώνει» το έργο. Τονίζει με αποτελεσματικότητα την διαχρονικότητά του και «φωτίζει»με λεπτές, όμορφες πινελιές την ιστορία του ΑριστοφάνΟ Πεισθέταιρος και ο Ευελπίδης απηυδισμένοι από τη διαφθορά σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, στην οποία έχει περιέλθει η πόλη, φεύγουν για να βρουν τον Τηρέα, τώρα πια Έποπα, κάποτε άνθρωπο, τώρα πια τσαλαπετεινό, για να μάθουν από αυτόν και τα άλλα πουλιά -που πετούν ψηλά και ίσως γνωρίζουν- αν υπάρχει κάποιος τόπος ειρηνικός να πάνε να ζήσουν εκεί. Εκείνος δεν γνωρίζει, και τότε ο Πεισθέταιρος του προτείνει να ιδρύσουν από κοινού μια νέα Πολιτεία -μεταξύ ουρανού και γης- που θα εξουσιάζει ταυτόχρονα θεούς και ανθρώπους και όπου τα πουλιά θα έχουν τη θέση που τους αναλογεί. Πριν ακόμα, καλά- καλά, χτιστεί η νέα Πολιτεία, η φήμη της εξαπλώνεται, γίνεται μόδα ανάμεσα στους ανθρώπους αλλά αυτό αναστατώνει τους θεούς. Επισκέπτες από γη και ουρανό πάνε κι έρχονται και όλοι προσπαθούν να αποκομίσουν οφέλη από την ίδρυσή της.
Ο Πεισθέταιρος συνδιαλέγεται με Θεούς και ανθρώπους, συνάπτει ή απορρίπτει συμμαχίες, επιβάλλει τους δικούς του κανόνες-ακόμα και με τη βία- πάντα στο όνομα της Δημοκρατίας, παντρεύεται τη κόρη του Δία και ανακηρύσσεται παντοκράτορας. Η νέα Πολιτεία είναι μια ουτοπία που διέπεται από λογικούς κανόνες και λειτουργεί ως φανταστικό πείραμα. Τι θα γινόταν αν η ανθρώπινη λογική δοκίμαζε τα όρια της πιο αδιαμφισβήτητης(;) εξουσίας; Ο Αριστοφάνης με εργαλεία του τη σάτιρα και τη φαντασία, καταφέρνει να μετουσιώσει την πίκρα και την αγανάκτηση σε κωμικότητα και να αναδείξει ακόμα μια φορά τη λυτρωτική λειτουργία του γέλιου.
Η παράσταση…
Ο Γιάννης Ρήγας έχει φτιάξει μια καλαίσθητη, καθαρών γραμμών παράσταση που προσφέρει γέλιο μέχρι δακρύων αλλά και βαθιά συγκίνηση. Δεν «πειράζει»το κείμενο-αντιθέτως υπογραμμίζει τα μηνύματά του με τρόπο εντυπωσιακό.Αρωγοί του, όπως ανέφερε και πριν ο Γιώργος Χριστιανάκης με τις έξοχες μουσικές και τα υπέροχα τραγούδια του,ο Δημήτρης Σωτηρίου με την εξαιρετική χορογραφία του,ο Στέλιος Τζολόπουλος με τους μοναδικούς φωτισμούς του,ο Σίμος Κακάλας με την διδασκαλία κίνησης μάσκας-οι μάσκες της Μάρθας Φωκά είναι άψογες!-. Όσο για τους ηθοποιούς; Ένας κι ένας. Από τους έμπειρους πρωταγωνιστές μέχρι τον πιο νέο ηθοποιό. Ο χαρισματικός Χρήστος Στέργιογλου «κεντά»στον Έποπά του,ο ταλαντούχος Ταξιάρχης Χάνος «σαρώνει»τη σκηνή ως Πεισθέταιρος.Κι έχουν μαζί τους τον προικισμένο Γιάννη Σαμψαλάκη να εντυπωσιάζει στον Ευελπίδη του.Απόλαυσα ιδιαίτερα τον Δημήτρη Διακοοσάββα στον Κινησία του,τον Γιώργο Κολοβό στον Προμηθέα του,τις Αναστασία-Ραφαέλα Κονίδη και Μαριάννα Κιμούλη στους Κήρυκές τους,την Κλειώ- Δανάη Οθωναίου στην Ίριδά της,τον Γρηγόρη Παπαδόπουλο στον Ηρακλή του,τον Θανάση Ραφτόπουλο που είναι πάντα πολύτιμος σε κάθε παράσταση στον Μέτωνα και τον Ψευδομάρτυρά του-, τον Γιάννη Τσεμπερλίδη στον Ποιητή του,την Ιώβη Φραγκάτου στον Χρησμολόγο της,τον Βασίλη Παπαδόπουλο ως Μέτων και Ψευδομάρτυρα, την Τατιάνα Μελίδου ως Ψευδομάρτυρα και Βασιλεία. Ένας κι ένας όλοι τους. Κι όλοι μαζί, έξοχοι στο υπέροχο Χορό μαζί με τους Αγγελίτσα,Βλαχοπούλου,Δεμερτζίδου, Ζαχαράκη,Ζαχάροφ,Ζώρα,Κεραμίδα,Μαλγαρινού, Μπαχτσεβάνη,Ρέστα,Σιούντα,Σισίννι,Σπυρόπουλο.
Μπήκα στις εννιά στην πρόβα και βγήκα,λόγω της βροχής που την σταμάτησε δύο φορές,γύρω στη μια, με μια ικανοποίηση που νιώθει κανείς βλέποντας μια καθαρή παράσταση που σέβεται τον θεατή και τον «ταξιδεύει»με ένα μαγικό τρόπο,μακριά από όλα όσα τον βαραίνουν ή τον θλίβουν…Εκεί ήταν ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ Νίκος Κολοβός που παράγει ουσιαστικό έργο και υπόσχεται τα ακόμα καλύτερα,εκεί και το δεξί του χέρι Νίκος Νικολάου.Μαζί μάχονται για «νίκες»και ήταν μαζί και στο Θέατρο Δάσους, για να στηρίξουν το νέο τους «παιδί». Η πρεμιέρα δίνεται αύριο Τετάρτη στο Θέατρο Δάσους και το ραντεβού στην Επίδαυρο δίνεται στις 7,8 και 9.8.
