Εν αναμονή των εκλογών της ερχόμενης Κυριακής στην Τουρκία, στις οποίες 61 εκατομμύρια Τούρκοι πολίτες θα κληθούν να εκλέξουν τους δημάρχους τους, η ψηφοφορία αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Σύμφωνα με δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι εκλογές της Κυριακής θα είναι οι τελευταίες που οργανώνονται με εκείνον στο “τιμόνι” της χώρας.
Ας δούμε, όμως, 5 πράγματα που χρειάζεται να γνωρίζουμε για τις εκλογές της Κυριακής:
1. Πρόκειται για μια πολλαπλή εκλογική αναμέτρηση
Οι Τούρκοι εκλογείς καλούνται να ψηφίσουν όχι μόνο για το δήμαρχο της πόλης τους, αλλά και για τους δημοτικούς συμβούλους, τους δημάρχους των διαμερισμάτων και τον μουχτάρ τους, τον επικεφαλής, δηλαδή, κάθε συνοικίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο στην Κωνσταντινούπολη, οι ψηφοφόροι θα έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε 49 υποψηφίους για τη θέση του δημάρχου, ενώ το ψηφοδέλτιο έχει πλάτος 97 εκατοστά, σύμφωνα με την εκλογική επιτροπή.
2. Η Κωνσταντινούπολη θα κρίνει το αποτέλεσμα
Η Κωνσταντινούπολη, η οποία ήδη από το 2019 είχε περάσει στα χέρια της αντιπολίτευσης, έπειτα από μια σκληρή εκλογική αναμέτρηση σε δύο γύρους, δείχνει ότι και αυτή τη φορά θα αποτελέσει το περιζήτητο τρόπαιο.
Παρ’ ότι το 1923 έχασε τα ηνία της πρωτεύουσας, σήμερα αποτελεί την κύρια και μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, με 16 εκατομμύρια κατοίκους. Παράγει το 30% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ την ίδια στιγμή έχει ιδιαίτερη σημασία για τον σημερινό πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αφού ως δήμαρχος Κωνσταντινούπολης στη δεκαετία του 1990, έκανε την εμφάνισή του στην πολιτική σκηνή της χώρας.
Απέναντι στον απερχόμενο δήμαρχο, Εκρέμ Ιμάμογλου, το ισλαμοσυντηρητικό κυβερνών κόμμα AKP κατεβάζει έναν λίγο μόνο χαρισματικό πρώην υπουργό, τον Μουράτ Κουρούμ, ενδεχόμενη ήττα του οποίου δεν θα αμαύρωνε την εικόνα του αρχηγού του κράτους.
3. Μια “επικίνδυνη” ψηφοφορία για τον Ερντογάν;
Μέχρι στιγμής, οι σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης δείχνουν ότι η Κωνσταντινούπολη και η Άγκυρα αναμένεται να παραμείνουν στα χέρια του σοσιαλδημοκρατικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του κύριου σχηματισμού της αντιπολίτευσης που είχε κερδίσει τις δύο πόλεις πριν από πέντε χρόνια. Η Σμύρνη, τρίτη πόλη της χώρας και προπύργιο του CHP, φαίνεται να παραμένει, επίσης, εκτός της εμβέλειας του AKP.
Το κυβερνών κόμμα μπορεί εξάλλου να οπισθοχωρήσει σε μεγάλες πόλεις της Ανατολίας προς όφελος ενός υπερσυντηρητικού σχηματισμού (Γενιντέν Ρεφάχ), προβλέπουν αναλυτές, οι οποίοι επισήμαναν μικρότερη προσέλευση στις συγκεντρώσεις που πραγματοποιήθηκαν παρουσία του αρχηγού του κράτους – πιθανόν εξαιτίας της νηστείας του Ραμαζανιού.
Εντούτοις, αν και υπολειπόταν στις δημοσκοπήσεις πριν από τις προεδρικές εκλογές του Μαΐου 2023, ο Ερντογάν είχε επανεκλεγεί με 52,2% των ψήφων.
4. Θα είναι οι “τελευταίες” εκλογές για τον Ερντογάν;
Συμπληρώνοντας περισσότερα από έντεκα χρόνια στην εξουσία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρώτα ως πρωθυπουργός και μετά ως πρόεδρος από το 2014, ανακοίνωσε στις αρχές Μαρτίου ότι αυτές οι δημοτικές θα είναι οι «τελευταίες εκλογές» που οργανώνονται υπό την εξουσία του, καθώς το σημερινό σύνταγμα δεν του επιτρέπει να διεκδικήσει νέα θητεία, εκτός αν γίνουν πρόωρες εκλογές.
Διεθνείς παρατηρητές διατυπώνουν προβληματισμούς σχετικά μ’ αυτές τις δηλώσεις του προέδρου, ο οποίος γιόρτασε τα 70 χρόνια του στα τέλη Φεβρουαρίου: ειλικρινής αποχαιρετισμός ή ελιγμός με στόχο να πεισθούν οι Τούρκοι να δώσουν για τελευταία φορά λευκή επιταγή στο κόμμα του;
5. Ο παράγοντας της κουρδικής ψήφου
Ακόμη πιο περιζήτητες θα είναι φέτος οι ψήφοι των Κούρδων, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα πέμπτο των 85 εκατομμυρίων κατοίκων της Τουρκίας.
Στη νοτιοανατολική Τουρκία, όπου οι Κούρδοι είναι η πλειοψηφία, το φιλοκουρδικό Κόμμα της Ισότητας των Λαών και της Δημοκρατίας (DEM, πρώην HDP), τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο, αναμένεται να κερδίσει πολυάριθμες πόλεις, παρά την αναμενόμενη διείσδυση του Χουντά Παρ, ενός κουρδικού κόμματος της άκρας δεξιάς.
Σε άλλες περιοχές της χώρας, σημαντικό τμήμα των κούρδων ψηφοφόρων μπορεί να υπερψηφίσει το CHP για να δημιουργήσει ένα φράγμα στο AKP, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.
Εξάλλου η ανάκληση πολυάριθμων φιλοκούρδων δημάρχων, οι οποίοι είχαν εκλεγεί το 2019 και αντικαταστάθηκαν από διορισμένους από την εξουσία διοικητές, υπάρχει κίνδυνος να αποτρέψει τους ψηφοφόρους να συμμετάσχουν στην ψηφοφορία, επισημαίνουν παρατηρητές.
