Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο δεύτερος γύρος των εκλογών είναι οι μόνες σταθερές σήμερα στην Τουρκία, μετά την νίκη που απέσπασε ο πρόεδρος της χώρας στον πρώτο γύρο των εκλογών, και την κατρακύλα που αυτή που προκάλεσε στις αγορές.
Τις 15 ημέρες που θα ακολουθήσουν μπορεί όλοι πολιτικά να «βλέπουν» επερχόμενη την νίκη του Ερντογάν, οι αγορές όμως δεν λειτουργούν έτσι. Χρειάζονται σταθερότητα. Και τα σταθερά σήμερα είναι το σχεδόν 49,9% του Ερντογάν στον πρώτο γύρο, η νίκη του κόμματός του στις βουλευτικές εκλογές, με 321 από τις 600 έδρες, που σημαίνει απόλυτη πλειοψηφία, το 5,17% του εθνικιστή Ογάν. Και φυσικά ο δεύτερος γύρος.
Οι επαναληπτικές εκλογές
Είναι η πρώτη φορά στην Τουρκία που θα γίνουν επαναληπτικές εκλογές, για τον απλό λόγο ότι στο παρελθόν, τον πρόεδρο ψήφιζαν οι βουλευτές. Οπότε παρά το γεγονός ότι είχαν χρειαστεί ακόμα και τρεις ψηφοφορίες για την εκλογή προέδρου, ο λαός δεν πήγαινε στην κάλπη. Τώρα θα πάει. και θα πάει με τους ίδιους όρους που πήγε στον πρώτο γύρο. Η εκλογική διαδικασία σύμφωνα με την ΟΑΣΕ ήταν σωστή, αλλά η προεκλογική εκστρατεία δεν ήταν. Ο προεκλογικός αγώνας σύμφωνα με την Οργάνωση για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη είχε το φοβερό μειονέκτημα ότι δεν ήταν αντικειμενικός. Τα ΜΜΕ ελέγχονται από τον Ερντογάν και ήταν προκατειλημμένα υπέρ του. Η Οργάνωση αναφέρεται επίσης στην λογοκρισία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο πατέρας του Έθνους
Το 5% του εθνικιστή Ογάν, ο οποίος πριν από την αποχώρηση του Ιντζέ δεν έπαιρνε πάνω από 2% στις δημοσκοπήσεις, δείχνει ότι οι Τούρκοι ψηφοφόροι έχουν υψηλό εθνικιστικό φρόνημα. Σε αυτό πάτησε την προεκλογική του εκστρατεία ο Ερντογάν. Ο Ερντογάν απέναντι στα κρεμμύδια και τις πατάτες που έδειχνε ο βασικός του αντίπαλος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έδειξε ένα «αεροπλανοφόρο» και μια υπερσύγχρονη τορπίλη.
Οι ψηφοφόροι κλήθηκαν στην ουσία να δώσουν λύση στο κλασικό δίλημμα της Οικονομικής επιστήμης, «βούτυρο ή κανόνια». Οι Τούρκοι προτίμησαν τα κανόνια. Και στην αλύπητα χτυπημένη από τον εγκέλαδο επαρχία της χώρας, μέτρησε η υπόσχεση ότι θα αναγερθούν νέες πολυκατοικίες. Ο Ερντογάν σάρωσε στα «κάστρα» του, ακόμα και στα γκρεμισμένα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στις μεγάλες πόλεις, αντιθέτως, ο Ερντογάν πάτωσε. Η φτώχεια και οι δυσθεώρητες ανισότητες οδήγησαν τους ψηφοφόρους να αγνοήσουν την ασφάλεια και να προτιμήσουν το κρεμμύδι που έδειχνε ο Κιλιτσντάργλου στις κάμερες. Αλλά οι μεγάλες πόλεις είναι μικρές μπροστά στο μέγεθος και τον πληθυσμό της βαθιάς Ανατολίας, όπου οι άνθρωποι είδαν χρήματα με την ανοικοδόμηση που έφερε ο Ερντογάν στην χώρα και ελπίζουν να ξαναδούν με τα νέα έργα που υπόσχεται όπως ελπίζουν να τους χτίσει ο «πατέρας του Έθνους» και νέα σπίτια.
Ακόμα 15 μέρες προεκλογικής εκστρατείας
Τα δεδομένα τώρα όμως θα είναι διαφορετικά. Ο Ερντογάν διέψευσε τις περισσότερες δημοσκοπήσεις. Τα πήγε πολύ καλύτερα από ότι προέβλεπαν. Το επιτελείο του εμφανίζεται σχεδόν βέβαιο ότι θα επιτευχθεί συμφωνία με τον Ογάν, ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία τελικής νίκης. Ο εθνικιστής πολιτικός αρχηγός άλλωστε όταν δήλωσε ότι θα μιλήσει και με τα δύο κόμματα και θα κάνει το καλύτερο για το έθνος, στην ουσία επιβεβαίωσε ότι είναι ανοιχτός σε παζάρια. Κόκκινες γραμμές του, είπε, θα είναι οι τρομοκράτες και οι πρόσφυγες.
Hayırdır Der Spiegel, size verdiğim röportajda Türk basınına dediğimiz genel şartlardan farklı bir şey demedik. Bunu nereden uydurdunuz? https://t.co/n4QcDHF7Ht
— Dr. Sinan Oğan (@DrSinanOgan) May 15, 2023
Το επιτελείο του Κιλιτσντάρογλου οφείλει να ξεπεράσει γρήγορα το σοκ της ήττας. Πρέπει να αναθεωρήσει την γνώμη της για τις δημοσκοπήσεις, γιατί ήταν παραπλανητικές, και πρέπει να βρει μια νέα στρατηγική, στρατηγική νίκης. Γιατί είναι φανερό ότι ο εθνικισμός στην Τουρκία είναι πανταχού παρών και ο Κιλιτσντάρογλου δεν ήταν ελκυστικός στους εθνικιστές ψηφοφόρους, προφανώς γιατί πόνταρε περισσότερο στο άλογο των Κούρδων και λιγότερο στο άλογο του εθνικισμού. Δηλαδή η έμμεση υποστήριξη που δέχτηκε από το HDP του στέρησε την ψήφο των εθνικιστών, οι οποίοι θεωρούν τους Κούρδους εχθρούς της πατρίδας και τρομοκράτες.
Το κουτσό παπί
Τις επόμενες ημέρες και ο Ερντογάν και ο Κιλιτσντάρογλου θα έχουν κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Ογάν. Η συζήτηση με τον Ερντογάν εκτιμάται ότι θα είναι πολύ πιο εύκολη, δεδομένων των συντηρητικών απόψεων που μοιράζονται Ογάν και Ερντογάν. Άλλωστε ο πρόεδρος της Τουρκίας και κυρίαρχος της Βουλής, έχει να προσφέρει πολύ περισσότερα από έναν αρχηγό της αντιπολίτευσης, τον κόμμα του οποίου (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό CHP), πήρε μόλις 166 ψήφους.
Στο επιτελείο του Κιλιτσντάρογλου καταλαβαίνουν ότι έχουν 15 ημέρες που πρέπει να τα παίξoυν όλα για όλα. Με απόλυτη πλειοψηφία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στην Βουλή, η ψήφος στον Ερντογάν είναι ψήφος σε ακόμα πέντε χρόνια σταθερότητας. Αντιθέτως η ψήφος στον Κιλιτσντάρογλου θα είναι «ψήφος σε ένα κουτσό παπί».
