Σε διπλωματικό μαραθώνιο έχει αποδυθεί ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την επέκταση του πολέμου στην Γάζα, αλλά και να εξασφαλίσει ένα σχέδιο για το μέλλον της Γάζας, μετά τον πόλεμο. Στο πλαίσιο αυτό έχει σειρά συναντήσεων με Άραβες ηγέτες και πριν από λίγο ανακοίνωσε ότι θα επισκεφτεί και την Τουρκία.
Οι συνομιλίες του στην πρωτεύουσα της Ιορδανίας με τους Άραβες αξιωματούχους, ήρθαν μία ημέρα αφότου ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου σνόμπαρε την ωμή προειδοποίηση του Μπλίνκεν ότι το Ισραήλ κινδυνεύει να χάσει κάθε ελπίδα για μια ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία με τους Παλαιστίνιους, αν δεν απαλύνει την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα.
Η πρώτη συνάντηση του Μπλίνκεν ήταν με τον υπηρεσιακό πρωθυπουργό του Λιβάνου, Νατζίμπ Μικάτι, του οποίου η οικονομικά και πολιτικά κατεστραμμένη χώρα φιλοξενεί τη Χεζμπολάχ, μια υποστηριζόμενη από το Ιράν δύναμη που είναι εχθρική προς το Ισραήλ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σοβαρές ανησυχίες ότι η Χεζμπολάχ, η οποία έχει εντείνει τις πυραυλικές και διασυνοριακές επιθέσεις στο βόρειο Ισραήλ, θα αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς. Αυτό άλλωστε άφησε να εννοηθεί χθες και ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, στην πρώτη του σημαντική ομιλία μετά τις επιθέσεις στη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.
Ο Μπλίνκεν ευχαρίστησε τον Μικάτι για την ηγετική του ικανότητα “να αποτρέψει τον Λίβανο από το να παρασυρθεί σε έναν πόλεμο που ο λιβανέζικος λαός δεν επιθυμεί”, ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. Ο Μπλίνκεν συζήτησε επίσης τις προσπάθειες των ΗΠΑ να εξασφαλίσουν ανθρωπιστική βοήθεια για τους αμάχους στη Γάζα. Ο Μπλίνκεν εξέφρασε την “έντονη” ανησυχία του για τις ανταλλαγές πυρών κατά μήκος του νότιου συνόρου του Λιβάνου με το Ισραήλ, δήλωσε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο Μπλίνκεν τόνισε επίσης «τη σπουδαιότητα της διασφάλισης ότι η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς δεν θα εξαπλωθεί αλλού», αναφέρει ο εκπρόσωπος Μάθιου Μίλερ σε ανακοίνωσή του προσθέτοντας ότι ο Μπλίνκεν ευχαρίστησε τον Μικάτι για την ηγετική του ικανότητα στο να εμποδίσει τον Λίβανο να εμπλακεί στον πόλεμο.
Ο Μπλίνκεν θα επισκεφθεί την Τουρκία αύριο και την Δευτέρα στο πλαίσιο της περιοδείας του στη Μέση Ανατολή, όπως ανακοίνωσε σήμερα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε σήμερα ότι διακόπτει κάθε επαφή με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου λόγω των ενεργειών του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας. Στην Άγκυρα, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας θα συζητήσει επίσης για την Ουκρανία και την οριστικοποίηση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, που εδώ και καιρό μπλοκάρει η Τουρκία, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα η Τουρκία ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στο Τελ Αβίβ, Σακίρ Οζκάν Τορουνλάρ, για διαβουλεύσεις στην Άγκυρα. «Εξαιτίας της εξελισσόμενης ανθρωπιστικής τραγωδίας στη Γάζα που προκαλείται από τις συνεχιζόμενες επιθέσεις του Ισραήλ κατά αμάχων και την άρνηση του Ισραήλ στις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός και συνεχή και απρόσκοπτη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας, αποφασίστηκε η ανάκληση του πρέσβη μας στο Τελ Αβίβ, Σακίρ Οζκάν Τορουνλάρ, στην ‘Αγκυρα για διαβουλεύσεις» ανέφερε η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.
Οι επαφές Μπλίνκεν στην Ιορδανία
Η επίσκεψη Μπλίνκεν στην Τουρκία είχε προαναγγελθεί, αλλά δεν είχε οριστικοποιηθεί. Θεωρείται πιθανό ότι η επίσκεψη στην Άκυρα οριστικοποιήθηκε στο πρόγραμμα του Αμερικανού υπουργού εξωτερικών, μετά την ανάκληση του Τούρκου πρέσβη στο Τελ Αβίβ.
Στην Ιορδανία, ούτε ο Μπλίνκεν ούτε ο Μικάτι έκαναν δηλώσεις. Ο Μπλίνκεν δεν μίλησε ούτε όταν φωτογραφιζόταν με τον υπουργό Εξωτερικών του Κατάρ, η χώρα του οποίου έχει αναδειχθεί ως ο πιο σοβαρός συνομιλητής με τη Χαμάς, σε ρόλο μεσολαβητή. Το Κατάρ έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς, καθώς και στο να πείσει τη Χαμάς να επιτρέψει σε ξένους πολίτες να εγκαταλείψουν τη Γάζα και να περάσουν στην Αίγυπτο.
Ο Μπλίνκεν συναντήθηκε επίσης με τον επικεφαλής του οργανισμού του ΟΗΕ που είναι υπεύθυνος για την παροχή βοήθειας στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, ευχαριστώντας τον Φίλιπ Λαζαρίνι για το “εξαιρετικό έργο της ομάδας του κάθε μέρα ως σανίδα σωτηρίας για τους Παλαιστίνιους στη Γάζα και με μεγάλο, μεγάλο κόστος”.
Αργότερα, ο Μπλίνκεν είχε συνομιλίες από κοινού με τους υπουργούς Εξωτερικών του Κατάρ, της Ιορδανίας, της Αιγύπτου, της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, καθώς και με τον πρόεδρο της εκτελεστικής επιτροπής της PLO. Όλοι έχουν καταγγείλει την τακτική του Ισραήλ κατά της Χαμάς, η οποία, όπως λένε, συνιστά παράνομη συλλογική τιμωρία του παλαιστινιακού λαού.
Οι Άραβες θέλουν διακοπή των στρατιωτικών επιχειρήσεων
Το υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας ανέφερε ότι οι Άραβες αξιωματούχοι συζήτησαν “το αραβικό πάθος για διακοπή των στρατιωτικών επιχειρήσεων … και την άμεση παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας” στη Λωρίδα της Γάζας, καθώς και την έναρξη συνομιλιών για «την επιστροφή της σταθερότητας» στην περιοχή «και την αποκατάσταση του δρόμου προς την ειρήνη».
Ο Μπλίνκεν σχεδιάζει να συναντηθεί και με τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’. Η Ιορδανία ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στο Ισραήλ και έδιωξε τον πρέσβη του Ισραήλ ζητώντας του να μην επιστρέψει στην χώρα, Ιορδανία μέχρι να τελειώσει η κρίση στη Γάζα.
Κατόπιν αυτών ο Μπλίνκεν θα μεταβεί στην Τουρκία αύριο, Κυριακή για συναντήσεις με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και κορυφαίους αξιωματούχους την Δευτέρα. Μέχρι στιγμής δεν έχει επιβεβαιωθεί από το Στέητ Ντιπάρτμεντ συνάντηση με τον Ερντογάν, ωστόσο θεωρείται πολύ πιθανή.
Το μέλλον της Γάζας
Τα αραβικά κράτη έχουν μέχρι στιγμής αντισταθεί στις αμερικανικές προτάσεις να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο στην τελευταία κρίση στη Μέση Ανατολή, εκφράζοντας οργή για τον απολογισμό των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων στον άμαχο πληθυσμό. Επίσης θεωρούν ότι η Γάζα είναι ένα πρόβλημα που σε μεγάλο βαθμό το δημιούργησε το Ισραήλ.
Αιγύπτιοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υπάρχει συναίνεση μεταξύ των αραβικών κυβερνήσεων που συμμετέχουν στις συζητήσεις με τις ΗΠΑ να αντισταθούν σε “οποιεσδήποτε συνομιλίες” για τη μεταπολεμική περίοδο στη Γάζα μέχρι να υπάρξει κατάπαυση του πυρός και να επιτραπεί η χορήγηση περισσότερης ανθρωπιστικής βοήθειας και καυσίμων στη Γάζα.
Είπαν επίσης ότι η Αίγυπτος, σε συντονισμό με το Κατάρ, πρότεινε ανθρωπιστικές εκεχειρίες για έξι έως 12 ώρες κάθε μέρα, ώστε να επιτραπούν οι παραδόσεις βοήθειας, οι μεταφορές σοβαρά τραυματιών στην Αίγυπτο και η είσοδος καυσίμων.
Τα Ηνωμένα Έθνη θα επιβλέπουν την παράδοση καυσίμων σε νοσοκομεία και άλλες ζωτικές πολιτικές υποδομές. Αμερικανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η αραβική υποστήριξη, όσο μέτρια και αν είναι, θα είναι κρίσιμη για τις προσπάθειες να διευκολυνθούν οι επιδεινούμενες συνθήκες στη Γάζα και να τεθούν οι βάσεις για το τι θα αντικαταστήσει τη Χαμάς ως κυβερνητική αρχή της περιοχής, αν και όταν το Ισραήλ καταφέρει να εξαλείψει την τρομοκρατική οργάνωση.
Όμως οι ιδέες για τη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας είναι ελάχιστες. Ο Μπλίνκεν και άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσφέρουν ένα ασαφές σχέδιο που θα μπορούσε να περιλαμβάνει τον συνδυασμό μιας αναζωογονημένης Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία δεν αποτελεί παράγοντα στη Γάζα από το 2007, με διεθνείς οργανισμούς και ενδεχομένως μια ειρηνευτική δύναμη. Αμερικανοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι οι ιδέες αυτές δεν έχουν προκαλέσει κανέναν ενθουσιασμό.
