Από την περασμένη Πέμπτη 21 Νοεμβρίου, έχουν κυκλοφορήσει δημοσιεύματα ότι η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν θα μπορούσε να επιστρέψει στην Ουκρανία τα πυρηνικά όπλα που της είχε παραχωρήσει τη δεκαετία του 1990, για να αποτραπούν ρωσικές επιθέσεις.
Τώρα, αυτή η είδηση έχει προκαλέσει συζητήσεις στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ενημέρωσης, καθώς τίθεται ξανά το ζήτημα της στρατηγικής του πυρηνικού εξοπλισμού στην περιοχή. Το θέμα αναδείχθηκε σε δημοσίευμα των New York Times, το οποίο σχολίασε τις επιλογές της Δύσης για την υποστήριξη του Κιέβου ενόψει της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία.
Η πρόταση για επιστροφή πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία
Στο άρθρο των New York Times, αναφέρεται ότι «ορισμένοι αξιωματούχοι» υπέδειξαν ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, θα μπορούσε να επιστρέψει τα πυρηνικά όπλα που είχε παραχωρήσει η Ουκρανία, στο πλαίσιο της Συμφωνίας της Βουδαπέστης.
«Ορισμένοι αξιωματούχοι ακόμη υπέδειξαν ότι ο κ. Μπάιντεν θα μπορούσε να επιστρέψει πυρηνικά όπλα στην Ουκρανία, τα οποία είχαν αφαιρεθεί από αυτήν μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτό θα αποτελούσε έναν άμεσο και τεράστιο αποτρεπτικό παράγοντα [για να συνεχίσει η Ρωσία τις επιθέσεις της]. Αλλά μια τέτοια κίνηση θα ήταν περίπλοκη και θα είχε σοβαρές συνέπειες», ανέφερε το άρθρο των NΥΤ.
Η θεωρία αυτή έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις και ανησυχίες σε διεθνές επίπεδο, καθώς τα πυρηνικά όπλα αποτελούν κρίσιμο παράγοντα ισχύος και ασφάλειας στην περιοχή.
Η ιστορία της παραχώρησης πυρηνικών όπλων από την Ουκρανία
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Kyiv Post, η Ουκρανία παρέδωσε τα πυρηνικά της όπλα στη Ρωσία τη δεκαετία του ’90, σε αντάλλαγμα για εγγυήσεις ασφαλείας που τελικά παραβιάστηκαν.
Σύμφωνα με μια έκθεση του 1999 για τον πυρηνικό αφοπλισμό, η Ουκρανία πιστευόταν ότι κατείχε περίπου 1.900 στρατηγικά πυρηνικά όπλα το 1994, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ποσότητα που ξεπερνούσε ακόμη και αυτή των περισσοτέρων πυρηνικά εξοπλισμένων κρατών.
Παρά ταύτα, η Ρωσία φέρεται να διατηρούσε τον έλεγχο αυτών των όπλων, παρά το γεγονός ότι βρίσκονταν στην Ουκρανία.
Η Ουκρανία τελικά παρέδωσε τα πυρηνικά όπλα στη Ρωσία το 1996, σε αντάλλαγμα για 100 τόνους πυρηνικών καυσίμων από τη Μόσχα και εγγυήσεις ασφαλείας από το Λονδίνο, την Ουάσινγκτον και τη Μόσχα.
Σε εκείνες τις μακρές και περίπλοκες διαπραγματεύσεις, σχολιάζει το The Conversation, συμμετείχαν ο τότε Ρώσος πρόεδρος Μπόρις Γέλτσιν, ο Ουκρανός πρόεδρος Λεονίντ Κούτσμα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον και ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ.
Η Συμφωνία της Βουδαπέστης
Η Συμφωνία της Βουδαπέστης, που υπογράφηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1994, αποτέλεσε τη συμφωνία που καθόρισε τις συνθήκες παραχώρησης των πυρηνικών όπλων από την Ουκρανία. Στη Συμφωνία αυτή συμμετείχαν η Ουκρανία, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ρωσία.
Η συμφωνία διασφάλιζε την ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, και περιλάμβανε δεσμεύσεις για την αποχή από απειλές ή χρήση στρατιωτικής βίας εναντίον της.
Όπως είχε δηλώσει τότε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, «ο κόσμος είναι ένα ασφαλέστερο μέρος» μετά την υπογραφή της Συμφωνίας.
Απειλές από τη Ρωσία για πυρηνικά όπλα από την Ουκρανία
Η ρωσική αντίδραση στο ενδεχόμενο παράδοσης πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία ήταν άμεση και δυναμική. Όπως ανέφερε το Reuters, ο υψηλόβαθμος Ρώσος αξιωματούχος ασφάλειας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, δήλωσε την Τρίτη ότι αν η Δύση προχωρήσει στην παροχή πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία, η Μόσχα θα μπορούσε να θεωρήσει αυτή την κίνηση ως επίθεση κατά της Ρωσίας, γεγονός που θα δικαιολογούσε πυρηνική απάντηση.
«Οι Αμερικανοί πολιτικοί και δημοσιογράφοι συζητούν σοβαρά τις συνέπειες της μεταφοράς πυρηνικών όπλων στο Κίεβο», δήλωσε ο Μεντβέντεφ στο Telegram.
Ο Μεντβέντεφ πρόσθεσε ότι ακόμη και η απειλή μιας τέτοιας μεταφοράς πυρηνικών όπλων θα μπορούσε να θεωρηθεί προετοιμασία για πυρηνικό πόλεμο κατά της Ρωσίας.
«Η πραγματική μεταφορά αυτών των όπλων μπορεί να εξισωθεί με το γεγονός που θα θεωρηθεί επίθεση στη χώρα μας», δήλωσε, αναφερόμενος στη νέα στρατηγική του πυρηνικού δόγματος της Ρωσίας.
