Έντονη δυσαρέσκεια σε Τουρκία και Ρωσία έχει προκαλέσει η επίσημη επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Αρμενία και οι δηλώσεις της υπέρ του Ερεβάν, καθώς στη χώρα έχει αναζωπυρωθεί η σύγκρουση με το Αζερμπαϊτζάν.
Η Πελόζι επισκέφθηκε την Αρμενία το Σαββατοκύριακο, σε μια πρωτοφανή επίδειξη αμερικανικής υποστήριξης προς τη χώρα. Η Πελόζι είναι ο πιο υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος που επισκέπτεται το Ερεβάν (την πρωτεύουσα της Αρμενίας) μετά την ανεξαρτησία αυτής της μικρής χώρας του Καυκάσου το 1991. Η ίδια χαρακτήρισε την επίσκεψή της αυτή «ισχυρό σύμβολο της σταθερής δέσμευσης των Ηνωμένων Πολιτειών για μια Αρμενία ειρηνική, ευημερούσα και δημοκρατική και για μια περιφέρεια του Καυκάσου σταθερή και ασφαλή».
Ο Τούρκος αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι δήλωσε σήμερα ότι οι «προκατειλημμένες» δηλώσεις της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι σχετικά με τις συγκρούσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, «σαμποτάρουν τις διπλωματικές προσπάθειες» και είναι απαράδεκτες. Ο Οκτάι, με ανάρτηση του στο Twitter, κάλεσε την Ουάσιγκτον να αποσαφηνίσει πότε οι δηλώσεις της Πελόζι απηχούν την επίσημη στάση των ΗΠΑ. Η Τουρκία υποστηρίζει ανέκαθεν, παραδοσιακά και συχνά πολύ σθεναρά το μουσουλμανικό Αζερμπαϊτζάν στη σύγκρουση με την χριστιανική Αρμενία.
Η Πελόζι
Η επίσκεψη της Αμερικανίδας αξιωματούχου πραγματοποιείται ενώ η περιοχή, στρατηγικής σημασίας κυρίως επειδή μέσω αυτής μεταφέρονται οι υδρογονάνθρακες της Κασπίας, αντιμετωπίζει τριβές ανάμεσα στην επιρροή της Τουρκίας, που υποστηρίζει το Αζερμπαϊτζάν, και στην επιρροή της Ρωσίας, η οποία θεωρητικά είναι εγγυήτρια της ασφάλειας της Αρμενίας, όπου διαθέτει στρατιωτική βάση, αλλά είναι πολύ απασχολημένη στην Ουκρανία.
Με την επίσκεψη της Πελόζι στην Αρμενία, ουσιαστικά η Ουάσινγκτον εμπλέκεται στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας, ασχέτως αν και οι δύο κυβερνήσεις πρόσκεινται υπέρ της κυβέρνησης του Ερεβάν. Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι δυτικοευρωπαίοι είναι παρόντες στην ειρηνευτική διαδικασία ανάμεσα σε Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν στο πλαίσιο της ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ. Η Ουάσινγκτον στην ουσία αξιοποιεί την επίσκεψη της Πελόζι σε μια χώρα σύμμαχο της Ρωσίας, για να δεσμευτεί και αυτή ως προς την αμερικανική στήριξη προς την εθνική κυριαρχία της Αρμενίας.
Η Πελόζι, καταδίκασε σήμερα έντονα τις “παράνομες”, όπως τις χαρακτήρισε, επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας από τις οποίες σκοτώθηκαν περισσότεροι από 200 άνθρωποι. Η Πελόζι επεσήμανε ότι η επίσκεψή της στην Αρμενία είναι ιδιαίτερης σημασίας μετά “τις παράνομες και φονικές επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν. “Καταδικάζουμε έντονα αυτές τις επιθέσεις”, τόνισε η ίδια, σημειώνοντας ότι είναι ξεκάθαρο πως τις συγκρούσεις προκάλεσε το Αζερμπαϊτζάν, ενώ ζήτησε να σταματήσουν. Η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων σχολίασε εξάλλου ότι θα πρέπει οι ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν την επιρροή και την ισχύ τους ώστε να δείξουν ότι η κυριαρχία της Αρμενίας αποτελεί προτεραιότητα.
Η Πελόζι χαρακτηριστικά έκανε λόγο για ” παράνομες και φονικές επιθέσεις του Αζερμπαϊτζάν σε αρμενικό έδαφος”. “Καταδικάζουμε απερίφραστα αυτές τις επιθέσεις”, τόνισε η ίδια, σημειώνοντας ότι τις συγκρούσεις “ξεκίνησαν οι Αζέροι και πρέπει αυτό να γίνει κατανοητό”.
Το Αζερμπαϊτζάν
Τα σχόλιά της προκάλεσαν την ασυνήθιστα οργισμένη αντίδραση του Μπακού, το οποίο ανακοίνωσε ότι η Πελόζι θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη στον Καύκασο. “Οι ατεκμηρίωτες και άδικες κατηγορίες που εξαπέλυσε η Πελόζι εναντίον του Αζερμπαϊτζάν είναι απαράδεκτες”, ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών στο Μπακού. “Πρόκειται για ένα σοβαρό πλήγμα στις προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν”, σημειώνει το αζέρικο υπουργείο χαρακτηρίζοντας τα σχόλια της Πελόζι “αρμενική προπαγάνδα”. Το Αζερμπαϊτζάν επανέλαβε τη θέση του ότι οι συγκρούσεις είναι το αποτέλεσμα μιας “μεγάλης κλίμακας στρατιωτικής προβοκάτσιας” από την Αρμενία, ένα αφήγημα που απορρίπτει το Ερεβάν.
“Επί του παρόντος τηρείται η εκεχειρία και έχει αποφευχθεί η κλιμάκωση της έντασης”, δήλωσε το Αζερμπαϊτζάν προσθέτοντας ότι τα σχόλια της Πελόζι είναι μια απόπειρα να ικανοποιήσει τους Αμερικανούς αρμενικής καταγωγής ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ. “Είναι απαράδεκτο να μεταφέρουμε τις εσωτερικές πολιτικές ίντριγκες της αμερικανικής ατζέντας και τα συμφέροντα των λόμπι στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου μέσω της Αρμενίας”, ανακοίνωσε το Αζερμπαϊτζάν χαρακτηρίζοντας τα σχόλια της Πελόζι επικίνδυνα. “Αυτού του τύπου τα μονομερή βήματα και οι αβάσιμες δηλώσεις δεν ενδυναμώνουν την εύθραυστη ειρήνη στην περιοχή, αλλά αντίθετα, κλιμακώνουν τις εντάσεις”, κατέληξε το ΥΠΕΞ του Αζερμπαϊτζάν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αρχικώς το αμερικανικό υπουργείο εξωτερικών είχε αποφύγει να πάρει σαφή θέση για τις συγκρούσεις. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν έχει εκφράσει ανησυχία για τις συγκρούσεις κάνοντας έκκληση για ηρεμία χωρίς να αποδώσει ευθύνες σε κάποια πλευρά.
Η Μόσχα
Η Ρωσία θεωρεί τον Καύκασο δική της σφαίρα επιρροής και καταφέρεται εναντίον της αμερικανικής ανάμειξης στην περιοχή, όπως την χαρακτηρίζει. Η Μόσχα είναι ο μεγαλύτερος στρατιωτικός σύμμαχος της Αρμενίας, διαθέτει στρατιωτική βάση στη βόρεια Αρμενία και ειρηνευτικές δυνάμεις κατά μήκος της γραμμής των χαρακωμάτων, γνωστής ως Γραμμή Επαφής, στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, για το οποίο η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν πολέμησαν το 2020.
Το Κρεμλίνο δήλωσε σήμερα πως οι “ηχηρές ανακοινώσεις” από την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ για τις αιτίες της συνοριακής διαμάχης ανάμεσα στην Αρμενία και στο Αζερμπαϊτζάν δεν είναι πιθανό να βοηθήσουν να σταθεροποιηθεί η κατάσταση. Σε τηλεδιάσκεψη με τους δημοσιογράφους, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε πως μια “αθόρυβη και επαγγελματική προσέγγιση” στη σύγκρουση Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν θα απέδιδε καρπούς.
Ο Πεσκόφ είπε: “Οτιδήποτε… γίνεται με μια αθόρυβη και επαγγελματική προσέγγιση μπορεί να συμβάλει στην εξομάλυνση των σχέσεων, στη σταθεροποίηση της κατάστασης στα σύνορα, όλα αυτά μπορεί να είναι καλοδεχούμενα. Μπορούν τέτοιες προβεβλημένες ενέργειες και δηλώσεις να συμβάλουν πραγματικά στην εξομάλυνση της κατάστασης; Ας περιμένουμε να δούμε”. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου πρόσθεσε επίσης πως παραμένουν κάποια ανεπίλυτα ζητήματα στις διαπραγματεύσεις σχετικά με μια επιστροφή στη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Περισσότεροι από 200 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τις πρόσφατες μάχες ανάμεσα στα αρμενικά και στα αζερινά στρατεύματα, για τις οποίες οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται. Οι συγκρούσεις αυτές ξέσπασαν την Τρίτη και τερματίσθηκαν με διεθνή μεσολάβηση τη νύκτα της Πέμπτης.
