Η υπόθεση μιας εναλλαγής στην Άγκυρα, που επί μακρόν ήταν ψευδαίσθηση, λαμβάνεται πλέον σοβαρά υπόψη από τη Δύση, παρά τις επίμονες αμφιβολίες για την ορθή διεξαγωγή των εκλογών στην Τουρκία, καθώς και για την αντίδραση του ισλαμοσυντηρητικού ηγέτη σε περίπτωση ανατροπής στην κάλπη, εξηγεί στη στήλη του ο Philippe Ricard, δημοσιογράφος της “Le Monde”.
Της Μαρίας Δεναξά
H από κοινού εμφάνιση των Ερντογάν και Πούτιν – εν μέσω των προεκλογικών συζητήσεων -, για τα εγκαίνια του πυρηνικού σταθμού στο Akkuyu, ενώ οι αντιδραστήρες του απέχουν ακόμη πολύ από το να λειτουργήσουν, δίνει μια ιδέα για το γεωπολιτικό διακύβευμα των εκλογών, σχολιάζεται αρχικά.. “Μια νίκη του Ερντογάν θα ήταν μια νίκη του Πούτιν”, αναφέρει ο Marc Pierini, επιστημονικός συνεργάτης του Carnegie Europe και πρώην πρεσβευτής της ΕΕ στην Άγκυρα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δίνει μια καλή ιδέα για το διπλό παιχνίδι της Τουρκίας του Ερντογάν, αναφέρει σε άλλο σημείο ο συντάκτης, επισημαίνοντας ότι οι δυτικές πρωτεύουσες θεωρούν ότι η Τουρκία έχει γίνει ένας τρόπος παράκαμψης των μέτρων κατά της Ρωσίας, καθώς το εμπόριο μεταξύ των δύο κρατών έχει εκτοξευθεί από την έναρξη της σύγκρουσης.
Η ήττα του νυν προέδρου από τον ηγέτη της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, θα ήταν θετική για τη Δύση, αρχής γενομένης από τους Ευρωπαίους, γράφει ο Ricard, επισημαίνοντας ότι στις Βρυξέλλες, το Παρίσι ή το Βερολίνο, όπως και στην Ουάσιγκτον, η διακριτικότητα είναι το ζητούμενο, ώστε να μην εξοργιστεί ο απερχόμενος ηγέτης παρεμβαίνοντας στην εκλογική αναμέτρηση.
“Αν οι Τούρκοι ψηφοφόροι καταφέρουν να εκδιώξουν τον Ερντογάν από το προεδρικό του μέγαρο, θα είναι μια σημαντική γεωπολιτική καμπή”, δήλωσε ο Arancha Gonzalez, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας και κοσμήτορας της Σχολής Διεθνών Υποθέσεων του Sciences Po στο Παρίσι. Η οικονομική κρίση, η χαοτική διαχείριση του πρόσφατου σεισμού στα νοτιοανατολικά της χώρας και η κόπωση ενός μέρους του εκλογικού σώματος απέναντι σε μια όλο και πιο αυταρχική εξουσία δίνουν ελπίδες στον συνασπισμό της αντιπολίτευσης υπό τον ηγέτη του CHP. Ο Κιλιτσντάρογλου , αν και δεν σκοπεύει να θυσιάσει τους οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία ή να εγκαταλείψει το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας Akkuyu, τονίζεται ότι δηλώνει πως επιθυμεί να “εξομαλύνει” τις σχέσεις με τους δυτικούς εταίρους του.
Στην παρούσα κατάσταση, το κύριο ζήτημα για τους Ευρωπαίους και όλους τους Δυτικούς είναι η σχέση της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ σε σχέση με τη σχέση της με τη Ρωσία”, τονίζει ακολούθως ο Marc Pierini. [..] Ο Ερντογάν, επισημαίνεται, είναι ένας από τους λίγους ηγέτες του ΝΑΤΟ που δεν λαμβάνει κανένα μέτρο για την εξασφάλιση της ανατολικής πλευράς της συμμαχίας από τις ρωσικές απειλές. Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, έχει κάνει πολλά για να εμποδίσει την ένταξη της Σουηδίας στον οργανισμό. Από την άλλη πλευρά, η τουρκική αντιπολίτευση, σύμφωνα με Σουηδούς αξιωματούχους, είναι έτοιμη να επικυρώσει τη διεύρυνση το συντομότερο δυνατό.
“Αν ο Ερντογάν χάσει και αποδεχθεί την ήττα, αυτό αλλάζει πολλά πράγματα. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, καλό θα ήταν να αναθερμάνουμε τις σχέσεις με την Τουρκία”, υποστηρίζει διπλωματική πηγή, ελπίζοντας ότι η ΕΕ θα προσαρμόσει την αντίδρασή της στην έκταση της “δημοκρατικής ανανέωσης” που έχει εξαγγείλει η αντιπολίτευση που αγωνιά να αποκαταστήσει το κράτος δικαίου, μετά τις υπερβολές της εποχής Ερντογάν. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, κανείς δεν σκέφτεται την επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. [..] Σύμφωνα με τον συντάκτη, η ΕΕ θα μπορούσε να προτείνει τον εκσυγχρονισμό της μακροχρόνιας τελωνειακής ένωσής της με την Τουρκία, επεκτείνοντάς την στις υπηρεσίες. Θα μπορούσαν ακόμη να απελευθερώσουν τις θεωρήσεις και να εμπλέξουν τους Τούρκους σε ορισμένα ενεργειακά έργα στη Μεσόγειο, ώστε να συμβάλουν στη μείωση των διαφορών με την Ελλάδα. Επίσης, προτείνεται μια πιθανή συνεργασία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, της οποίας η επόμενη σύνοδος κορυφής, την 1η Ιουνίου στο Κισινάου (Μολδαβία), θα είναι η πρώτη μετά τις τουρκικές εκλογές.
“Τα θέματα θα παραμείνουν δύσκολα, αλλά το κλίμα θα είναι πιο ήρεμο”, ελπίζει ο Marc Pierini, όχι χωρίς να προειδοποιεί για τις προβλέψιμες δυσκολίες στο θέμα της Συρίας, με την αντιπολίτευση στις πύλες της εξουσίας στην Άγκυρα να σκέφτεται να αναγνωρίσει το καθεστώς του Assad παρά τις συμβουλές των Ευρωπαίων και να στείλει τους Σύρους πρόσφυγες πίσω στη Συρία.
