Aναβλήθηκε το άνοιγμα αύριο, Παρασκευή, της Μονής της Χώρας σε τζαμί στην Τουρκία. Η πληροφορία μόλις ανακοινώθηκε από τη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων, καθώς δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη οι εργασίες μετατροπής σε τζαμί, όπως μετέδωσε η ΕΡΤ.
Στο μεταξύ αιτία αντιπαράθεσης έγινε η Μονή της Χώρας, λόγω της κάλυψης των μωσαϊκών με τρόπο που χάνει τελείως το μνημειακό χαρακτήρα της. Κι αυτό γιατί ο αναπληρωτής ΓΓ του μητροπολιτικού δήμου Κωνσταντινούπολης, (ΙΜΜ), Μαχίρ Πολάτ, μοιράστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες από τη νέα εκδοχή των νωπογραφιών και μωσαϊκών, που πλέον είναι καλυμμένα, καταγγέλλοντας ότι όλα τα στοιχεία του κτιρίου έχουν χαθεί. Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του Σίγμα στην Τουρκία, Μαρία Ζαχαράκη, όπως έγραψε στον λογαριασμό του στο twitter «το κλείσιμο των νωπογραφιών και μωσαϊκών της Μονής της Χώρας, ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας ιστορίας της τέχνης, δυστυχώς σκοτώνει τον χαρακτήρα και την καλλιτεχνική αξία του κτιρίου. Η παλιά έκδοση στα αριστερά, η νέα στα δεξιά».
Παράλληλα, δήλωσε στην εφημερίδα «Μιλιέτ» πως «το μουσείο τελεί υπό την ευθύνη της Γενικής Δ/νσης Ιδρυμάτων και Θρησκευτικών Υποθέσεων. Καθώς βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας του μητροπολιτικού δήμου Κωνσταντινούπολης δεν μπορούμε να αναλάβουμε κάποια νομική πρωτοβουλία ή να παρέμβουμε».
Aπό την πλευρά της η καθηγήτρια Ζεϊνέπ Αχουνμπάι, ειδική στις αναστηλώσεις και στην ιστορία της αρχιτεκτονικής, δήλωσε πως έχει προγραμματιστεί μέσα στις επόμενες ημέρες συνάντηση της επιτροπής διεθνούς κληρονομιάς και πως θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις για την Τουρκία. Συγκεκριμένα ανέφερε πως «πάντοτε πίστευα πως ο λαός μας θα προστατεύσει το ιστορικό περιβάλλον και την υφή του. Δυστυχώς η άγνοια συνεχίζεται. Σφαγιάζουμε την κληρονομιά που μας δόθηκε. Είμαι ιδιαίτερα λυπημένη, δεν έχω λόγια. Δυστυχώς, η πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά της Κωνσταντινούπολης καταστρέφεται για ιδεολογικούς λόγους. Η Μονή της Χώρας αποτελεί από τους πιο σημαντικούς πολιτιστικούς θησαυρούς που κληρονομήθηκε από το Βυζάντιο. Είναι απίστευτο το ότι μια τόσο σημαντική πολιτιστική κληρονομία διευθετείται με έναν τρόπο που απέχει από την αισθητική και που παράλληλα εξαλείφει τις πραγματικές της αξίες. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να ευτελίζει τόσο πολύ τα ιστορικά και πολιτιστικά αγαθά. Η Μονή της Χώρας είναι η εκκλησία με τα πιο πολλά μωσαϊκά και νωπογραφίες στην Κωνσταντινούπολη. Η πρακτική αυτή σε ένα έργο τέχνης που έχει περισσότερες νωπογραφίες κι από την Αγία Σοφία, πονά. Είναι λυπηρό γεγονός, αποτελεί ντροπή». Την ίδια στιγμή σύμφωνα με την τουρκική επιτροπή του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων «η Μονή της Χώρας ήταν το πρώτο έργο πολιτιστικής κληρονομιάς που συμπεριελήφθη το 1985 στον κατάλογο της UNESCO, τον σχετικό με τις ιστορικές περιοχές της Κωνσταντινούπολης και διαθέτει, λόγω της αρχιτεκτονικής, των μωσαϊκών και των νωπογραφιών του, διεθνή μνήμη και αξία. Αποτελεί ευθύνη του κράτους να προστατεύσει και να διαχειριστεί τις ιδιοκτησίες της διεθνούς κληρονομιάς με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, να τις καταστήσει προσβάσιμες φυσικά και πνευματικά και να μοιραστεί τις ιστορικές, αρχιτεκτονικές, καλλιτεχνικές και πολιτιστικές αξίες της πολιτιστικής ιδιοκτησίας με όλη την ανθρωπότητα».
Ο δε επιφανής αρχιτέκτονας, Ντογάν Χασόλ, τόνισε πως «η εικόνα στη Μονή της Χώρας είναι αποκαρδιωτική. Τα έργα αυτά εντάσσονται στην παγκόσμια κληρονομιά και αποτελεί καθήκον η διατήρηση τους με την αρχική τους μορφή. Δεν έχουμε το δικαίωμα μετατροπής τους αντίθετα με το πνεύμα των έργων αυτών. Η Μονή της Χώρας έχει μια πολύ ιδιαίτερη δομή. Μιλάμε για ένα μεγαλειώδες κτίριο που περιλαμβάνει μωσαϊκά και νωπογραφίες. Η κάλυψη δεν είναι σωστή. Τα μουσεία της Αγίας Σοφίας στη Νίκαια και στην Τραπεζούντα μετατράπηκαν σε τεμένη, αλλά οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων υποφέρουν. Η Νίκαια ήταν η τοποθεσία όπου συνήλθε η Οικουμενική Σύνοδος. Για τον λόγο αυτό, οι χριστιανοί επισκέπτες την επισκέπτονταν με λεωφορεία, κάτι που πλέον δεν γίνεται. Με τις πρακτικές αυτές χάνουμε επίσης τουρίστες που λογάριαζαν να επισκεφθούν τη χώρα μας». Η εφημερίδα «Καράρ», που πρόσκειται στην αντιπολίτευση με τίτλο «Πολεμική για τις αυτόματες κουρτίνες στη Μονή της Χώρας: καταστρέφονται οι καλλιτεχνικές αξίες» αναφέρει πως μετά τις αντιρρήσεις που εξέφρασαν αρχιτέκτονες και ιστορικοί της τέχνης, πολλοί πολίτες μοιράστηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες του κτιρίου πριν και μετά τις μετατροπές, με τη Γενική Δ/νση Θρησκευτικών Υποθέσεων να μην κάνει κάποια σχετική δήλωση.
Ωστόσο, μετά τις συζητήσεις, το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ανακοίνωσε πως τα μωσαϊκά και οι νωπογραφίες καλύφθηκαν με αυτόματο σύστημα κουρτινών, όχι με γυψοσανίδα, όπως είχε αναφερθεί από ορισμένα ΜΜΕ. Τόνισε δε πως οι νωπογραφίες θα εξαφανίζονται με το σύστημα αυτό μέσα σε 30 δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια της προσευχής και στη συνέχεια θα κάνουν την επανεμφάνιση τους.
Πηγή πληροφοριών: ΕΡΤ/ sigmalive.com
